درمان و جلوگیری از مشکل چشمی دیابتی‌ها
رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض بیماری دیابت است که روی چشم‌ها تأثیر می‌گذارد. آسیب رگ‌های خونی در قسمت حساس به نور عقب چشم یعنی شبکیه چشم، باعث بروز رتینوپاتی دیابتی می‌شود.
در ابتدا، رتینوپاتی دیابتی علامتی ندارد و یا فقط مشکلات چشمی خفیفی ایجاد می‌کند، ولی سرانجام باعث کوری فرد می‌شود.
در قسمت اول و دوم این مطلب درباره علل، علائم، عوارض و راه‌های تشخیص رتینوپاتی دیابتی برای شما صحبت کردیم. حالا راه‌های درمان آن را می گوییم.
درمان
درمان تا حدود زیادی به نوع رتینوپاتی دیابتی بستگی دارد. همچنین به شدت بیماری و چگونگی پاسخ دهی بیمار به درمان های قبلی وابسته است.
رتینوپاتی دیابتی اولیه
این نوع از رتینوپاتی دیابتی نیاز فوری به درمان ندارد. اما چشم پزشک با دقت، چشم‌های شما را بررسی می‌کند تا ببینید نیاز به درمان دارید یا نه.
همچنین بهتر است با پزشک مربوط به بیماری دیابت خود صحبت کنید تا ببینید نیاز به انجام کارهای دیگری برای کنترل بهتر دیابت دارید یا نه.
خبر خوب این است که وقتی رتینوپاتی دیابتی در مرحله خفیف یا متوسط باشد، کنترل مناسب قند خون معمولا پیشرفت بیماری را آهسته می‌کند.
معاینه منظم چشم‌ها در هر سال، یک بخش مهم از برنامه کنترل دیابت شماست. اگر دچار تغییرات ناگهانی در بینایی خود گشتید و یا بینایی شما لکه دار و تیره و تار شد، فورا به چشم پزشک مراجعه کنید
رتینوپاتی دیابتی پیشرفته
اگر این بیماری در مرحله پیشرفته باشد، نیاز به جراحی فوری دارد. گاهی اوقات رتینوپاتی دیابتی اولیه شدید نیز به عمل جراحی نیاز دارد.
بسته به مشکل موجود در شبکیه، از روش های جراحی زیر برای درمان رتینوپاتی دیابتی پیشرفته استفاده می‌شود:
1- درمان با لیزر کانونی: این روش را انعقاد فوری نیز می گویند که می تواند باعث توقف یا کند شدن نشت خون و مایعات در چشم شود. طی این روش، محل نشت رگ‌های خونی غیر طبیعی با اشعه لیزر سوزانده می‌شود.
این روش درمانی معمولا در یک جلسه انجام می‌شود و تا یک روز بعد از آن دچار تاری دید خواهید شد.
گاهی اوقات بعد از لیرز درمانی، لکه‌های کوچکی را جلوی چشم خود (میدان دید) خواهید دید که معمولا طی چند هفته از بین می رود.
اما اگر قبل از جراحی با لیزر، در اثر ورم ماکولا (بخش مرکزی شبکیه) دچار تاری دید شده باشید، بینایی شما به طور کامل بهبود پیدا نمی‌کند، البته در برخی موارد بینایی شما خوب می‌شود.
2- درمان با لیزر پراکنده: در این روش سوزاندن با اشعه لیزر، رگ‌های خونی غیرطبیعی شبکیه چشم (دور از ماکولا) را جمع می‌کند (منقبض می‌کند). این روش درمانی معمولا طی دو جلسه یا بیشتر انجام می‌شود.
تا یک روز بعد از این روش جراحی، بینایی شما تار می‌شود. امکان کاهش بینایی محیطی یا کاهش بینایی در شب بعد از این روش لیزر درمانی وجود دارد.
3- ویترکتومی: در این روش پزشک با عمل جراحی، خون را از زجاجیه چشم (وسط چشم) و بافت زخمی را از شبکیه بر می دارد.
عمل جراحی، پیشرفت رتینوپاتی دیابتی را کند و یا متوقف می‌کند، اما آن را درمان نمی‌کند.
