بهانه‌گیری بس است! ماهی بخورید!

وقتی ما از ماهی حرف می‌زنیم صحبت از ویتامین و املاح، پروتئین ناب و کم چرب، اسیدهای چرب ضروری امگا 6، امگا 9 و البته امگا 3 آن می‌کنیم.

فواید ماهی برای سلامتی را همه ما می‌شناسیم. اهمیت و ارزش بالای آن در رژیم غذایی، خواص آن برای ذهن و خیلی چیزهای دیگر. مکمل امگا 3 هم که جای خود دارد و کم‌کم دارد به سبد دارویی! همه خانواده‌ها راه پیدا می‌کند؛ اما این واقعاً خوب است؟ این که در یخچال همه ما ایرانی‌ها مکمل امگا 3 باشد و در فریزرمان ماهی نباشد؟ انصافاً خوب است؟

مگر نه اینکه منبع اصلی روغن امگا 3 ماهی و غذاهای دریایی است؟ پس چرا ما منبع اصلی آن را نادیده بگیریم و پولمان را خرج مکمل‌های امگا 3 کنیم؟ بد نیست بدانید ماهی خواص دیگری جز دارا بودن امگا 3 هم دارد. وقتی ما از ماهی حرف می‌زنیم صحبت از ویتامین و املاح، پروتئین ناب و کم چرب، اسیدهای چرب ضروری امگا 6، امگا 9 و البته امگا 3 آن می‌کنیم. آن وقت می‌آییم به جای خریدن ماهی تازه پولمان را خرج مکمل‌های امگا 3 که فقط امگا 3 دارند، نه ویتامین و املاح و نه پروتئین خالص می‌کنیم که البته این روزها هم هزینه این مکمل‌ها کم مانده به فلک برسد. نه. به طرفداران امگا 3 بر نخورد! نمی‌خواهیم اهمیت و ارزش امگا 3 برای بدن را زیر سۆال ببریم. فقط می‌خواهیم بهترین منبع آن را که دسترسی به آن هم خیلی راحت است توصیه کنیم. وگرنه همه ما می‌دانیم ماهی خیلی از خواص خود را مدیون همین امگا 3 است. در اینجا بد نیست یک بار دیگر خواص ماهی و امگا 3 برای بدن را مرور کنیم.

1. پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی

* وارد کردن ماهی و غذاهای دریایی به رژیم غذایی و مصرف مداوم آن، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را با کاهش خطر لخته شدن خون، کاهش التهاب، بهبود الاستیسیته عروق، کاهش فشارخون، کاهش چربی خون و همچنین تنظیم چربی خون و بالا بردن کلسترول خوب (همان HDL)، کاهش خواهد داد.

* انجمن قلب بریتانیا همچنین اظهار می‌کند که مصرف رژیم غذایی حاوی ماهی و امگا 3 خطر مرگ‌ومیر بیماران بعد از حمله قلبی را هم کاهش می‌دهد و کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود پیدا کنند.

* یکی دیگر از تأثیرات ماهی و چربی‌های امگا 3 بر چربی خون تأثیر قابل‌توجه آن در کاهش تری‌گلیسیرید است که امروزه مشکل شایع مردم جامعه ماست.

ماهی هم می‌تواند پیشگیری‌کننده از افسردگی باشد و هم کمک درمان آن!

سطح بالای امگا 3 موجود در ماهی نقش مهمی در افزایش میزان انتقال‌دهنده عصبی شادی‌آور در مغز یعنی همان سروتونین دارد

2. آلزایمر

* اسیدهای چربی غیراشباع و بلند زنجیر موجود در ماهی، یعنی همان امگا 3 و امگا 6 و امگا 9 که گفتیم، نقش مهمی در پیشگیری از تخریب سلول‌های مغزی دارند.

* خوردن ماهی همچنین خطر فشارخون بالا را هم کاهش می‌دهد و همان طور که می‌دانید از عوامل اصلی ابتلا به آلزایمر، فشارخون بالاست.

3. سرطان

* یک مطالعه جامع که در سوئد و بر روی 6000 مرد در طول مدت 30 سال انجام شد نشان داد که خطر ابتلا به سرطان پروستات و نیز شیوع سرطان در طی این دوره 30 ساله در افرادی که اصلاً از غذاهای دریایی و ماهی استفاده نمی‌کردند نسبت به افرادی که مصرف ماهی را به حد متوسط یا زیاد در رژیم غذایی‌شان داشتند، دو تا سه برابر بیشتر بوده است.

