پونه کوهی؛ شبیه نعناع با خواصی فوقالعاده
پونه کوهی و نعناع هر دو از خانواده نعناعیان میباشند و از نظر مواد مغذی بسیار مشابه هستند. پونه کوهی گیاهی است با برگهایی به رنگ سبز تیره که پوشیده از کرک میباشد. درحالیکه نعناع چنین پرزهایی را ندارد. برگهای این گیاه، بیضیشکل و نوکتیز میباشند و دارای گلهای ارغوانی رنگ است.
پونه کوهی گیاهی است که در مکزیک و اروپا به عنوان یک افزودنی فوقالعاده در کنار آویشن در بسیاری از غذاها، بالاخص پیتزاها استفاده میشود.
اگر فشارخون دارید، پونه کوهی مناسب تر از نعناع است، زیرا:
1. پونه کوهی دارای سدیم کمتری نسبت به نعناع میباشد.
2. پتاسیم موجود در پونه کوهی حدوداً سه برابر نعناع است.
3. کلسیم پونه کوهی 8 برابر کلسیم موجود در نعناع میباشد.
4. پونه کوهی 4 برابر نعناع منیزیم دارد.
تحقیقات نشان میدهد برای پیشگیری و کنترل فشارخون لازم است افراد رژیم غذاییای داشته باشند که پتاسیم، منیزیم و کلسیم بیشتری داشته باشند و از سدیم کمتری تشکیل شده باشد. توازن این چهار ماده معدنی در کنترل فشارخون بسیار موثر است.
نعناع، گیاهی مناسب برای پوست و بافتهای مخاطی
نعناع از ویتامینهای A و C بیشتری به نسبت پونه کوهی برخوردار است. در نتیجه برای سلامت پوست، مو و بافتهای مخاطی مانند دستگاه گوارش، دستگاه تنفسی و دستگاه تولیدمثلی مناسبتر میباشد.
دانشمندان دانشگاه بون در آلمان دریافتند که ترکیبات فعال با خاصیت ضدالتهابی
که با نام بتاکاریوفیلین در پونه کوهی شناخته میشوند، فرد را در برابر پوکی استخوان و گرفتگی عروق محافظت میکنند
پونه کوهی و ویتامین K
پونه کوهی منبع خوبی از ویتامین K، ویتامین E، منیزیم، منگنز، آهن، کلسیم و اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 میباشد. ویتامین K باعث ارتقای رشد استخوانی میشود و چگالی استخوان را حفظ مینماید. در حقیقت ویتامین K یکی از ریزمغذیهای موثر در تولید سلولهای استخوانی است. همچنین این ویتامین در تولید پروتئینهای انعقادی نقش بسزایی دارد.
پونه کوهی و خواص آنتیاکسیدانی
تیمول و رزمارینیک اسید، فیتوکمیکالهای بسیار قوی موجود در برگهای سبز پونه کوهی میباشند که میتوانند سلولها را از آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد اکسیژن محافظت کنند. مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهد که پونه کوهی ظرفیت آنتیاکسیدانی قویتری به نسبت آنتیاکسیدانهای صنعتی که به فرآوردههای صنایع غذایی اضافه میشوند، دارد. ظرفیت آنتیاکسیدانی پونه کوهی 42 بار بیشتر از سیب، 30 مرتبه بیشتر از سیبزمینی و 12 بار بیشتر از پرتقال است.
پونه کوهی، آنتیباکتریال است
مواد شیمیایی فعال موجود در پونه کوهی رشد باکتریهایی چون سودموموناس آیروژنز و استافیلوکوکوس اورئوس را متوقف میکند. حتی مطالعات متعدد نشان میدهد که پونه کوهی به نسبت داروهای تجویزشده در برابر باکتری ژیاردیا بسیار موثرتر عمل میکند. به نظر میرسد که پونه کوهی به علت تقویت سیستم ایمنی در مبارزه با عفونتها، قوی ظاهر میشود.
پونه کوهی گیاهی سرشار از فیبر
فیبرهای موجود در پونه کوهی، باعث اتصال نمکهای صفراوی به مواد سمی سرطانزا در کولون میشود. در نتیجه دفع آنها از بدن را تسریع مینماید و بدن مجبور میشود تا کلسترول بیشتری را برای تولید نمکهای صفراوی تجزیه نماید. به همین علت است که رژیم سرشار از فیبر، سطح کلسترول بدن را کاهش میدهد و خطر ابتلا به سرطان کولون را کم میکند.
ترکیبات ضد التهابی
دانشمندان دانشگاه بون در آلمان دریافتند که ترکیبات فعال با خاصیت ضدالتهابی که با نام بتاکاریوفیلین در پونه کوهی شناخته میشوند، فرد را در برابر پوکی استخوان و گرفتگی عروق محافظت میکنند.
اثرات درمانی دیگر پونه کوهی:
1. بهبود مشکلات معدهای و رودهای مانند نفخ، سنگینی معده، سکسکه، تسریع هضم غذا و ...
2. ضد عفونی مجاری تنفسی، بهبود سرماخوردگی، برونشیت و ...
3. تسکین دردهای ماهیچهای، درد دندان، سردرد، گوشدرد و ...
4. درمان بسیاری از بیماریهای پوستی مانند آکنه، شوره سر و ...
5. تسریع روند درمان انگلهای رودهای، برطرف نمودن خستگی و ...
6. پیشگیری یا کند کردن روند پیشرفت سرطان سینه
توجه
پونه کوهی میتواند منجر به ناراحتیهای معدی در برخی افراد گردد، در نتیجه افرادی که به گیاهان خانواده نعناع حساست دارند، بهتر است از پونه کوهی استفاده نکنند؛ زیرا ممکن است پونه کوهی باعث عود کردن آلرژیشان گردد.
بینه خوشنودی راد
بخش تغذیه و آشپزی تبیان