گیرنده زکات باید شیعه‌ی دوازده امامی باشد

سید نمی‌تواند از غیر سید زكات بگیرد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات كفایت مخارج او را نكند و از گرفتن زكات ناچار باشد، می‌تواند از غیر سید زكات بگیرد. (توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م1955)

هر دین و مكتبی برای اداره جامعه و حفظ آن نیازمند به امور مالی و بودجه است و اسلام همچنانكه خمس را برای تأمین مستمندان و رفع نابسامانیهای جامعه و اداره امور دینی و نشر معارف آن وضع كرده و خمس نقش مهمی در این زمینه دارد زكات نیز با دامنه وسیعی كه در مصارف آن است نقش اساسی تری در امور یاد شده به عهده دارد و در ردیف نماز قرار گرفتن زكات: آمیختگی دین و سیاست و هماهنگی عبادت و اداره جامعه و برطرف كردن نابسامانیهای آن را به خوبی روشن می سازد و ناگفته پیدا است كه دادن زكات برای وحدت جامعه و روابط حسنه میان مستمندان و ثروتمندان بسیار مۆثر بوده و در پاكی ثروتمندان از بخل، حرص، دنیاپرستی، غرور نقش قابل توجّهی داشته و در پدید آوردن روحیة بخشندگی، تعاون، نوع دوستی و احساس مسئولیّت همگان و در نتیجة تكامل فكری، عملی، اخلاقی، ثروتمندان آثار ارزشمندی خواهد داشت و با این توضیح كوتاه فلسفه وجوب زكات نیز معلوم گشت و جامع بودن اسلام در قانون گذاری و اداره امور مادی و معنوی انسانها روشن شد.

و در ادامه به طرح چند پرسش و پاسخ در این زمینه می پردازیم:

جواب: مسافری كه در سفر درمانده شده و زكات گرفته بعد از آنكه به وطنش رسید، اگر چیزی از زكات زیاد آمده باشد، در صورتی كه بدون مشقت نتواند بقیه را به صاحب مال یا نائب او برساند باید آن را به حاكم شرع بدهد و بگوید آن چیز زكات است.

(ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م1941)

جواب: كسی كه زكات می‌گیرد باید شیعه‌ی دوازده امامی باشد، و اگر از راه شرعی شیعه بودن كسی ثابت شود و به او زكات بدهد، و زكات تلف شود بعد معلوم شود شیعه نبوده، لازم نیست دوباره زكات بدهد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م1942)

جواب: به فقیری كه گدایی می‌كند، می‌شود زكات داد، ولی به كسی كه زكات را در راه معصیت مصرف می‌كند نمی‌شود زكات داد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م1945)

جواب: سید نمی‌تواند از غیر سید زكات بگیرد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات كفایت مخارج او را نكند و از گرفتن زكات ناچار باشد، می‌تواند از غیر سید زكات بگیرد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م1955)

چند استفتاء از آیة الله بهجت ره

ج. در اجاره ى زمین، مالك زرع، زارع است نه مالك زمین، به خلاف مزارعه كه شریك هستند.

ج. زكات بر آن برادرى است كه كِشت و كار كرده است.

ج. چون زرع و حاصل براى زارع است، زكات هم بر عهده  ى او است.

ج. زمین كه زكات ندارد و زكات زرع هم بر زارع است.

چنداستفتاء از آیة الله سیستانی دام ظله:

جواب: زكات ندارد.

جواب: اگر سهم او به حد نصاب میرسد باید زكات سهم خود را بدهد.

جواب: بر اموال شما زكات واجب نیست ولى باید هر چه را كه در اثناء سال خمسى صرف در مخارج خود از جمله تهیه جهیزیه و مانند آن نكردید و تا سرسال خمسى باقى مانده تخمیس نمائید و سال خمسى شما از روز شروع به كار حساب مى شود .

جواب: در همه صور بیع صحیح است و بر مالك است كه خمس و زكات آن را از مال دیگر خود بپردازد . ولى در مورد زكات اگر مشترى یقین داشته باشد كه بایع زكات را نمى پردازد باید خود زكات سال را بپردازد ، و اگر از طرف بایع فریب خورده باشد مى تواند از او مطالبه كند.

چند استفتاء از آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:

جواب: اشکالی ندارد مگر این که بداند خرج اعتیادش می کند.

جواب: مانعی ندارد.

جواب:  اشکالی ندارد.

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت اندیشه قم

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله بهجت ره

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله سیستانی دام ظله

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله مکارم شیرازی دام ظله

مطالب مرتبط:

زکات در نعمتهای مادی و معنوی

شرایط تعلق زکات

ملازمه زکات و نماز در قرآن