حکم شرعی سیلی زدن به صورت

مطابق فتوای مراجع، اگر سیلی زدن به صورت، منجر به سرخی یا کبودی و یا سیاهی صورت شود، هر کدام مشمول دیه خاصی است و در غیر این صورت، دیه ندارد. و اگر عضو دیگری غیر از صورت مورد ضرب واقع شود، به طوری که در اثر آن رنگ پوست سرخ یا کبود و یا سیاه شود، دیه آن، نصف دیه صورت است. حال اگر سیلی زدن به صورت، منجر به سرخی یا کبودی آن نشود، پرداخت دیه منتفی است و باید شخص زننده، رضایت طرف مقابل را به دست آورد.

اگر یقین ندارید که به حد سرخی رسیده و موجب دیه شده یا نه، وظیفه‌اى ندارید. در هر حال استغفار نمایید و برخی مراجع (آیة الله مکارم شیرازی دام ظله) توصیه کرده‌اند که از طرف آنها کارهاى خیری انجام دهید تا جبرانی برای کوتاهی شما باشد.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

به هر حال کتک زدن به هیچ وجه جایز نبوده و اگر یقین ندارید که موجب دیه مى‌شده یا نه، وظیفه‌اى ندارید.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

اگر یقین به سرخ یا کبود شدن ندارید، به قدرى براى او کارهاى خیر انجام دهید تا یقین به رضایت وى حاصل شود.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

اگر تأدیب دانش آموز غیر بالغ متوقف بر زدن باشد و روشهای دیگر بی‌تأثیر باشد معلم می‌تواند با اجازه پدر، دانش آموز را تنبیه کند و احتیاط واجب آن است که بیش از سه ضربه نباشد و این کار را از روی شفقت و دلسوزی انجام دهد به نحوی که موجب قرمزی یا سبزی یا سیاهی بدن او نشود. ولی اگر دانش آموز بالغ باشد بنا به احتیاط واجب زدن او جایز نیست.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در صورتی که  زدن از باب تأدیب بوده و به حد سرخی نرسیده باشد، مانعی ندارد و در صورت جهل، استغفار کنید و چیزی به عهده شما نیست.

شرح پرسش: یک مرد جوان به یک کارمند زن اهانت کرده و کار او را زیر سوال برده و درگیری لفظی نمودند و سپس زن یک سیلی به صورت مرد نواخته به طوری که قرمز یا کبود نشده، حال عذاب وجدان این زن را رها نمی کند و می خواهد بداند که کفاره آن چیست؟ در ضمن زن آن روز را روزه بوده (غیر از ماه مبارک رمضان)

بسیاری از مراجع از جمله مقام رهبری در خصوص حکم شرعی سیلی زدن به صورت این گونه می فرمایند:

اگر به واسطه سیلی زدن به صورت، رنگ صورت سرخ شود، باید یک مثقال و نیم طلا شرعی طلای سکه دار و اگر کبود شود سه مثقال و اگر سیاه شود، باید شش مثقال شرعی طلای سکه دار به عنوان دیه پرداخت کند،[1] ولی اگر به واسطه آن رنگ صورت تغییر نکند، دیه ندارد. اما برای بریء الذمه شدن باید یکی از این دو کار را انجام دهد: یا جلب رضایت طرف مقابل در قبال ضربه سیلی و نیز در قبال توهین و اهانتی که در حضور دیگران به شخصیت او روا داشته است و یا مقابله به مثل و قصاص، برای این کار، ابتدا باید زنی از طرف مرد وکیل شود و مثل همان سیلی را در گوش زن بنوازد.

لازم به ذکر است که مسئله قصاص از آن دسته مسائلی نیست که افراد بتوانند در اجرای آن خودشان مستقلاً و بدون حکم حاکم شرع عمل کنند. قصاص از جمله مسائلی است که در حیطه اختیارات حاکم مسلمین است، یا کسانی که منصوب از طرف او هستند. به هرحال اگر قصاص در محکمه ثابت شود و حاکم شرع به شخص خاص اجازه دهد، وی می تواند قصاص را اجرا کند و این مورد از مسائلی نیست که هر کس بتواند آن را انجام دهد.[2]

در ضمن روزه دار بودن شخص زننده، تاثیری در حکم مسئله ندارد. به این معنا که زدن سیلی، نه باعث باطل شدن روزه می شود، و نه حکم زدن سیلی (قصاص و وجوب جلب رضایت) فرقی می کند. در نتیجه فرقی نمی کند، در ماه رمضان روزه دار بوده، یا در غیر ماه رمضان.

پی نوشتها:

[1]توضیح المسائل مراجع، ج 2 ، ص 830 ، چاپ 14، نشر دفتر جامعه مدرسین حوزه قم ، 1384 .

[2] النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى، ص 778.

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت اسلام کوئیست

توضیح المسائل مراجع، ج 2

مطالب مرتبط:

فلسفه قصاص

اجرای قصاص وظیفه کیست؟

حکم شرعی مخالفین قصاص