بازیگوشی خرس ها

نگاهی به مستند زیبای «خرس» كاری از كارگردان مستندهای سیاره زمین

مستندی كه آلاستیر فوترگیل و كیت اسكولی ساخته اند، همان فرصت و شكل معروف آنها («شامپانزه» و «گربه های آفریقایی») را دارد. در این فرمت آنها برای حیوانات شخصیتی انسانی قایل می شوند و اسامی انسانی رفتار و سلوك و احساسی انسانی به آنها نسبت می‌دهند، آنها فیلم خود را به گونه ای می سازند كه نه فقط اطلاعاتی آموزشی به مخاطب خود می‌دهند كه تصاویری خیره كننده در اختیار او قرار می‌دهند كه بیننده متعجب می‌شود آنها چگونه این كار را انجام داده اند و تصاویری چنین شگفت انگیز را فیلمبرداری كرده اند.

روایتگر خوب

«خرس ها» با كلام جان سی ریلی كه به روایت ماجراهای فیلم می پردازد، شروع می‌شود. او خرس مادری را به مخاطب خود معرفی می‌كند كه نامش را اسكای (آسمان) گذاشته اند. او صاحب دو توله خرس تازه به دنیا آمده است كه اسكات و امبر (پیشاهنگ و كهربا) نام دارند.

ریلی بلافاصله پس از معرفی آسمان، پیشاهنگ و كهربا شوكی به مخاطب خود وارد می‌كند و بذر تنش را در دل او می نشاند. او در آماری هراس آور اعلام می‌كند از هر دو توله خرس كه متولد می شوند تنها یكی اولین سالگرد تولدش را پشت سر می گذارد و دیگری پیش از رسیدن به سن یك سالگی به دلایل مختلف جان خود را از دست می دهد. بعد از ارائه چنین  آمار خوف آوری فیلم ماجراهای آسمان، پیشاهنگ و كهربا را از لانه گرم و راحتشان تا سفر پرخطرشان در آلاسكا را دنبال می‌كند. سفری كه به جست و جوی آسمان برای پیدا كردن ماهی هایی كه به قصد تخم گذاری در رودخانه ها به حركت درآمده اند، اختصاص دارد. این بهترین راه در امرار معاش آنهاست.

اما آیا واقعیت می تواند فارغ از درام باشد؟ هربار كه آسمان و توله هایش از خطری جان سالم به در می برند، (خطراتی مثل بهمن، خرس های نر خشمگین و یا یك گرگ خاكستری گرسنه) خطر دیگری از راه می رسد و مخاطب دوباره به تكاپوی آماری كه در شروع فیلم به او داده شده بود، می اندازد.

خوشمزگی به اندازه

ریلی با سبك روایتی زیبای خود عبور از این سكانس ها را برای مخاطب ساده می سازد. سبكی كه او به كار می برد، فارغ از لحن كمدی واری است كه تیم آلن در «شامپانزه» به كار برده بود. در طول فیلم مقدار زیادی از گفت و گوهای تصویری بین توله خرس ها و مادرشان وجود دارد، اما فریبندگی كار ریلی در این است كه حد تعادل را نگه می دارد و در جایی كه لازم است، سكوت می كند تا صدای توله خرس ها و مادرشان شنیده شود. هر چند فیلم فارغ از كمدی است اما خوشمزگی همان طور كه معلوم است در برخی از سكانس ها لازم است.

اصلاً جای تعجب ندارد اما این خوشمزگی های فیلم روی همه جنبه های چرخه زندگی خرس قهوه ای متمركز نمی شود. همان طور كه در «رژه پنگوئن ها» یا «مهاجرت بالدار» این گونه بود. و اما یك تذكر برای والدینی كه این فیلم را با بچه هایشان می بینند. این فیلم در رتبه بندی درجه G را گرفته است، اما ممكن است باعث ناراحتی و اندوه بچه ها، اعتراض آنها و یا پرسش های بی امان آنها شود. به ویژه كودكانی كه به لحاط روحی حساس هستند و حیوانات را دوست دارند، ممكن است در برخی سكانس ها احساس كنند زمان و فیلم برایشان طاقت فرسا است به ویژه در سكانسی كه یك خرس قهوه ای نر كه به شدت هم گرسنه است، تلاش می‌كند یكی از توله ها را بخورد. خیلی متعجب نشوید اگر بچه های بزرگتر بلافاصله بعد از اتمام فیلم سراغ اینترنت و گوگل رفتند و شروع به تحقیق درباره فرزندخواری كردند.

داستان پیروزی و خانواده

«خرس ها» همان طور كه در مستندهای حیات وحش قبل فوترگیل دیده بودیم، داستان پیروزی و خانواده است. فیلمبرداری تماشایی «خرس ها» ( كه كار آن یك سال طول كشید) روایت كودكانه و احساساتی آن به همراه موسیقی مدهوش كننده ای كه به بار درام فیلم كمك می‌كند، همه و همه نمایشی زیبا از زندگی یك مادر در پادشاهی حیات وحش است كه می خواهد مراقب بچه های خود باشد. «خرس ها» فیلمی نیست كه فقط مناسب روز زمین باشد. این فیلم را می توان به بهانه روز مادر نیز مشاهده كرد.