مدعیان معروفی که خود عمل به معروف نمی کنند!

 زیاد داریم افرادی را که مثل یک گشت ارشاد سیار می مانند اما خود نیازمند گشت ارشادند افرادی که کین چهره در منبر می کنند چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند افرادی را بدترین ضربه را به امر به معروف و نهی از منکر می زنند و مدعیانی دروغینند!

یکی از مواردی که همه ما در زندگی اجتماعی بارها به آن برخورد کرده ایم، آدم هایی هستند که در ظاهر مدعی امر به معروف و نهی از منکر هستند و با عیب جویی از سایرین، می خواهند خود را بر حق نشان داده و ایرادات دیگران را بازگو و با تصور خود اصلاح کنند، در حالی که خود این افراد در امور روزمره شان، همان رفتارهای را انجام می دهند که دیگران را برای ارتکابشان مورد سرزنش قرار می دهند! مصادیق بارز آیه 44 سوره بقره : « أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ» ؛ آیا مردم را به نیكوكاری فرمان می‌دهید ( و از ایشان می‌خواهید كه بیشتر به طاعت و نیكیها بپردازند و از گناهان دست بردارند ) و خود را فراموش می‌كنید ( و به آنچه به دیگران می‌گوئید ، خودتان عمل نمی‌كنید ؟ ) در حالی كه شما كتاب می‌خوانید ( و تورات را در اختیار دارید و در آن تهدید خدا را درباره آن كه كردارش مخالف گفتار است ، مطالعه می‌كنید ؟ ) . آیا نمی‌فهمید ( و عقل ندارید تا شما را از این كردار زشت بازدارد ؟).

مدعیان دروغین!

برای یافتن مصادیق این آیه، پای صحبت های کسانی نشسته ایم که با مصادیق عینی این مسئله در زندگی روزمره شان برخورد داشته اند.

علی . ب 35 سال دارد و سالها است در یکی از ادارات دولتی مشغول به کار است، او درباره افرادی که دیگران را مدام امر به معروف و نهی از منکر می کنند اما خود مرتکب همان رفتارهایی می شوند که دیگران را از ان نهی کرده اند، می گویند: مدیر قسمت ما از آن آدم هایی است که به بهانه امر به معروف و نهی از منکر به همه ایراد می گیرد و از ایرادات بقیه به عنوان بهانه ای برای به اصطلاح زیر آب زنی استفاده می کند.

وی ادامه می دهد: به عنوان مثال مدام از کم کاری و دیرکرد در رفت و آمدهای کارمندان ایراد می گیرد، در حالی که خود او در انجام وظایفش، اوج کم کاری را انجام می دهد و دقیقا همان ایراداتی که از دیگران می گیرند، به وفور در رفتار خود او به چشم می خورد.

نهی از منکری که ارتکاب به منکر را تشدید می کند

نازنین دانشجو است از قضا او هم در دانشگاهش با افرادی برخورد دارد که در ظاهر دیگران را امر به معروف و نهی از منکر می کنند اما در خفا، رفتارهای نهی کرده را انجام می دهند. او در خصوص این افراد می گوید: یکی از هم دانشگاهی های ما خانمی است که بسیار دم از دین و مذهب می زند و تقریبا شکایت نیمی از دخترهای کلاس را به حراست دانشگاه کرده است.

وی ادامه می دهد: این خانم در حالی خود را برحق می داند و سایر دختران کلاس را به بهانه های مختلف امر به معروف و نهی از منکر می کند که همین عیب جویی و زیرآب زنی و غیبت و تهمت او از دختران دانشگاه، از بزرگترین گناهانی است که به مراتب از بدپوششی آزار دهنده تر جلوه می کند.

وی ادامه می دهد: جالب این جا است همین خانم که این همه ادعای دین و مذهب می کند در معاشرات و شوخی با نامحرمان بسیار بی پروا است و انگار نه انگار که حجاب ظاهری باید با وقار و حجب و حیا در برابر نامحرمان هم همراه باشد.

والدینی که رفتاری خلاف ادعاهایشان دارند

یکی از مولفه های آیه 44 سوره بقره، در والدینی دیده می شود که فرزنداشان را به رفتارهای تشویق و از کردارهای باز می دارند اما در عمل خود به اظهارات خودشان پایبند نیستند. مهیار تنها 10 سال دارد و بارها از سوی والدینش شنیده که دروغ بد است و بارها برای دروغ گفتن تنبیه شده است. اما والدین مهیار به رغم تاکیدی که به مسئله راست گویی دارند، خودشان زمانی که کسی پشت خط تلفن هست که نمی خواهند با او صحبت کنند، از مهیار می خواهند که به دروغ بگوید که کسی در خانه نیست و مهیار در برابر این رفتارهای  متضاد، مردد مانده است که کدام را باور کند، گفته های والدینش را یا رفتارهایشان؟

معلمی که رفتارش باید آموزنده باشد

خانم قاسمی معلم مدرسه است و بارها از معایب غیبت کردن برای دانش آموزان کلاسش سخنرانی کرده است. دانش آموزان اما روز گذشته صحنه تعجب برانگیزی را به چشم خود دیدند و متوجه شدند همان خانم قاسمی که ساعت ها در خصوص معایب غیبت کردن داد سخن می دهد، در دفتر مدرسه چطور پشت سر ناظم مدرسه صفحه می گذارد دارد از ایرادات و رفتارهای او به طعنه یاد می کند!

برخی برای پنهان کردن عیبهای خود به عیب جویی به اصطلاح نهی از منکر روی می آورند

در ماجرای امر به معروف و نهی و از منکر که در دین ما تاکید بسیاری هم بر آن شده است، برخی موارد به عنوان شرایط آمر به معروف و ناهی منکر و فردی که باید مورد امر و نهی قرار گیرد، آمده است که بسیاری از آمران و ناهیان بی توجه به این شرایط ، دست به امر به معروف و نهی از منکری می زنند که نه به انجام عمل صالح و دوری از منکر منتهی نمی شود، بلکه به شدت رفتار نا صحیح  و دوری بیشتر از اعمال ثواب هم می انجامد. به عنوان مثال فردی که معایب و رذایل اخلاقی بسیار دارد، به عیب جویی از دیگران به بهانه نهی از منکر می پردازد و تا با عیب جویی از دیگران، عیب های خود را از نظر پنهان کرده و خود را بر حق نشان دهد و با ایراد  گرفتن از سایرین، آنها را حقیر بشمارد.

هر کسی حق امر به معروف و نهی از منکر ندارد

به رغم جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در دین و آیین ما، اما با توجه به تاثیرات معکوس اجتماعی که در صورت رعایت نشدن شرایط این عمل ممکن است بر پیکره جامعه وارد شود، همه کسانی که این وظیفه را بر گردن خویش احساس می کنند پیش از انجام آن نگاهی به رفتارهای خود داشته باشند که آیا خود این افراد رفتارهایی که دیگران را از آن نهی می کنند، انجام نمی دهند و آنقدر به کمال رسیده اند که لیاقت امر به معروف و نهی از منکر سایرین را داشت باشند؟