از آنجایی که دیابت یک بیماری مزمن و مادام العمر است، امکان آسیب شبکیه چشم و کاهش بینایی در آینده وجود دارد. لذا بعد از درمان پزشکی (مثل عمل جراحی) این بیماری نیز بایستی به طور منظم برای معاینه چشم‌ها نزد چشم پزشک بروید. گاهی اوقات، درمان های دیگری نیز لازم می‌شود.
محققان در حال بررسی روش های درمانی جدیدی برای این بیماری هستند، از جمله مصرف داروهایی برای جلوگیری از تشکیل رگ‌های خونی غیر طبیعی در چشم.
برخی از این داروها به طور مستقیم به داخل چشم تزریق می‌شوند تا ورم و رگ‌های خونی غیرعادی را درمان کنند.
جلوگیری از رتینوپاتی دیابتی
اگر دیابت دارید، با عمل به توصیه‌های زیر خطر ابتلا به رتینوپاتی دیابتی را کم کنید:
1- کنترل دیابت را یک کار الزامی بدانید.
غذا خوردن سالم و ورزش را بخشی از کارهای روزانه خود قرار دهید. هر هفته حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط مثل پیاده روی را انجام دهید. مصرف داروهای خوراکی دیابت و یا تزریق انسولین را طبق دستور پزشک به طور دقیق انجام دهید.
2- به طور منظم میزان قند خون خود را بررسی کنید.
بایستی چند بار در روز، میزان قندخون خود را با دستگاه سنجش قندخون خانگی اندازه بگیرید. اگر مریض و یا تحت استرس هستید، به دفعات بیشتری باید قندخون خود را اندازه بگیرید.
کنترل دقیق قندخون تنها راه مطمئن شدن از وجود مقادیر قندخون در حد مطلوب است.
از پزشک خود بپرسید هر چند مدت یک بار بایستی قندخون خود را اندازه بگیرید.
از آنجایی که دیابت یک بیماری مزمن و مادام العمر است، امکان آسیب شبکیه چشم و کاهش بینایی در آینده وجود دارد. لذا بعد از درمان پزشکی رتینوپاتی (مثل عمل جراحی) نیز بایستی به طور منظم برای معاینه چشم‌ها نزد چشم پزشک بروید
3- با پزشک خود درباره آزمایش هموگلوبین گلیگوزیله صبحت کنید.
آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله میزان متوسط قندخون را طی دو تا سه ماه قبل از این آزمایش نشان می دهد. در بیشتر افراد، میزان مطلوب هموگلوبین گلیکوزیله کمتر از 7 درصد است.
به یاد داشته باشید حفظ قندخون نزدیک به میزان طبیعی آن، میزان پیشرفت رتینوپاتی را کند کرده و نیاز به عمل جراحی را کم می‌کند.
4- میزان فشارخون و چربی خون خود را کنترل کنید.
فشار خون و چربی خون بالا خطر ابتلا به کاهش بینایی را افزایش می دهند. تغذیه سالم، ورزش منظم و کاهش وزن اضافی بدن در این زمینه مفیدند. گاهی اوقات مصرف دارو نیز لازم است.
5- دخانیات مصرف نکنید.
اگر سیگار می کشید و یا سایر مواد دخانی مثل قلیان، پیپ و ... را مصرف می‌کنید، با پزشک خود درباره راه‌های ترک آنها صحبت کنید.
سیگار خطر ابتلا به عوارض بیماری دیابت و از جمله رتینوپاتی دیابتی را زیاد می‌کند. لذا درباره راه‌های ترک سیگار و دخانیات با پزشک خود مشورت کنید.
6- به تغییراتی که در بینایی شما ایجاد می‌شود، توجه داشته باشید.
معاینه منظم چشم‌ها در هر سال، یک بخش مهم از برنامه کنترل دیابت شماست. اگر دچار تغییرات ناگهانی در بینایی خود گشتید و یا بینایی شما لکه دار و تیره و تار شد، فورا به چشم پزشک مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید بیماری دیابت لزوما منجر به کاهش بینایی نخواهد شد. در صورتی که به طور دقیق و مناسب بیماری خود را کنترل کنید، از بسیاری از عوارض آن جلوگیری خواهید کرد.
مطالب مرتبط:
چرا برخی دیابتی ها کور می‌شوند؟
عوارض و تشخیص رتینوپاتی دیابتی
دیابت چه بلایی سر چشم‌ها می آورد؟
3 مشکل چشمی که نابینایی می‌آورند
