حکم نصب تصویر انسان و حیوان در داخل مساجد

بطورکلی:

1. چنانچه مسجد قدیمی، قابل استفاده باشد تخریب آن جایز نیست. در غیر این صورت تخریب و الحاق آن به ساختمان جدید مسجد جهت توسعه آن اشکال ندارد.

2. اگر زمین مسجد قدیمی از ابتدا به عنوان مسجد قرار داده شده است، نباید کاربری آن از مسجد بودن به عنوان دیگری تغییر کند و مسجد قدیمی باید همچنان در ساختمان جدید به عنوان مسجد باقی بماند و استفاده‌ای که از آن می‌شود استفاده‌هایی باشد که از یک مسجد می‌شود.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

جایز نیست.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

تخریب و نابودی مسجد جائز نیست.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

چنانچه مسجد قدیمی قابل استفاده باشد تخریب آن جایز نیست و اگر قابل استفاده نبوده باید به گونه‌ای عمل شود که داخل مسجد جدید قرار گیرد و الا در صورت تخریب، احکام مسجد همچنان بر آن مترتب است و مسجد از مسجد بودن هیچ وقت خارج نمی شود.

برای دست یابی به پاسخ توجه به نکاتی ضروری است:

1- فقها فرموده اند: نماز خواندن در چند جا مکروه است که از آن جمله است: روبروى عکس و مجسمه ی چیزى که روح دارد، مگر آن که روى آن پرده بکشند، و در جایى که عکس باشد اگر چه روبروى نمازگزار نباشد[1]، پس نماز خواندن در جایی که تابلو های عکس انسان و حیوان در محل نمازگزار باشد اعم از آن که آن محل مسجد باشد یا غیر مسجد و اعم از این که آن تصویر رو به روی نماز گزاران باشد یا در جهت دیگر، مکروه است و بهتر است که در موقع نماز روی آن پوشانده شود.

2- هم چنین فقها در باره ی نقاشی کردن صورت انسان و حیوان در مساجد، فرموده اند:

امام خمینى «قدس سره»:

بنا بر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و هم چنین نباید صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشى چیزهایى که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.

آیة الله العظمی بهجت ره:

بنا بر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و هم چنین نباید صورت چیزى را نقّاشى کنند و بکشند، مخصوصاً چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد که در غیر مسجد هم اشکال دارد و احتمال دارد نماز خواندن در این مساجد هم مکروه باشد، ولى نوشتن قرآن و احادیث صحیحه در مسجد مانعى ندارد.[2]

آیة الله العظمی فاضل لنکرانی ره:

بنا بر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و هم چنین نباید بنا بر احتیاط صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشى چیزهایى که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.

آیة الله العظمی مکارم شیرازی دام ظله:

مسأله تزیین کردن مسجد به طلا اشکال دارد و هم چنین احتیاط آن است که صورت چیزهایى که روح دارد مثل انسان و حیوان در مسجد نقش نکنند.

آیة الله العظمی سیستانى دام ظله:

احتیاط واجب این است که مسجد را به طلا زینت نکنند و احتیاط مستحبّ آن است که به صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد زینت نکنند.[3]

3- حکم نصب تصاویر و عکس در مساجد چیست؟

آیة الله العظمی خامنه ای دام ظله در پاسخ به سۆالی در رابطه با نصب عکس در مساجد فرموده اند: اشکالی ندارد. لکن اگر در شبستان باشد بهتر است هنگام نماز، به طریقى روى آن پوشانده شود.[4]

در ذیل به نمونه هایی از سۆالاتی که از امام خمینی "قدس سره" در این باره شده است و جواب های معظم له توجه فرمایید:

1- در رساله ی آن جانب، نقاشی و تصویر در مساجد به احتیاط واجب منع شده است، آیا این منع شامل عکس هم می شود یا نه؟

جواب: شامل نیست.

2- امروزه در بعضی از مساجد و یا مکانهایی که نماز جمعه اقامه می شود، عکس ها و پوستر هایی روبروی نمازگزاران نصب می شود، آیا نماز خواندن در این مکان ها اشکال دارد؟

جواب: نماز صحیح است، هر چند در مقابل نمازگزار بودن آن کراهت دارد و کراهت رفع می شود به این که روی آن را به وسیله ای بپوشانند.

3- آیا در مقابل نمازگزار حرام است که عکس مکه باشد؟ عکس های غیر از عکس مکه چطور؟

جواب: حرام نیست و اگر تصویر ذی روح باشد مکروه است.[5]

4- عکس های شهدا که در مساجد می زنند و... ، چه حکمی دارد؟

ج: اشکال ندارد.[6]

پی نوشتها:

[1] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، مسأله 898

[2] جامع المسائل (للبهجة)، ج‏1، ص 547.

[3] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، مسأله 908.

[4] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص، 509، س 375.

[5]  استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 150، س 79، 80 و 81.

[6]  استفتائات امام خمینی (ره)، ج 3، ص 570، س 3.

منبع: سایت اسلام کوئیست

مطالب مرتبط:

احکام طهارت مسجد

از احکام مسجد چه می دانید؟

حکم گرفتن جا در مسجد