آشنایی با خواص یک خورش بهاره
فصل بهار، زمان رویش سبزی‌هایی است که در فصول دیگر امکان دسترسی به آن‌ها وجود ندارد. یکی از این سبزی‌ها ریواس می‌باشد؛ و یکی از خورشت‌های بهاره خورش نعناع، جعفری، ریواس است. در این مقاله سعی داریم شما را با خواص این سه و نیز خواص ترکیب حاصل از آن‌ها آشنا کنیم.
نعناں بهبود عملکرد گوارشی
نعناع گیاهی برگ سبز و معطر است که به دلیل اثرات موثری که بر دستگاه گوارش و بالأخص روده دارد. بسیار مورد استفاده می‌باشد. نعناع به دلیل آرام کردن ماهیچه‌های معده و خروج سریع‌تر غذا از معده، سوءهاضمه را بهبود می‌بخشد. همچنین باعث فعال شدن کیسه صفرا و بهبود جریان صفرا می‌شود؛ در نتیجه هضم چربی‌ها تسریع می‌شود.
تعدادی از خواص دیگر نعناع در زیر آمده است:
1. نعناع به دلیل دارا بودن مواد شیمیایی فعال باعث از بین رفتن باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌شود و در درمان آنفلوانزا و سرماخوردگی موثر می‌باشد.
2. این گیاه معطر باعث تسکین اسهال، اسپاسم عضلانی و سوءهاضمه می‌شود. در نتیجه علائم ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر را بهبود می‌بخشد و نیز باعث تسکین گازهای دردآوری که ناشی از تجزیه بسیاری از مواد در روده می‌باشند، می‌گردد.
3. مطالعات متعدد نشان داده که نعناع باعث محافظت در برابر سرطان و توقف رشد تومورهای سرطانی در سلول‌های شش، کولون و پوست حیوانات آزمایشگاهی شده است.
جعفری؛ برگ سبزی سرشار از فولات
تمام سبزیجاتی که دارای رنگ سبز پررنگ هستند و از جمله جعفری منبع بسیار خوبی از اسیدفولیک می‌باشند که سلامت قلبی عروقی را تامین می‌کند. همچنین از سرطان‌های مختلف بالأخص از سرطان گردنه رحم و کولون پیشگیری می‌نماید.
جعفری؛ ضد سرطان ریه
میریستیکین موجود در جعفری، ماده شیمیایی فعال آن می‌باشد که باعث فعال کردن آنزیم گلوتاتیون ترانسفراز می‌شود. این آنزیم، گلوتاتیون را به مولکول‌های اکسیژن اکسیدشده متصل می‌کند و مانع از فعالیت اکسیداسیون این مولکول‌ها می‌شود. در نتیجه مولکول‌های اکسیژن مخرب نمی‌توانند به بدن آسیب برسانند. جعفری همچنین اجزای سرطان‌زا را در سیگار به مواد طبیعی تبدیل می‌کند و به عنوان یک محافظ شیمیایی در برابر سرطان‌ها، بالأخص سرطان ریه در بدن عمل می‌کند.
جعفری؛ منبع عالی آنتی‌اکسیدان‌ها
جعفری منبع فوق‌العاده ویتامین K، ویتامین C، ویتامین A، بتاکاروتن، فولات، آهن، میریستیکین، لیمونن، لوتئین و ... می‌باشد؛ که فلاوونوئیدهای موجود در آن مخصوصاً لوتئین موجود در جعفری از آسیب‌های سلولی که بر پایه اکسیژن می‌باشد، جلوگیری می‌کند. در حقیقت فعالیت آنتی‌اکسیدانی جعفری مربوط به این ماده شیمیایی است.
تمام سبزیجاتی که دارای رنگ سبز پررنگ هستند و از جمله جعفری منبع بسیار
خوبی از اسیدفولیک می‌باشند که سلامت قلبی عروقی را تامین می‌کند. همچنین
از سرطان‌های مختلف بالأخص از سرطان گردنه رحم و کولون پیشگیری می‌نماید
محافظت در برابر آرتریت روماتوئید با جعفری
مواد غذایی سرشار از ویتامین C مانند جعفری، فرد را در برابر آرتریت روماتوئید محافظت می‌کند. البته باید به این نکته توجه کرد که ویتامین C بسیار به حرارت حساس می‌باشد و در غذاهایی که جعفری پخته می‌شود ویتامین C چندانی وجود ندارد.
