پدیده ای جدید به نام سفره های سه ضلعی!

شبکه های اجتماعی با سرعت بسیار زیادی در حال گسترش می باشند. بعضی از افراد، به دلیل عدم اعتماد  به نفس در دنیای واقعی، نمی توانند روابط اجتماعی خوب و مناسبی داشته باشند به همین دلیل خیلی زود جذب این نوع شبکه ها و ارتباطات می گردند و آن قدر برای ورود به این اجتماع مجازی مشتاق می باشند که در  همان بدو ورود و عضویت، تمامی اطلاعات شخصی و محرمانه خود را در معرض دید کاربران دیگر قرار می دهند.حتی بعضی از افراد پا را فراتر نهاده و علاوه بر اطلاعات خود، اطلاعات دوستان و همکارانشان را هم در اختیار کاربران قرار می دهند. کمترین خطر این کار دسترسی تبهکاران و افراد سود جو به این گونه اطلاعات می باشد. نتیجه ی نهایی این گونه بی فکری ها، خسارت های مادی و معنوی جبران ناپذیری است که ممکن است به فرد وارد آید.

در اکثر شبکه های اجتماعی اینترنتی روابط زنجیره ای بین افراد وجود دارد که در اثر مرور زمان باعث اعتماد و دلبستگی میان آنها می گردد. در این گونه موارد ممکن است افراد حتی به دوستان دوست قدیمی خود نیز اعتماد نمایند یا به مرور اعتماد پیدا کنند در حالی که هیچ گونه  شناختی از آنها ندارند. در میان افرادی که اطلاعات شخصی آنها به اشتراک گذاشته می شود، ممکن است کلاهبرداران حرفه ای هم حضور داشته باشند که با جلب اعتماد کاربران به آنها نزدیک شده و به روش های خیلی ساده ایشان را مورد سوء استفاده قرارداده تا به مقاصد شوم خود دست یابند.اعتماد نا به جا به سایر کاربران شبکه های اجتماعی می تواند موجب آلودگی به انواع بد افزارها و ویروس ها شود. کافی است که یک پیام به کاربر ارسال گردد که حاوی پیوند (Link) بوده و ادعا شود که در این Link یک فیلم یا عکس قابل توجه موجود می باشد. در حالی که با کلیک کردن بر روی آن به جای فیلم یا عکس کدهای آلوده ای توسط سیستم رایانه دریافت و بر روی دستگاه کاربر نصب می گردد. از آن به بعد دستگاه تحت فرمان ویروس نویس می باشد، که این مورد می تواند اثرات نامناسبی را در پی داشته باشد.

در چند سال اخیر سر و کله شبکه های اجتماعی و نرم افزارها و اپلیکشن های ارتباطی پیدا شد که برای کاربران خود امکان ارتباط بیشتر و آسان تر را فراهم و دایره دوستان و آشنایان شان را بزرگتر کرده است. حالا نرم افزارهای ارتباطی جزء جدا نشدنی تلفن های همراه هستند و حتی بدون آنها زندگی و برقراری ارتباط به شیوه قبل برای کاربران بسیار مشکل است. این در حالی است که میانگین صحبت در خانواده های ایرانی در چند سال اخیر به شدت کاهش یافته و بسیاری از کارشناسان این موضوع را یک زنگ خطر بزرگ اجتماعی و حتی نوعی طلاق عاطفی در خانواده ها بیان می کنند میانگین صحبت اعضای خانواده در ایران طی 9 سال گذشته، نصف شده است. این یعنی ظهور پدیده‌ای جدید که کار‌شناسان جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی آن را خطرناک می‌دانند.

وقتی سعدی شیرازی حدود 8 قرن پیش بیت معروف « هرگز حدیث حاضر و غایب شنیده ای/ من در میان جمع و دلم جای دیگر است» را می سرود، شاید اصلا فکرش را هم نمی کرد که روزی این ماجرا به جای رابطه عاشقانه، سر از زندگی خانوادگی آدمها هم دربیاورد و کار به جایی برسد که غیر از «دل»، «سر» ها هم جای دیگر باشد. اما حالا کافی ست موقع مهمانی یا جمعی خانوادگی، نگاهی به حاضران در مجلس بیندازید. نگاه های غرق شده در تلفن های همراه گاهی آن قدر طولانی و زیاد است که شک می کنید حاضران در مجلس با هم نسبتی داشته باشند و برای گفتگو و خوش و بش دور هم جمع شده باشند.

