شکوفایی گل روی مریخ
طرح های مختلفی از سوی ناسا و شرکت های خصوصی مانند مارس وان (Mars One) برای فرستادن انسان به سیاره مریخ مطرح شده است و پیش بینی می شود که طی چند دهه آینده این سیاره میزبان نخستین مسافران زمینی باشد.
ساکنان آینده مستعمرات انسانی در مریخ شاهد چشم اندازی کاملا بیگانه بر سطح این سیاره خواهند بود؛ ناسا قصد دارد با اجرای پروژه باغ فضایی و پرورش گل، تغییراتی در شرایط زندگی ساکنان سیاره سرخ ایجاد کند.
مریخ اگرچه امروز خشک و خصمانه به نظر می‌رسد اما بنا بر پیش بینی ناسا به زودی گل‌ها در آن شکوفه داده و میوه از درختان آویزان می‌شود.
ناسا در حال برنامه‌ریزی برای ارسال دانه و بذر مریخ با استفاده از کاوشگر بعدی خود است. این کاوشگر قرار است نیمه سال 2020 به سوی سیاره سرخ حرکت کرده و در سال 2021 روی آن فرود آید.
ناسا قصد دارد در این ماموریت که «پژوهش گیاهی مریخ» (MPX) نام دارد، گلخانه مریخی کوچکی بسازد که اگر موفقیت‌آمیز باشد، راه برای زندگی انسان روی این سیاره هموار خواهد شد.
نسل دوم مریخ نورد کنجکاوی که راهی سیاره سرخ خواهد شد، به تغییر چشم انداز خشن این سیاره کمک خواهد کرد. پروژه Mars Plant Experiment شامل بررسی امکان رشد گل هایی از گونه آرابیدوپسیس (Arabidopsis) در مریخ است.
گیاهان گلدار بطور مستقیم در خاک مریخ کاشته نمی شوند، چراکه ناسا قصد دارد اکوسیستم احتمالی این سیاره را تا پیش از حضور مستقیم فضانوردان، دست نخورده باقی نگه دارد؛ به همین دلیل دانه های گیاه آرابیدوپسیس در محفظه مخصوصی کاشته خواهند شد.
در پروژه MPX از یک کیوب ست (CubeSat) استفاده می شود که به قسمت خارجی بدنه مریخ نورد متصل می شود؛ این جعبه حاوی هوا و 200 دانه گیاه آرابیدوپسیس است.
آرابیدوپسیس یک جنس از گیاهان خانواده شب‌بویان است که به عنوان یک گیاه مدل در زیست‌شناسی گیاهی استفاده می‌شود و اولین گیاهی است که تمام ژنوم آن توالی‌یابی شد.
ظرف 15 روز مشخص می شود که آیا محیط خشن مریخ با گرانش کم و سطوح بالای پرتوهای خطرناک بر رشد و گل دهی گیاه تأثیر منفی دارد یا خیر؛ نتایج این مطالعه به احداث گلخانه های فضایی بزرگتر و افزوده شدن سبزیجات و اکسیژن تازه به منوی ساکنان آینده مریخ منجر خواهد شد.
هیتر اسمیت در کنفرانس «انسان به سوی مریخ»در واشنگتن گفت: به منظور زندگی بلندمدت روی مریخ دستکم باید بتوان گیاه را روی مریخ کشت داد. اما اگر بذری به این سیاره فرستاده و رشد کند، یک گام به هدف نزدیک‌تر شده‌ایم.
این ماموریت به‌گونه‌ای طراحی شده که مانع از انتقال هرگونه حیات زمینی در این سیاره خواهد شد. وقتی کاوشگر روی مریخ فرود بیاید، این دانه‌ها آبیاری خواهند شد و دو هفته برای رشد فرصت خواهند داشت.
دانشمندان انتظار دارند طی حدود 15 روز شاهد گلخانه کوچکی با نشانه‌های حیات باشند. ناسا امیدوار است این باغ بیگانه به دانشمندان کمک کند بییند چگونه حیات زمینی می‌تواند در سطوح اشعه‌ای شدید و گرانش اندک مریخ رشد کند.
شرایط محیطی روی مریخ در مقایسه با زمین، بسیار شدید است به طوری که هوای قابل تنفس وجود ندارد پرتوهای خورشیدی بسیاری به سطح آن می‌رسد. دمای این سیاره به طور متوسط زیر 63 درجه سانتیگراد و گرانش آن نیز 38 درصد زمین است.
با توجه به برنامه‌ریزی برای ماموریت‌های سرنشین‌دار به مریخ، هرگونه احتمال از اینکه انسان بتواند غذای خود را در این سیاره کشت دهد می‌تواند به معنای کاهش هزینه‌های اعزام و شانس بیشتر برای زنده ماندن باشد.
اسمیت می‌گوید: می‌توانیم از این آزمایش ساده گلخانه‌ای به ساخت یک پایگاه دایمی روی مریخ برسیم. این می‌تواند یک هدف باشد. به گفته وی، این گل می‌تواند نخستین اورگانیسم چند سلولی باشد که در یک سیاره دیگر رشد و زندگی می‌کند و می‌میرد.
فرآوری: راضیه کتابچی
بخش دانش و زندگی تبیان
منبع: ایسنا، تابناک
