قسمت دوم فیلم «300»؛ یک اشتباه بزرگ تاریخی
هشت سال بعد از نمایش فیلم جنجالی «300» ساخته «زاک اسنایدر» درباره نبرد ترموپیل بین ایران و یونان، که حاوی رویدادهای تاریخی کاملا تحریف شده بود و تصویری غیرانسانی از پادشاه هخامنشی و سپاه ایران به نمایش گذاشته بود، اینک هالیوود، قسمت دوم این فیلم را با نام «سیصد: ظهور یک امپراتوری»، به صورت سه بعدی روانه سینماهای جهان کرده است که نه تنها با انتقادات فراوان ایرانیان همراه بوده است بلکه بسیاری از تاریخدانان و منتقدین سینمایی غرب نیز از میزان تحریفات تاریخی این فیلم شگفت‌زده شده‌اند.
«300: ظهور یک امپراتوری»، همانند قسمت قبلی آن یک فانتزی و حماسی جنگی است که هالیوود بر اساس کتاب مصور منتشر نشده‌ای با عنوان «خشایارشا» نوشته «فرانک میلر» (نویسنده قسمت اول فیلم 300) ساخته است و درباره جنگ های دریایی معروف آرتمیسیوم و سالامیس است که بعد از پیروزی سپاه ایران در ترموپیل و فتح آتن، بین سپاه خشایارشا به فرماندهی آرتمیس و سپاه یونان به فرماندهی تمیستوکل درگرفت.
این فیلم، ابتدا «300: نبرد آرتمیسیوم» نام داشت اما در سپتامبر 2012 به «300: ظهور یک امپراتوری» تغییر نام داد و «زک اسنایدر» که فیلم «300» کارگردانی کرده بود، در این فیلم به عنوان تهیه کننده و نویسنده فیلمنامه همکاری کرده و« نوام مورو»کارگردانی قسمت دوم آن را به عهده داشته است.
اما مهمترین نکته در اینجا این است که این فیلم مانند قسمت اول حاوی تحریف ها و جعل‌های آشکار تاریخی است.
مهم ترین دروغ تاریخی این فیلم مربوط به جنگ ماراتن و کشته شدن داریوش بزرگ در این جنگ با تیری اعجاب انگیز (به تعبیر پروفسور پل راتلج) است که از کمان تمیستوکل رها می شود. به اعتقاد پل راتلج، استاد دانشگاه کمبریج داریوش بزرگ و پسرش خشایارشاه اصلا در این جنگ شرکت نداشته اند بلکه فرمانده سپاه ایران در این جنگ، داتیس (وارتافرن)، برادرزاده داریوش بزرگ بوده است.
مهم ترین دروغ تاریخی این فیلم مربوط به جنگ ماراتن و کشته شدن داریوش بزرگ در این جنگ با تیری اعجاب انگیز (به تعبیر پروفسور پل راتلج) است که از کمان تمیستوکل رها می شود. به اعتقاد پل راتلج، استاد دانشگاه کمبریج داریوش بزرگ و پسرش خشایارشاه اصلا در این جنگ شرکت نداشته اند
به علاوه داریوش بزرگ، 4 سال بعد از نبرد ماراتن یعنی در سال 486 قبل از میلاد، در حالی که داشت خود را برای جنگ های دیگری علیه یونان آماده می کرد، درگذشت.
به روایت هرودت، آرتمیس یکم، ملکه کاریا، در شهر هالیکارناس، (که در آن زمان از اسپارتی های امپراتوری هخامنشی بود) به دنیا آمد و پس از مرگ شوهرش بر تخت شاهی نشست. او یکی از فرماندهان نیروی دریایی و از رایزنان جنگی خشایارشا بود و در تاریخ از او به عنوان نخستین زنی که در سمت فرماندهی نیرومندترین نیروی دریایی جهان خدمت می کرد، یاد می شود.
تحریف تاریخی بزرگ دیگر این فیلم در مورد آرتمیس است. آرتمیسی که در این فیلم تصویر شده و «اوا گرین» نقش او را بازی می کند، هیچ شباهتی با چهره این فرمانده زن شجاع در روایت های تاریخی آن ندارد.
تحریف تاریخی دیگر این فیلم، مرگ آرتمیس در نبرد سالامیس به دست تمیستوکل است، در حالی که به روایت هرودت، او از این جنگ، جان سالم به در می برد.
از سوی دیگر خشایارشایی که در این فیلم تصویر شده، با آن شمایل برهنه و زنجیرها و حلقه های دور گردن و آرایش چهره اش، هیچ شباهتی به پادشاه مقتدر بزرگ‌ترین امپراتوری جهان در آن عصر ندارد. تغییر ماهیت او به موجودی فراطبیعی(انسان-خدا)، بعد از غسل کردن در درون حوضچه‌ای در یک غار، نیز روایتی کاملا تخیلی و مغایر با تاریخ است.
فیلم «300: ظهور یک امپراتوری» نتوانسته نظر اغلب منتقدان سرشناس سینمایی را جلب کند. بسیاری از آنها شخصیت پردازی ضعیف، بازی های بد و عدم پایبندی به تاریخ را از نقاط ضعف اساسی این فیلم دانستند.
«تاد مک کارتی»، منتقد هالیوود ریپورتر، در نقدی منفی و طعنه آمیز علیه آن نوشت: با این که «جرارد باتلر» بعد از فیلم «300» در 17 فیلم متوسط بازی کرد اما با این حال، غیبت او در این فیلم به شدت حس می شود.
«جیمز روچی» از سایت سینمایی «فیلم دات کام»، صفر امتیاز به فیلم داد و آن را یک جوک سه بعدی دانست.
تام لانگ از «دیترویت نیوز» نیز آن را یک حمام خون و نه چیزی بیشتر خواند. «جیمز براردینلی» نیز از «ریل ویووز» نیز معتقد است فقدان خلاقیت در این فیلم منجر به نارضایتی بنیادی از آن شده است.
اسکات بولس از «یو اس اِی تودِی» نیز در نقد ای فیلم نوشت: برای کسی که در این فیلم دنبال مفهوم فیلمنامه می گردد، «300» مثل اسب ترواست. باورپذیری و معقول بودن را فراموش کنید.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع : ایسنا
مطالب مرتبط:
