والدینی که کودکان مبتلا به سرطان دارند باید بدانند که بیماری سرطان گاهی درمان پذیر است و احتمال دارد فرزند آنها با استفاده از روش‌های درمانی، بهبودی کامل و یا نسبی پیدا کند.
سه نوع اصلی روش درمان سرطان عبارتند از:
1- عمل جراحی
2- شیمی درمانی
3- پرتو درمانی یا رادیوتراپی یا اشعه درمانی
برای بعضی از انواع سرطان‌ها بیش از یک نوع درمان استفاده می‌شود، به عنوان مثال راهکار درمانی برای یک کودک سرطانی ممکن است شامل رادیوتراپی و شیمی درمانی با هم باشد.
روش‌های درمانی سرطان شامل موارد زیر می‌باشد:
1- شیمی درمانی: در این روش، از داروها برای کشتن و یا آسیب زدن به سلول‌های سرطانی و یا توقف فرایند رشد و تکثیر آنها استفاده می‌شود.
هنگامی که داروها، سلول‌های سرطانی را از بین می برند، ممکن است به سلول‌های سالم نیز آسیب وارد شود. عوارض جانبی این روش بستگی به دوز دارو و نوع آن دارد و معمولا عوارض آن پس از توقف شیمی درمانی از بین می رود.
عوارض جانبی شیمی درمانی شامل ریزش مو، تهوع و استفراغ، زخم دهانی و کاهش اشتها می‌باشد.
2- پرتو درمانی: در پرتو درمانی نیز مانند شیمی درمانی علاوه بر سلول‌های سرطانی، سلول‌های سالم نیز ممکن است آسیب ببینند.
در پرتو درمانی از اشعه ایکس با انرژی بالا برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
قبل از شروع پرتو درمانی، متخصص مربوطه محل دقیق قسمتی از بدن را که قرار است تحت پرتو درمانی قرار بگیرد، مشخص می‌کند تا در هر جلسه درمانی فقط به همان قسمت، اشعه تابیده شود. پرتودرمانی معمولا طی چند مرحله انجام می‌شود.
استفاده از برخی روش‌های درمانی سرطان، مشکلاتی را در آینده برای افراد ایجاد خواهد کرد که به آنها "تاثیرات با تاخیر" گفته می‌شود، یعنی تاثیراتی که بعدها دیده می‌شوند
3- عمل جراحی: هدف از عمل جراحی برداشتن کامل یا قسمتی از تومور سرطانی می‌باشد . قبل از انجام جراحی، باید تمامی کارها برای تشخیص قطعی تومور در آن ناحیه انجام گرفته باشد. نوع عمل جراحی بستگی به نوع سرطان دارد.
4- بیوتراپی یا زیست درمانی: در بیوتراپی از سیستم ایمنی بدن در مبارزه با سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این روش به پیدا کردن سلول‌های سرطانی در بدن و تسریع ترمیم عوارض آن کمک می‌کند. همچنین از گسترش سلول‌های سرطانی نیز جلوگیری می‌کند.
5- استفاده از سلول‌های بنیادی: استفاده از سلول‌های بنیادی یکی از روش‌های درمانی سرطان محسوب می‌شود، در صورتی که دوز شیمی درمانی آنقدر زیاد باشد که سلول‌ها در مغز استخوان از بین رفته باشند.
برای انتقال سلول‌های بنیادی به مغز استخوان کودک سرطانی، باید از سلول‌های سالم کودک و یا والدین او و یا یکی از بستگان او استفاده کنند که به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن بستگی دارد.
6- طب مکمل یا جایگزین: طب مکمل شامل مواردی مانند ماساژ، روش‌های تمدد اعصاب، استفاده از برنامه غذایی خاص و گیاهان دارویی می‌باشد.
لازم به ذکر است که این روش‌ها باید همراه با روش‌های درمان پزشکی استفاده شوند و معمولا به تنهایی موثر نیستند.
تاثیر درمان های جایگزین به تنهایی از لحاظ علمی ثابت نشده است و باید در کنار هم به کار گرفته شوند، مانند استفاده از برخی داروهای گیاهی و رژیم غذایی.
گاهی اوقات استفاده از برخی درمان های مکمل مضر هستند، به خصوص اگر بیمار شرایط زیر را داشته باشد:
- اگر بیمار این روش‌ها را جایگزین درمان پزشکی و دارویی خود کند.
- بیمار از گیاهان دارویی و یا دیگر روش‌های طب مکمل بدون صلاحدید پزشک استفاده کند که حتی می تواند تاثیر داروها را کم کند.
- فرد مبتلا به سرطان، بدون مشورت با پزشک متخصص انکولوژیست (متخصص سرطان شناس) از روش درمانی طب مکمل استفاده کند.
تذکر: استفاده از برخی روش‌های درمانی سرطان، مشکلاتی را در آینده برای افراد ایجاد خواهد کرد که به آنها "تاثیرات با تاخیر" گفته می‌شود، یعنی تاثیراتی که بعدها دیده می‌شوند. بنابراین توصیه می‌شود که برای رصد مشکلات احتمالی در آینده، این افراد به طور منظم و هر چند وقت یک بار مورد آزمایش قرار بگیرند. البته این هم به این معنا نیست که همه کودکان نجات یافته از سرطان، حتما در بزرگسالی دچار مشکلاتی می‌شوند.
این مشکلات به عوامل متعددی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
- نوع سرطان کودک
- نوع روش درمانی
- دوز داروی مصرف شده
- سن کودک هنگام درمان
مشکلات ناشی از روش‌های درمانی سرطان
1- مشکلات قلبی و ریوی: شیمی درمانی و پرتو درمانی می تواند باعث مشکلات قلبی و ریوی در زندگی فرد شوند. لذا معاینه منظم قلب مورد نیاز است.
2- مشکلات رشد: پرتو درمانی می تواند سبب مشکلات رشد استخوان ها شود.
3- مشکلات یادگیری: بیشتر کودکان مبتلا به سرطان هیچ گونه مشکل طولانی مدتی در زمینه یادگیری پس از درمان سرطان خود ندارند. با این حال برخی کودکان، به ویژه آنهایی که تومور مغزی داشته اند، ممکن است دچار مشکلات ذهنی شوند.
4- مشکلات باروری: برخی از روش‌های درمانی، اندام های جنسی کودک را تحت تاثیر قرار می دهد و عملکرد آن را دستخوش تغییر می‌کند. روش‌های درمانی زیر ممکن است این اثر را داشته باشند:
- پرتو درمانی مغز، شکم و ناحیه لگن
- داروهای شیمی درمانی خاص
- تابش اشعه به کل بدن
- عمل جراحی تخمدان، رحم و بیضه ها
مطالب مرتبط:
