اعتکاف و دانش آموزان
اعتکاف دانش آموزان به آنها میفهماند که تنها درس خواندن نمیتواند آنان را در میدان زندگی یاری رساند. باید ساخته شوند و قبل از رسیدن به هر جایی به خود شناسی برسند.
همهمهای در کلاس بر پا بود، بعضی از بچهها کیفهای پولشان را روی میز گذاشته بودند و با وسواس خاصی پولها را روی هم میگذاشتند و میشمردند، برخی دیگر هم از قلکها و پس اندازها یی که دست مادر به امانت سپرده بودند حرف میزدند. معلم وارد شده بود اما به جز چند نفر که میز جلو نشسته بودند گویی بقیه هنوز حضورش را احساس نکرده بودند. رضا رو به سپهر کرد و گفت : «مامان و بابای من می رن اعتکاف چند روز نیستند. من با بابابزرگم وقت دارم برم برای روز پدر خرید کنم اگه پول کم داشته باشم بهم می ده!» سپهر با تعجب به رضا نگاه کرد: «اعتکاف یعنی چی؟ یعنی می رن مسافرت؟» رضا ساکت شد و معلم روی میز کوبید؛ بچهها دست و پایشان را گم کردند و برخواستند. کلاس آرام گرفت، بچهها کتاب بنویسیم را روی میز گذاشتند؛ اما معلم از آنان خواست تا کتابها را جمع کنند چرا که قرار بود درس دیگری به دانش آموزان بدهد. معلم رو به سپهر کرد و گفت : «پسرم سوالی رو که از رضا پرسیدی بلند تکرار کن.» سپس رو به بچهها ادامه داد: «هر کس هر چی راجع به اعتکاف میداند بگوید.» هر کدام از بچهها حرفی زدند در پایان حرف آنها معلم مثل همیشه با لبخند مهربانی که بر لب داشت اعتکاف را همانطور که ریاضی را ملکه ذهن آنان میکرد برایشان باز گفت: «هرگز نمیتوان ارزش همه زمانها را برابر دانست، درست مثل دانش آموزان که نمیتوان به همه یک نمره داد. بعضی از زمانها و مکانها ارزشی بالاتری دارند. ماه رجب از ماههای ارزشمند است، ماه جلا دادن دل و دور کردن شیطان از خود، ماه ولایت و روشن کردن چراغ معرفت در وجود انسان؛ ماه رجب ماه اعتکاف است...»
آری، اسلام، فكر جدایى از زندگى دنیا و گوشه نشینى و كناره گیرى از مردم را باطل و ناپسند اعلام كرد، اما اعتكاف را به عنوان فرصتى براى بازگشت به خویش و خداى خویش قرار داد، تا كسانى كه از هیاهو و جنجالهای زندگى مادى خسته مىشوند، بتوانند چند صباحى با پروردگار خود خلوت كنند. انسان در این ایام جان و روح خود را با خالق هستى ارتباط می دهد، وی با توشه معنوى، اعتقادى راسخ، ایمان و امیدى بیشتر به زندگى ادامه می دهد و خویش را براى صحنههاى خطر و جهاد در راه خدا آماده می سازد. آدمی این گونه خود را در محضر پروردگار می بینند و از نافرمانى می پرهیزد و به سوى سعادت دنیا و آخرت گام برمی دارد.
می دانید، یكى از سنتهاى حسنه و مستحبات اسلامى كه پس از پیروزی انقلاب اسلامى احیاء گردید، سنت مبارك اعتكاف است. این سنت، در طول تاریخ اسلام و ادیان آسمانى طرفداران زیادی داشته و در مملکت اسلامى مورد توجه بوده است.
مساجد شهرهاى مقدس نجف، كربلا، كاظمین، سامرا، مشهد، قم، اصفهان، شیراز و بسیارى دیگر از شهرهاى شیعه، خاطره حضور پر نور نیایشگران و معتكفان«ایام البیض» ماه رجب و احیاناً دهه آخر ماه رمضان را در دل دارند.
این عبادت كه قبل از پیروزى انقلاب اسلامى حالت فراگیر و عمومى نداشت، در چند ساله اخیر میان جمع كثیرى از خواهران و برادران دینى از اقشار گوناگون اجتماعى به ویژه دانشجویان و طلاب، متداول گردیده است و مساجد بسیارى از شهرهاى ایران و جهان اسلام پذیراى مهمانان خدا در این ایام پر بركت رجب است.
اعتكاف، دوره كوتاه مدت خود سازى
از آنجا كه اشتغال انسان به كار، زندگى و مسئولیتهاى اجتماعى، گاهى موجب غفلت مىشود، آدمی را از توجه به هدف باز مىدارد و سبب مىشود وظیفه بزرگ یاد خدا و توجه به خود سازى فراموش شود. بنابراین:
- اعتكاف، آب حیات بخش در كویر غفلتهاست؛ غفلت از «خود» و «خداى خود».
- اعتكاف، بستر مناسب اندیشه، تفكر و خردورزى است.
- اعتكاف، تلاشى استبراى اینكه انسانهای فرو رفته در روزمره گی از فضاى پر التهاب روزانه به سوى «خویش» و «خداى خویش» باز گردند.
انسانها سه روز را در مسجد گرد هم میآیند و به دور از دنیا، کار، سیاست و اقتصاد تنها به یاد خدا و با دلی از عشق به راز و نیاز با معبود مشغول میشوند. درست مثل باطری که به شارژ نیاز دارد انسانها نیز نیاز به خلوت کردن با خدا و چند روز تنها برای او و با او به سر بردن نیاز دارند.
درست است که دست در کار و دل با یار باید باشد ولی رسول خدا (ص) نیز این چند روز را به اعتکاف مینشستند. اعتكاف، توقفى ناآگاهانه و حبس خویشتن در مسجد نیست، لمیدن و خوابیدن و چرت زدن نیست بلکه دوره كوتاه مدت خود سازى است، كه برای از بین بردن خود خواهی و خدمت به خلق خدا و ... حداقل سه روز طول مىكشد.
البته این روزها اعتکاف دانشآموزی نیز با حضور پرشور و با طراوت اعضای انجمنهای اسلامی دانشآموزان سراسر کشور در فضایی آکنده از صمیمیت و معنویت با هدف عمق بخشی به نوسازی معنوی، تقویت بنیانها و پایههای دینی و معرفتی و اعتقادی در قالب برنامههای متنوع فرهنگی و تربیتی برگزار میگردد. طی سه روز دانش آموزان معتکف با برنامههایی مانند اخلاق در نظام تعلیم و تربیت، راههای بهرهگیری از اخلاق نیکو با توجه به قرآن کریم، شرح اعتکاف و رسم بندگی، مراسم جزء خوانی و محفل انس با قرآن، تفسیر، بیان احکام و مسائل شرعی، آشنا میشوند.
بنابراین، دانشآموزان این فرصت را قدر میدانند چون به این باور و اعتقاد رسیدهاند که جز با نبودن در میدان نمیشود ساخته شد و ساخت. اعتکاف فرصتی دیگر برای اهل ایمان فراهم کرده است و در این میان فضایی شکل میگیرد که دانشآموزان به بصیرت و آگاهی مسلح میشوند تا در مواجهههای دشمنان و القائات شیاطین مقابله کنند و بتوانند در مدرسه نیز نقش حافظ و مدافع ارزشها و آرمانها را ایفا نمایند.