* البته سایر غذاهای دریایی مثل میگو علاوه بر امگا 3 بالا، همچنین حاوی مقادیر بالایی سلنیوم هستند که نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارد.

4. آسم و مشکلات تنفسی در دوران کودکی

مطالعات نشان داده‌اند کودکانی که ماهی را در رژیم غذایی‌شان دارند به احتمال کمتری به آسم مبتلا خواهند شد.

5. افسردگی

ماهی هم می‌تواند پیشگیری‌کننده از افسردگی باشد و هم کمک درمان آن! سطح بالای امگا 3 موجود در ماهی نقش مهمی در افزایش میزان انتقال‌دهنده عصبی شادی‌آور در مغز یعنی همان سروتونین دارد.

6. آرتریت

جوامعی که مصرف ماهی و غذاهای دریایی در آن‌ها بالاتر است، برای مثال مردمان گرینلند، آمار کمتری از بیماری‌های التهابی مثل آرتریت را گزارش کرده‌اند. مطالعات زیادی هم هستند که می‌گویند امگا 3 نقش مهمی در تسکین علائم و عوارض آرتریت روماتوئید دارد. البته بیماری‌های خودایمنی دیگر مثل پسوریازیس و MS هم از این فواید مستثنی نیستند.

7. پوست

متخصصان پوست و مو می‌گویند ماهی برای سلامت و شادابی پوست هم بدون فایده نیست. آن‌ها می‌گویند یک رژیم غذایی مناسب که در آن ماهی و مخصوصاً ماهی سالمون وجود داشته باشد می‌تواند در از بین بردن خطوط و لک‌های پوستی کمک کننده باشد و همچنین از پیری زودرس و چین‌خوردگی پوست هم جلوگیری کند.

8. دیابت

تنظیم قند خون یکی دیگر از مزایای ماهی برای بدن است و این همان چیزی است که افراد دیابتی همواره به دنبال آن‌اند. بد نیست بدانید افراد دیابتی قریب به اتفاق تری گلیسیرید بالایی هم دارند. علت آن است که افزایش سطح این چربی در خون خود به دلیل عدم تنظیم قند خون است. به همین خاطر است که گفتیم امگا 3 با تنظیم قند خون سطح چربی تری‌گلیسیرید را نیز در خون کاهش می‌دهد.

اسیدهای چربی غیراشباع و بلند زنجیر موجود در ماهی، یعنی همان امگا 3 و امگا 6 و امگا 9 که گفتیم، نقش مهمی در پیشگیری از تخریب سلول‌های مغزی دارند

9. بینایی

چربی‌های امگا 3 جزء اصلی سلول‌های مغزی و نیز سلول‌های شبکیه چشم‌اند. پس بدون شک این اسیدهای چرب نقش مهمی در سلامت سیستم عصبی و سیستم بینایی بر عهده دارند. شیرخواران مادرانی که در رژیم غذایی‌شان از ماهی استفاده می‌کنند بینایی بهتری دارند. احتمالاً به خاطر انتقال امگا 3 رژیم غذایی به شیر مادر و رسیدن آن به شیرخوار.

پس فراموش نکنید:

* خوردن 1 تا 2 سروینگ ماهی در هفته (چیزی معادل 2 قوطی کبریت در هفته) می‌تواند کاهش‌دهنده تمام این بیماری‌ها، از آسم دوران کودکی گرفته تا سرطان‌ها باشد.

* همان طور که گفتیم ماهی علاوه بر امگا 3 حاوی ویتامین‌ها، املاح و پروتئین هم هست. مسلماً با وارد کردن ماهی به رژیم غذایی آن را جایگزین یک منبع پروتئین دیگر کرده‌ایم. چه خوب است که این جایگزینی با گوشت قرمز باشد.

* مواظب ماهی‌های پر جیوه باشید. اگرچه سایر ماهی‌ها هم مقادیری از جیوه را دارند. پس توصیه می‌کنیم از خوردن ماهی با پوست بپرهیزید. این توصیه مخصوصاً برای خانم‌های باردار و خانم‌هایی که قصد بارداری دارند و همچنین کودکان زیر 6 سال حائز اهمیت است.

* و در آخر اینکه، این همه خواص و ارزش ماهی برای بدن را با سرخ کردن آن از بین نبرید. آب پز کردن، کبابی و بخار پز کردن بهترین راه‌های تهیه ماهی برای حفظ خواص آن است.

الهه گودرزی

بخش تغذیه و آشپزی تبیان