اگزالات، زنگ خطر جعفری
جعفری مقدار قابل‌ملاحظه‌ای اگزالات دارد. وقتی اگزالات در بدن تجمع یابد تشکیل کریستال‌های اگزالاتی را می‌دهد و برای سلامتی مشکل‌ساز می‌شود. افرادی که سنگ‌های کلیوی یا سنگ کیسه صفرا دارند باید از گیاهان سرشار از اگزالات مانند جعفری اجتناب کنند. اگزالات همچنین با جذب کلسیم در بدن تداخل دارد؛ بنابراین اگر این جعفری را به همراه ماست یا دوغ میل کنید. مقدار زیادی از کلسیم آن‌ها جذب نمی‌شود.
در رابطه با ریواس بیشتر بدانید
1. در طب چینی بسیار از ریواس استفاده می‌کردند و از آن با عنوان تب بر، ملین و بهبود اشتها استفاده می‌شده است. البته برگ‌های ریواس به علت تجمع بسیار زیاد اگزالات در آن سمی می‌باشند.
2. ریواس منبع خوبی از ویتامین C است که برای قسمت‌های مختلف بدن از جمله سیستم ایمنی، بهبود عفونت‌ها، بهبود جراحات، استحکام غضروف‌ها، استخوان‌ها و ... مناسب است.
3. ریواس منبع خوب فیبر و کلسیم می‌باشد که البته کلسیم آن شانس زیادی برای جذب ندارد، زیرا جذب آن با اگزالات تداخل دارد.
4. ریواس گیاهی است که سدیم کمی دارد و چربی اشباع نیز ندارد. همین عوامل باعث می‌شود که آن را گیاهی مناسب برای بیماری‌های قلبی عروقی معرفی کنند.
5. ریواس سرشار از ویتامین K می‌باشد. این ویتامین حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهد. در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 با وجود انسولین، حساسیت به آن کم می‌باشد و نوعی مقاومت به آن وجود دارد. ویتامین K به دلیل افزایش حساسیت به انسولین باعث بهبود علائم ناشی از دیابت می‌گردد.
6. داروهایی که بر پایه ریواس هستند و از عصاره این گیاه تهیه می‌شوند، برای مادران باردار، مادران شیرده و افراد مبتلا به انسداد روده مناسب نمی‌باشد.
7. اثرات موثر ریواس در بهبود اسهال، التهاب کولون، مشکلات کبدی و صفراوی، همورویید، بی‌اشتهایی، کلسترول بالا، عفونت باکتریایی و واکنش‌های خود ایمنی نشان داده شده است.
کمی درباره خورش نعناع، جعفری، ریواس
1. خورشت‌ها به دلیل چرب بودن، معمولاً احساس سنگینی در افراد ایجاد می‌کنند؛ زیرا وجود چربی در غذا باعث می‌شود غذا در معده مدت زمان بیشتری بماند؛ اما وجود نعناع در خورش نعناع، جعفری، ریواس باعث می‌شود تا غذا سریع‌تر از مرحله معدی خارج شود و وارد مراحل بعدی هضم و جذب گردد.
2. مصرف ریواس و نعناع در کنار یکدیگر ایجاد یک ترکیب متعادل می‌کند. ریواس به دلیل طبیعت سردش با مصرف نعناع که طبیعت گرمی دارد، باعث اعتدال می‌شود.
3. خورش نعناع، جعفری، ریواس به دلیل اینکه دو تا از منابع اگزالات یعنی جعفری و ریواس را دارا می‌باشد، برای بیماران کلیوی و افراد مبتلا به سنگ‌های اگزالاتی کلیه و مثانه نامناسب می‌باشد.
4. مقادیر بالای اگزالات در این خورشت باعث می‌شود که در صورت مصرف این خورش به همراه ماست یا دوغ، جذب کلسیم از این منابع کاهش یابد؛ زیرا جذب کلسیم با اگزالات تداخل دارد.
5. جعفری و ریواس در حالت خام و غیر پخته از منابع بسیار خوب ویتامین C هستند، اما خورش نعناع جعفری و ریواس به دلیل اینکه حرارت می‌بیند، ویتامین C بسیار کمی دارد.
بینه خوشنودی راد
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
مطالب مرتبط:
