تبیان، دستیار زندگی
اگر در آپارتمان زندگی می کنید یا خانه ای ویلایی دارید؛ اگر همسایتان را نمی شناسید یا روابط خوبی با او ندارید در هر صورت شما در کنار افرادی زندگی می کنید که در پازل زندگی شما قرار دارند اینبار با دید متفاوت به این مسئله بنگرید
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از همسایه بازی تا همسایه داری


اگر در آپارتمان زندگی می کنید یا خانه ای ویلایی دارید؛ اگر همسایتان را نمی شناسید یا روابط خوبی با او ندارید در هر صورت  شما در کنار افرادی زندگی می کنید که در پازل زندگی شما قرار دارند اینبار یا دید متفاوت به این مسئله بنگرید


همسایه

دین اسلام پیرامون همسایه توصیه های اکید دارد به طوری پیامبر می فرمایند «هرکس لوازم مورد نیاز زندگی را از همسایه‌اش دریغ دارد، خدا وی را در قیامت از فضل خود محروم کند و او را به خودش واگذارد.»(مفاتیح الحیات، ص 344، بخش کیفر بی‌توجهی به همسایه) با همه این تاکید ها اما زندگی امروز ما اثری از همسایه داری ندارد امروز خانه بغلی را که نه ،بلکه افراد همسایه دیوار به دیوار خود در یک آپارتمان را به زور می شناسند و با او رابطه دارند. یا این سبک زندگی هم خودمان را از برکات معنوی چنین موضوعی محروم کرده ایم و هم از برکات مادی  و اجتماعی آن باز می مانیم. یقینا اگر قرار است در زمینه  زندگی اسلامی کارهای فرهنگی و اثرگذار کرد لازم است مسئولین و خود ما پیرامون همسایه داری و ترویج فرهنگ صحیح آن تلاش کنیم

فرهنگ همسایگی در کنار حقوقی مطرح است که در واقع داشتن فرهنگ همسایه داری موجب رعایت این حقوق  می شود.

این حقوق  مراعات همه آن چیزهایی است که نسبت به برادران ایمانی سفارش شده و  نسبت به همسایه با شدت بیشتری توصیه شده. امام سجاد(ع) در بیان برخی از حقوق همسایگی می فرماید: حق همسایه ات این است که در غیاب او آبرویش را حفظ کنی و در حضورش او را احترام نهی. اگر به او ظلمی شد یاری اش رسانی، دنبال عیبهایش نباشی، اگر بدی از او دیدی بپوشانی، اگر بدانی نصیحت تو را می پذیرد او را در خفا نصیحت کنی، در سختی ها رهایش نکنی، از لغزشش درگذری، گناهش را ببخشی و با او به خوبی و بزرگواری معاشرت کنی. (خصال، ص 965)

کتاب های مختلفی دراینباره بهچاپ رسیده است یکی از این کتاب ها " اخلاق همسایه داری و آپارتمان نشینی" به قلم محمد جواد فلاح می باشد.

از جلوه های بد همسایگی، می توان بدگمانی، ستم، خودخواهی،‌ خیانت به مال و ناموس،‌ دروغ گویی،‌ بی شرمی،‌ غیبت و بدگویی کردن، حسادت،‌ چشم و هم چشمی، بی بند و باری، بدزبانی،‌ تجسس، فال گوش بودن،‌ تجمل گرایی، و هر اخلاق ناپسند انسانی را برشمرد

در این کتاب که توسط مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما منتشر شده است، ابتدا مباحث و معانی لغوی کلماتی مانند اخلاق، همسایه،‌آپارتمان و محدوده همسایگی را تحت عنوان مفهوم شناسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

فصل دوم این کتاب با عنوان اخلاق و حقوق همسایه داری در اسلام، مباحثی را از جمله اهمیت جایگاه همسایه داری در قرآن و روایات، باید ها و نباید های همسایه داری، بایسته های اخلاق همسایه داری، خوش همسایگی – دستور الهی، ‌دلجویی از همسایه، خوش همسایگی – نشانه مسلمانی و ایمان، همسایه آزاری، آثار خوش همسایگی، زیاد شدن همسایه و آثار همسایه آزاری بررسی کرده است.

در بخشی از این فصل با عنوان مصداق های همسایه آزاری چنین آمده است: «هرچند هرگونه اخلاق و رفتار بد را از مصداق های همسایه آزاری می توان شمرد، نمونه هایی از همسایه آزاری، در برخی از سخنان معصومان علیهم السلام نقل شده که شایسته تامل و بررسی است.

اخلاق همسایه داری و آپارتمان نشینی

از جلوه های بد همسایگی، می توان بدگمانی، ستم، خودخواهی،‌ خیانت به مال و ناموس،‌ دروغ گویی،‌ بی شرمی،‌ غیبت و بدگویی کردن، حسادت،‌ چشم و هم چشمی، بی بند و باری، بدزبانی،‌ تجسس، فال گوش بودن،‌ تجمل گرایی، و هر اخلاق ناپسند انسانی را برشمرد.

با این حال، در برخی روایت ها به مواردی چند، به گونه ای خاص اشاره شده که بسیار قابل توجه و تامل است؛‌ از جمله نقل کرده اند که روزی اصحاب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به ایشان عرض کردند: فلان زن روزها روزه دار است و شب ها را به عبادت می گذراند، در ضمن صدقه هم می دهد، ولی به زبان، همسایه را می آزارد،‌ رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: چیزی برای آن زن نیست،‌ او اهل جهنم است.»

فصل سوم این کتاب به بحث آپارتمان نشینی پرداخته است؛ در این فصل مباحثی از جمله بررسی و مقایسه زندگی آپارتمان نشینی با زندگی سنتی از نظر فیزیکی و نمای ساختمان و ابعاد معنوی،‌مزیت های زندگی آپارتمان نشینی، عیب های زندگی آپارتمان نشینی و جلوه هایی از اخلاق همسایه داری مدرن(آپارتمان نشینی) بررسی شده است.

در بخش مزیت های زندگی آپارتمان نشینی در مطلبی با عنوان نظم پذیری و انضباط اجتماعی ساکنان، چنین آمده است: «رفت و آمد به موقع ساکنان در ساعت های معینی از شب و روز و رعایت حقوق همسایگان در مهمانی ها و شب نشینی ها،‌ ساکنان مجتمع های مسکونی را افرادی منظم بار می آورد.

مواردی مثل استفاده نکردن شخصی از قسمت های اشتراکی و رعایت حقوق طبقه های پایین و بالا،‌ ساکنان را به رعایت کردن قانون وادار می کند و آنها را در برابر اجتماع، افرادی قانون مند و با انضباط می سازد.»

فصل سوم این کتاب به بحث آپارتمان نشینی پرداخته است؛ در این فصل مباحثی از جمله بررسی و مقایسه زندگی آپارتمان نشینی با زندگی سنتی از نظر فیزیکی و نمای ساختمان و ابعاد معنوی،‌مزیت های زندگی آپارتمان نشینی، عیب های زندگی آپارتمان نشینی و جلوه هایی از اخلاق همسایه داری مدرن(آپارتمان نشینی) بررسی شده است

نویسنده کتاب در فصل آخر کتاب با عنوان «همراه با برنامه سازان»‌ اقدام به انتشار مطالبی در خصوص محورهای کلیدی در سیاست گذاری و برنامه های کلان، راهکارهای پرداختن به اخلاق همسایه داری در برنامه های رسانه، آموزش اخلاق همسایه داری و فرهنگ سازی در میان کودکان و نوجوانان، مستند سازی، پرسش های کارشناسی و پرسش های مردمی کرده است.

علاقه مندان به تهیه این کتاب که توسط دفتر عقل منتشر شده است می توانند به نشانی قم، بلوار امین، مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما مراجعه کرده و یا با شماره تلفن 2919670 با پیش شماره 0251 تماس حاصل نمایند.

همچنین آن دسته از افرادی که تمایل دارند این کتاب را در تهران تهیه کنند می توانند به آدرس خیابان جام جم، ساختمان شهید رهبر، طبقه زیرزمین مراجعه نموده و یا با شماره تلفن 22014738 تماس حاصل نمایند.

فرآوری : امیر رضوانی

بخش اجتماعی تبیان


منابع: آینده روشن، شفا نیوز

مطالب مرتبط:

ساکنین خانه‌های کبریتی

خانه هایی که مشرف هستند

کوچه آشتی کنان را می شناسید؟