چند روز قبل دکتر سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران اعلام کرد که طبق پژوهش‌های انجام شده، میانگین صحبت اعضای خانواده‌های ایرانی با یکدیگر در مدت شبانه روز به 15 دقیقه رسیده‌است. اتفاقی که موسوی چلک آن را ناشی از عدم علاقه افراد به ارتباط با یکدیگر و موجب کم شدن محبت درون خانواده‌ها دانسته است.

در چند سال اخیر سر و کله شبکه های اجتماعی و نرم افزارها و اپلیکشن های ارتباطی پیدا شد که برای کاربران خود امکان ارتباط بیشتر و آسان تر را فراهم و دایره دوستان و آشنایان شان را بزرگتر کرده است. حالا نرم افزارهای ارتباطی جزء جدا نشدنی تلفن های همراه هستند و حتی بدون آنها زندگی و برقراری ارتباط به شیوه قبل برای کاربران بسیار مشکل است. این در حالی است که میانگین صحبت در خانواده های ایرانی در چند سال اخیر به شدت کاهش یافته و بسیاری از کارشناسان این موضوع را یک زنگ خطر بزرگ اجتماعی و حتی نوعی طلاق عاطفی در خانواده ها بیان می کنند.

کم حرف‌تر از دیروز

برای اثبات جدی بودن این پدیده کافی است سری به آمار مرتبط در این باره طی سال های گذشته بیندازیم. در سال 84 خبرگزاری فارس در گزارشی اعلام کرد که میانگین صحبت اعضای خانواده با یکدیگر، نیم‌ساعت در روز بوده است. این در حالی‌ست که در تیرماه و بهمن ماه 92 حجت الاسلام «سید علیرضا تراشیون» استاد حوزه و دانشگاه در دو دوره مختلف، برگزار شد بیان کرد که:«میانگین ارتباط کلامی زوج‌های جوان 17 دقیقه در شبانه‌روز است و این یک زنگ خطر بزرگ برای خانواده‌هاست.»

این یعنی میزان مکالمه افراد یک خانواده با یکدیگر در طی 9 سال گذشته، نصف شده است.

سفره‌های سه ضلعی

اکنون فقر محبت در ایران بسیار جدی است. ما کجا می‌توانیم محبت خوب و سالم را تجربه کنیم؟ سفره‌های ما سه ضلعی شده و یک ضلع آن تلویزیون است. اگر ارتباط میان نسلی دچار شکاف شود دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.» نکته جالب این است که خانواده‌ها در این 15 دقیقه به جای اینکه در مورد خودشان صحبت کنند ترجیح می‌دهند در مورد مشکلات و مسائل اقتصادی و یا حتی دیگران حرف بزنند.رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران خواستار راه‌اندازی یک مرکز آمار و رصد در حوزه اجتماعی شد تا موارد مربوط به خانواده‌ها دقیق‌تر و موشکافانه‌تر مورد بررسی قرار بگیرد.

جلسه بگذاریم

دکتر ناصر قاسم زاده دبیر انجمن حمایت از سلامت و بهداشت و روان جامعه، راهکارهای روبروشدن با این مشکلات را این طور شرح داده است: «یکی از راهکارها مربوط به خود خانواده هاست که در هفته ساعاتی را به عنوان جلسات خانوادگی داشته باشند تا بتوانند مسائل و مشکلاتشان را مطرح کنند. وقتی پدر و مادرها در حضور فرزندانشان با هم صحبت کنند آنها عشق و دوست داشتن و وفاداری به همسر را یاد می گیرند و این امر باعث می شود که فرزندان بدانند پدر و مادرشان همدیگررا دوست دارند.»

به گفته قاسم زاده، چگونه گفتن و چگونه شنیدن همسران با یکدیگر نیز از راهکارهای مقابله با این مشکل است: « غر زدن های مداوم و آوردن مشکلات بیرون از خانه به داخل خانه از جمله عوامل دوری از همسران از یکدیگر می شود . حال آن که زوجین باید هنر صبور و با عاطفه بودن را بیاموزند تا در زندگی دوری و طلاق عاطفی رخ ندهد. همچنین صله رحم در خانواده باعث می‌شود فرزاندان عشق و محبت را یاد بگیرند و بعد‌ها خودشان نیز یک خانواده سالم تشکیل دهند.»

به نظر می رسد حالا دیگر وقت آن شده که به اپلیکیشن ها، تلفن های همراه هوشمند و تلویزیون، جور دیگری نگاه کرد.

منابع: فارس، مهر، مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده برتر ایرانی

 مطالب مرتبط:

رواج بی‌حیایی در فیس بوک 

تجاوزگری پنهان و ناشناخته 

دردهای تکان دهنده اجتماعی در صفحه ظریف