تبیان، دستیار زندگی
غیر از دریافت و ابلاغ پیام، اهل سنت قائل به عصمت پیامبر نیستد، بلکه آنها فقط اتفاق نظرشان در مورد دریافت و ابلاغ وحی است که عصمت را برای پیامبر لازم می دانند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آیا پیامبر شیعه و اهل سنت یکی است؟

رحلت پیامبر اکرم

در این مقاله برآنیم تا دیدگاه شیعه و سنی پیرامون پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله معرفی کنیم. پیش از هر چیز لازم است عرض کنم این جا سۆالاتی مطرح است که باید پاسخ داده شود.


آیا پیامبر اهل سنت ، همان پیامبر شیعه است؟ یا پیامبر اهل سنت غیر از پیامبر اهل تشیع است؟ آیا پیامبر شیعه واهل سنت باهم اشتراکاتی دارند یا خیر؟

اشتراکاتی و تفاوت هایی آنها چیست؟

اشتراکات پیامبر شیعه و اهل سنت

پیامبر شیعه و اهل سنت از نظر شخص و مصداق، یکی است. یعنی هم شیعه و هم اهل سنت، حضرت محمد بن عبد الله بن عبد المطلب بن هاشم را پیامبر خود می دانند. وقتی از یک شیعه سۆال شود، پیامبر تو کیست؟ جواب می دهد: حضرت ابو القاسم محمد بن عبد الله (صلی الله علیه و آله) و اگر از یک سنی سۆال شود که پیامبر تو کیست؟ جواب خواهد داد:‌ حضرت ابو القاسم محمد بن عبد الله (صلی الله علیه وسلم). پس مصداق پیامبر در هردو فرقه اسلامی یکی است  و همه مسلمانان به جز وهابیت، حضرت محمد بن عبد الله (صلی الله و علیه وآله) را پیامبر خدا می دانند که برای هدایت آخر الزمان مبعوث شده است.

وهابیت در ادعا حضرت محمد بن عبد الله (صلی الله و علیه وآله) را پیامبر می دانند، اما در عمل محمد بن عبد الوهاب را پیامبر خود می دانند و اگر سخن پیامبر با سخن محمد بن عبد الوهاب تعارض داشته باشد،‌ آنان سخن محمد بن عبد الوهاب را در عمل می پذیرند و سخن پیامبر(صلی الله و علیه وآله)‌ را یا رد می کنند و تکذیب یا توجیه و تأویل.

به جز مصداق، در صفات نیز پیامبر شیعه وسنی باهم اشتراکاتی دارند . این اشتراکات عبارتند از:‌

1. هردو فرقه، حضرت محمد بن عبد الله (صلی الله و علیه وآله) را فرستاده خداوند می دانند.

2. هردو فرقه، او را خاتم پیامبران می دانند و معتقدند پس از او پیامبری مبعوث نخواهد شد.

3. هردو فرقه، او را بشری می دانند که از جانب خداوند برای هدایت انسان ها انتخاب شده است.

4. هردو فرقه،‌ جبرائیل (علیه السلام) را فرشته وحی و واسطه ای بین او و خداوند می دانند.

5. هردو فرقه، معتقدند حضرت پیامبر، محمد بن عبد الله (صلی الله و علیه وآله) به معراج رفته است.

غیر از دریافت و ابلاغ پیام، اهل سنت قائل به عصمت پیامبر نیستد، بلکه آنها فقط اتفاق نظرشان در مورد دریافت و ابلاغ وحی است که عصمت را برای پیامبر لازم می دانند

6. هردو فرقه، معتقدند حضرت محمد بن عبد الله (صلی الله و علیه وآله) پیامبر خدا برای همه انسان ها است. یعنی او برای هدایت یک قوم خاص همچون عرب یا تنها مردم زمان خود مبعوث نشده است بلکه مبعوث شده تا همه انسان ها در زمان خود و بعد از خود را هدایت کند.

7. هردو فرقه، دین حضرت محمد بن عبد الله(صلی الله و علیه وآله) را "اسلام" می دانند. یعنی هردو معتقدند دینی که وی آورده ،‌ دین اسلام است.

8. هردو فرقه، کتاب آسمانی حضرت محمد بن عبد الله(صلی الله و علیه وآله) را  " قرآن " می دانند. یعنی هردو فرقه عقیده دارند " قرآن" کتابی است که خداوند به پیامبر(صلی الله و علیه وآله) نازل کرده است تا با آن بشریت را هدایت کند.

9. هردو فرقه عقیده دارند که حضرت محمد بن عبد الله اشرف انبیاء و رسولان است.

با این حال ، پیامبر شیعه و سنی باهم در صفات و ویِژگی ها، اختلاف هایی هم دارند که بر می شماریم.

پیامبر(صلی الله و علیه وآله) نزد اهل سنت

در صحیح بخاری آمده است كه پیامبر گاهی در نماز سهو و اشتباه می نمود و گاهی در ركعات نماز كم و زیاد می‌كرد و گاهی نیز اصلا نماز چهار ركعتی را دو ركعت می‌خواند و خود آن حضرت متوجه اشتباهش نمی‌گردید بلكه مأمورین تذكر می‌دادند و آن حضرت آن زیاده را جبران می‌نمود[صحیح بخاری كتاب الصلوه باب تشبیك الاصابع فی المسجد ،‌ صحیح مسلم جلد 2 باب السهو فی الصلاه و السجود له، موطا مالك ج 1 ص88 ،‌سنن نسائی 3/24 و ....]

