نمی دونی،حرف نزن!

در یونان باستان، سقراط به دلیل خرد و درایت فراوانش همواره مورد تقدیر بود. روزی فیلسوف بزرگی که از آشنایان سقراط بود با عجله نزد او آمد و گفت: سقراط میدانی راجع به یکی از شاگردانت چه شنیده ام؟سقراط پاسخ داد:لحظه ای صبر کن.قبل از اینکه به  من چیزی بگویی از تو می خواهم آزمون کوچکی را که نامش سه پرسش است پاسخ دهی. مرد پرسید : سه پرسش؟ سقراط گفت: بله درست است. قبل از اینکه در مورد شاگردم با من صحبت کنی لحظه ای آنچه را قصد گفتنش را داری، امتحان می کنیم.

اولین پرسش حقیقت است. کاملا مطمئنی که آنچه را می خواهی بگویی حقیقت دارد؟ مرد جواب داد: نه، فقط در موردش شنیده ام. سقراط گفت: پس واقعا نمیدانی که خبر درست است یا نه.

حال بیا پرسش دوم را بگویم، پرسش خوبی آنچه را که در مورد شاگردم می خواهی به من بگوئی خبر خوبی است؟ مرد پاسخ داد: نه برعکس...سقراط ادامه داد: پس می خواهی خبری بد در مورد شاگردم که حتی در مورد آن مطمئن هم نیستی بگویی؟   مرد کمی دستپاچه شد و شانه بالا انداخت.

سقراط ادامه داد: و اما پرسش سوم سودمند بودن است. آن چه را که می خواهی در مورد شاگردم به من بگویی برایم سودمند است؟ مرد پاسخ داد: نه، واقعا ...   و سقراط نتیجه گیری کرد: اگر می خواهی به من چیزی را بگویی که نه حقیقت دارد و نه خوب است و نه حتی سودمند است پس چرا اصلا آنرا به من می گویی؟

اگر توجه داشته باشید برای اغلب ما این مساله پیش آمده است که به طور تعمدی یا غیر تعمدی، به بیان اخبار و اطلاعاتی می پردازیم که در واقع نسبت به آنها اطمینان و حتی آگاهی درستی نداریم. بسیاری از اوقات اینکه صرفا مطلبی را از زبان کسی شنیده ام یا جایی دیده ایم، به نقل و انتقال آن به دیگران می پردازیم و یا در برخی از مواقع به آن مطلب استناد می کنیم و مطابق آن قضاوت و پیشداوری هم ممکن است انجام دهیم. در حالیکه اگر همه ما در طی زندگی روزمره مان نسبت به این موضوع دقت داشته باشیم از گزند آفت های زیادی در امان خواهیم بود و زندگی ما به بهشتی آرام تبدیل خواهد شد.

در موارد بسیاری مشاهده می شود که اختلافات خانوادگی و یا به طور کلی روابط اجتماعی افراد به دلیل همین امر، به مخاطره افتاده است. این موضوع در روابط زناشویی به اوج اهمیت خود میرسد و در مرحله بعدی می توان از رابطه میان والدین و فرزندان سخن گفت. کم نیستند والدینی که از آگاهیها و اطلاعات بی پایه و اساسی که ممکن است منشا آنرا هم ندانند، در رابطه با تربیت فرزندانشان بهره می برند و از طرف دیگر فرزندان آنها هم به اطلاعاتی که از هم سالان خود یا از رسانه شنیده اند، اطمینان کرده و نتیجه این اقدام به نقطه ای می رسد که والدین از عملکرد فرزندان خود راضی نیستند و نسل امروز را نسلی گستاخ می نامند و در مقابل، فرزندانشان هم تصور می کنند والدین متعلق به نسل گذشته هستند و قدرت درک آنها را ندارند. به این ترتیب مشخص است که بیان حرف های غیرعالمانه تا چه حد می تواند موجب بروز اختلاف باشد. آنچه مسلم است اینکه سنجیده سخن گفتن، یک هنر و مهارتی است که اگر کسی در طول مسیر زندگی اش از این مهارت استفاده کند، بهشتی زیبا را در زندگی دنیایی خویش ترسیم کرده که در درجه اول خود را بهره مند ساخته و سپس به دیگران منفعت رسانیده است.

چنانچه میدانیم که کتاب آسمانی ما قرآن و سنت اهل بیت علیهم السلام، بارها و بارها و به طرق گوناگون به این موضوع اشاره و نسبت به بیان حرف های بی پایه و اساس، هشدار داده اند که افراد همواره نسبت به این موضوع دقت داشته باشند. چنانچه در ادامه مطلب به  آیه ای از قرآن با همین محتوا اشاره می کنیم:

" ها انتم هولاء حاججتم فیما لکم به علم فلم تحاجون فیما لیس لکم به علم و الله یعلم و انتم لا تعلمون."

(سوره : آل عمران آیه : 66)

هان!شما همان هایی هستید که درباره عیسی که از او آگاهی دارید با یکدیگر به حق محاجه کردید ولی چرا درباره آئین ابراهیم که از آن هیچگونه آگاهی ندارید، با یکدیگر محاجه می کنید؟خداست که می داند و شما نمی دانید...

فاطمه ناظم زاده

بخش خانواده ایرانی تبیان

مطالب مرتبط:

به کسی که می‌خواهید تبدیل شوید

پرهیز از برانگیختن سوء‌ظن دیگران

وقتی عاشق خودم شدم ...

ممنونم، متشکرم، سپاسگزارم