مهارت های دیکته نویسی

مهارت املا نویسی به معنای توانایی جانشین کردن صحیح صورت نوشتاری حروف، کلمات و جمله ها به جای صورت آوایی آن هاست. دانش آموزان باید به این مهارت دست یابند تا بتوانند به خوبی بین صورت تلفظی کلمات و حروف سازنده آن ها پیوند مناسبی برقرار کنند.

حتما همه شما چون من دیکته های شب را یادتان هست؛ یا پدرسرکار بود و یا مادر مشغول نظافت خانه! هروقت هم دفتر به دست پیش هرکدام می رفتیم تا دیکته اجباری شب را برایمان دیکته کنند دست از پا درازتر به اتاق خود باز می گشتیم و آن وقت کتاب فارسی را باز می کردیم و از روی آن چند سطری به خودمان دیکته می گفتیم! البته چند کلمه ای را هم غلط می نوشتیم که معلم پی به کار اشتباهمان نبرد؟ اما به راستی املا نویسی باید چگونه باشد و هدف از نوشتن دیکته چیست؟ آیا همان دیکته شبی که خودمان می نوشتیم منظور معلم بوده یا فراگیری عمیق کلمات، تقویت حافظه و...

بنابراین، دانش آموزان باید کلمات را:

الف) خوب بشنوند + تشخیص دقیق كلمه + ادراك كلمه(حافظه‌ی شنیداری)

ب) آن‌ها را خوب تشخیص دهند + یادآوری و مجسم ساختن تصویر + بازشناسی كلمه صحیح در ذهن. (حافظه دیداری (بینایی))

ج) آن‌ها را درست بنویسند + نوشتن صحیح حروف سازنده كلمه + بازنویسی كلمه و توالی مناسب آن‌ها. (حافظه‌ی حركتی)

املا دارای فواید زیادی است:

1-   دانش‌آموز شكل درست كلمات و جملات را می‌آموزد.

2-   مهارت گوش كردن را كسب می‌کند.

3-   هماهنگی بین چشم، گوش، مغز، دست و … را افزایش می‌دهد.

4-    تلفّظ درست كلمات و جملات را می‌آموزد.

5-    مهارت تبدیل گفتار به نوشتار را كسب می‌کند.

6-   دقّت و حافظه را تقویت می‌کند.

7-   موجب درك بیشتر شنیده‌ها می‌شود.

8-   از طریق به‌کارگیری خط تحریری هنر خوشنویسی را می‌آموزد.

9-   موجب  كسب مهارت در پاكیزه نویسی و صفحه‌آرایی می‌شود.

10- خواندن و قرائت متن تقویت می‌شود.

درنهایت این که والدین نباید دیکته شب را نادیده بگیرند و باید به این مهم اهمیت دهند. برای همین نکاتی در مورد آماده شدن جهت دیکته نویسی به پدر ومادرها توصیه می شود:

• از فرزندتان بخواهید که لغات جدید درسی را روی یک کارت بنویسد.
• لغات را به دقت نگاه کند و بخواند.
• کارت را پشت و رو بگذارد و با صدای بلند بخواند و برگرداند که ببیند درست خوانده یا خیر.
• لغات را در یک جمله به کار ببرد.
• بعد آن لغات را به فرزندتان دیکته بگویید، وقت کافی در اختیارش قرار دهید تا کلمات را بنویسد.
• لغات غلط نوشته را جدا روی یک کارت دیگر بنویسد تا چندین بار آن‌ها را تمرین کند.
• یک روش جالب استفاده از ضبط‌ صوت است که کودک لغات را به طور صحیح می‌خواند و هجی می‌کند بعد نوار را از اول بگذارد و خودش دیکته بنویسد.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مریم عرفانیان

تنظیم: مریم فروزان کیا