پاسخ به دوستان اهل سنت

در پاسخ به این سخن از اهل سنت پیرامون پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله عرض می کنیم که؛ منصفانه قضاوت كنید، آیا این پیامبری كه بخاری معرفی كرده است همان است كه خداوند در مورد او می‌فرماید «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» «مسلما براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نیكویى بود»؟؟

آیا با وجود این‌گونه افسانه‌ها، باز هم رسول الله؛ همان پیامبری است كه خداوند می‌فرماید «وَإِنَّكَ لَعَلَى‏ خُلُقٍ عَظِیمٍ» «به راستی كه تو دارنده اخلاق عظیم هستی»؟

سنت

آیا پیامبر از یك مۆمن هم پایین تراست؟

ما در مورد مۆمنان در قرآن می‌خوانیم‌«قَدْ أَفْلَحَ الْمُۆْمِنُونَ * الَّذِینَ هُمْ فِی صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ * وَالَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ» «مۆمنان رستگار شدند * آنها كه در نمازشان خشوع دارند * و آنها كه از لغو و بیهودگى روى‏گردانند» حال چگونه است كه مۆمنان در نماز خود خشوع دارند (و حداقل این است كه تعداد ركعات نماز را كم و زیاد نمی‌كنند) و از لغو می‌پرهیزند، اما رسول گرامی اسلام كه خود الگوی همه انسان‌هاست و خود مفسر و مبین این احكام است، آنها را رعایت نمی‌كند؟ كدام یك از علمای اهل سنت حاضر است كه این نسبت‌ها به او گفته شود؟

در ادامه به مواردی دیگر از اشارات اهل سنت و شیعه پیرامون پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله می پردازیم:

پیامبر اهل سنت وقتی به پیامبری مبعوث شد، مطمئن نبود به این مسئولیت مهم از جانب خدا انتخاب شده است بلکه خیال می کرد، شاید جن زده شده یا شیطان بر او غلبه یافته است. به همین جهت نزدیک بود خودکشی کند تا اینکه شخصی بنام ورقه بن نوفل به او اطمینان می دهد که پیامبر است.(صحیح بخاری، باب اول ما یبدی به رسول الله(صلی الله و علیه وآله) ، جزء 21 ،‌ص329).

در حالی که شیعیان معتقدند پیامبر(صلی الله و علیه وآله) وقتی به پیامبری مبعوث شد ‌چنان برایش روشن بود که از جانب خدا به پیامبری مبعوث شده که خورشید را در آسمان ببیند.[1] از نظر شیعه هرگز پذیرفته نیست که اطمینان ورقه به نبوت حضرت محمد(صلی الله و علیه وآله) بیش از اطمینان پیامبر(صلی الله و علیه وآله) به نبوت خودش باشد.

2. از نظر اهل سنت، شیطان بر پیامبر(صلی الله و علیه وآله) مستولی می شود و از زبان او در وصف بت ها سخنانی می گوید که :‌" تلك الغرانیق العلى وشفاعتهم ترتجی "(المعجم الکبیر طبرانی، جزء 12، ص53). اما شیعه افسانه غرانیق را دروغ می دانند و شأن حضرت پیامبر(صلی الله و علیه وآله) را بالاتر از این می دانند که شیطان بر او  نفوذ کند.

وهابیت در ادعا حضرت محمد بن عبد الله (صلی الله و علیه وآله) را پیامبر می دانند، اما در عمل محمد بن عبد الوهاب را پیامبر خود می دانند و اگر سخن پیامبر با سخن محمد بن عبد الوهاب تعارض داشته باشد،‌ آنان سخن محمد بن عبد الوهاب را در عمل می پذیرند

3. در مورد عصمت پیامبر در کتب اهل سنت؛ مانند تنزیه الانبیاء فخر رازی،[ امام فخر رازی، عصمة الانبیاء، ص 40 – 50] ذکر شده است که غیر از دریافت و ابلاغ پیام، اهل سنت قائل به عصمت پیامبر نیستد، بلکه آنها فقط اتفاق نظرشان در مورد دریافت و ابلاغ وحی است که عصمت را برای پیامبر لازم می دانند و علت آن هم این است که ما باید اعتماد کنیم که هر چه پیامبر می گوید درست است و وحی الهی را درست دریافت کرده و درست هم به ما می رساند.[ إسماعیل الشربینى، عماد السید محمد، کتابات أعداء الإسلام و مناقشتها، ص 58]

البته برخی از اهل سنت هم هستند که معتقد به وجوب عصمت پیامبر از گناهان کبیره و صغیره ای که موجب تنفر مردم باشد هستند، چه قبل از بعثت پیامبر و چه بعد از بعثت پیامبر. [زمخشری محمود ابن عمر، تفسیر کشاف، ج 4، ص 235.]

در این مسئله فقط مذهب شیعه است که عصمت را در همه حالات برای پیامبر (صلی الله و علیه وآله) لازم می دانند.

نتیجه

مصداق پیامبر در هردو فرقه اسلامی شیعه و اهل سنت یکی است  و همه مسلمانان به جز وهابیت، حضرت محمد بن عبد الله (صلی الله و علیه وآله) را پیامبر خدا می دانند که برای هدایت آخر الزمان مبعوث شده است.

فرآوری: زهرا اجلال      

بخش اعتقادات شیعه تبیان


منابع:

اسک دین

مقاله حسین طبیان؛ کتابخانه تبیان

وبلاگ حقگو

وبلاگ شیعه چه می گوید

مطالب مرتبط:

پیامدهاى رحلت پیامبر اكرم (ص)در نگاه شاهد آن ایام 

عفو خداوند و عصمت پیامبر (صلى الله علیه و آله)

پیامبر در خواب هم بیدار بود!

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.