پاسخ به سوالات یارانه ای
چند روز از آغاز ثبت نام متقاضیان یارانه می گذرد اما هنوز سوالات و ابهامات بسیاری برای مردم باقی مانده است. تبیان از کاربران خود خواسته بود تا در مورد ثبت نام یا انصراف از دریافت یارانه بحث کنند و اگر ابهامی برای آنها وجود دارد عنوان کنند. در مطلب زیر به برخی از ابهاماتی که کاربران محترم تبیان مطرح کردند پاسخ داده شده است. قابل توجه است که این پاسخ ها را مسوولان در گفتگوهای خود رسانه ای کرده اند و طبیعتا دولتی ها برای این پاسخ ها و قول و قرارها متعهد خواهند بود.
پول انصراف یارانه کجا می رود؟
مسوولان عنوان کرده اند که پول حاصل از انصراف در سلامت هزینه خواهد شد. رئیس جمهور به همین علت دستور کاهش درصدی هزینه درمان در مراکز درمانی را صادر کرد. همچنین قرار است در آمد حاصل از این موضوع در حمل و نقل و بهبود محیط زیست هزینه شود. البته در آیین نامه اجرایی فاز دوم آمده که این پول فقط در بخش سلامت هزینه شود. در آیین نامه اجرایی فاز دوم هدفمندی مصوبه هیات وزیران آمده است: کل منابع حاصل از اجرای مفاد ماده 2 (فاز دوم هدفمندی) به شرح ذیل هزینه میگردد: الف- پرداخت یارانه نقدی و غیر نقدی به سرپرستان خانوارهای نیازمند متقاضی دریافت یارانه ب- کمک به بخش سلامت.
آیا امکان ویرایش اطلاعات اقتصادی وجود دارد؟
مطمئن باشید، امکان ویرایش در این 10 روز (تا 31 فروردین) وجود ندارد و توصیه میکنیم، سرپرستان اطلاعات را به صورت دقیق و صحیح وارد کنند، البته در صورت نیاز این موضوع در ستاد مطرح و مورد بررسی واقع خواهد شد.
کسی که در فروردین انصراف دهد آیا بعدا می تواند دوباره برای دریافت یارانه اقدام کند؟
بر اساس قانون خانواری که امروز از دریافت یارانه نقدی انصراف داد در صورت نیاز در آینده می تواند برای دریافت یارانه نقدی ثبت نام کنند. بر اساس قانون اشخاص نیازمند باید یارانه دریافت کنند اما در این بین کسانی هستند که در حال حاظر مستحق دریافت یارانه نقدی نیستند اما ممکن است در آینده واجد شرایط دریافت یارانه باشند. البته طبق شنیده ها دولت تمایلی به ثبت نام مجدد این افراد ندارد.
آیا یارانه صاحبخانه ها قطع می شود؟
دولت فعلا تصمیمی برای حذف یارانه مالکان مسکن ندارد. اگر کسی مالک خانه باشد، در این مرحله حذف نخواهد شد و دولت برای اینکه آمار و اطلاعات خود را کامل کند دو موضوع درآمد خانوار و مالکیت منزل را در نظر گرفته، اما ارزیابی و راستیآزمایی بر اساس 43 پایگاه اطلاعاتی خواهد بود که در زمان خود انجام میشود.
ثبت نام خانوارهایی که سرپرستان خانوار آنها تغییر کرده چگونه انجام می شود؟
در این مرحله که ثبتنام آن از امروز شروع شده است فقط افرادی میتوانند ثبتنام کنند که یارانه اسفندماه را با عنوان سرپرست دریافت کرده باشند. افرادی که سرپرست خانوار باشند میتوانند در این مرحله ثبتنام کنند و البته تغییر بعد خانوار و ایجاد سرپرست جدید در سامانه امکانپذیر نیست و 4 تغییر (طلاق، تولد، فوت و ازدواج) اکنون انجام نمیشود و افراد باید طبق گذشته اگر یارانه دریافت میکردند، بر اساس زیرمجموعه خود ثبتنام کنند.
مطمئن باشید، امکان ویرایش در این 10 روز (تا 31 فروردین) وجود ندارد و توصیه میکنیم، سرپرستان اطلاعات را به صورت دقیق و صحیح وارد کنند، البته در صورت نیاز این موضوع در ستاد مطرح و مورد بررسی واقع خواهد شد
آیا ایرانی های مقیم خارج که تا فروردین امسال یارانه دریافت می کرده اند هم می توانند ثبت نام کنند؟
بله. تمامی vpn ها بسته شده و فقط IP های داخلی میتوانند وارد سایت رفاهی شوند و اگر اطلاعات این افراد از طریق آشنایان آنها در داخل انجام شود، منعی وجود ندارد، در غیر این صورت اگر بخواهند از خارج از کشور ثبتنام کنند، نمیتوانند وارد سایت شوند. دولت برای اینکه ایرانیهای مقیم خارج امکان ثبتنام در مرحله جدید را دارند یا خیر تصمیم جداگانهای نگرفته است و هر کس در گذشته این یارانه را میگرفته میتواند، اکنون ثبتنام کند.
با توجه به اینکه مسوولان مدام از ضرر و زیان اقتصادی اجرای فاز اول هدفمندی یارانه ها سخن می گویند آیا اجرای این طرح به نفع هیچ گروه از کشور نبوده است؟
بررسی ها نشان می دهد اجرای فاز اول طرح هدفمندی یارانه ها به زیان 65 درصد از جمعیت ایران بوده است. اما دو دهک اول درآمدی شهری از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه منتفع شدند و بقیه دهکها ضرر دیدند. در خانوارهای روستایی وضع به شکل دیگری اتفاق افتاد. به گونهای که 7 دهک درآمدی جامعه روستایی از اجرای این قانون منتفع و فقط 3 دهک درآمدی بالای جامعه روستایی از آن متضرر شدند. با در نظر گرفتن آمارهای سال جمعیتی 1385، یعنی 70 میلیون و 472 هزار و 846 نفر، حدود 35 درصد جمعیت کشور از اجرای این قانون منتفع و 65 درصد بقیه از اجرای آن متضرر شدهاند. از سوی دیگر هم باید توجه کرد که اثر پرداخت یارانه نقدی به خانوارها بر توزیع درآمد و هم تعداد خانوارهای نفعبرنده و زیاندیده از افزایش قیمت حاملهای انرژی به شدت به نرخ تورم بستگی دارد.
زوج هایی که جدیدا ازدواج کردند و یا سرپرست های جدید چه موقع می توانند برای دریافت یارانه دریافت کنند؟
زوجهای جوان که بعد از 22 اسفند تشکیل خانواده دادهاند، فعلاً در خانوار والدین ثبتنام میشوند و بعداً فرصتی برای این تغییرات داده خواهد شد. اگر کسانی که تا 22 اسفند 92 نسبت به جداسازی اطلاعات خود و تشکیل خانوار جدید اقدام کردهاند و در سامانه مرکز آمار ایران اطلاعات آنها ثبت شده باشد ، یا از طریق دفاتر پلیس +10 آنها اطلاعات ثبت شده باشد و یارانه فروردین براساس خانوار جدید واریز شود، میتوانند نسبت به ثبتنام اقدام کنند، اما اگر این اقدام انجام نشد، برای جداسازی اطلاعات خانوار جدید بعد از پایان نامنویسی یارانه و پایان 10 روز تعیین شده بعداً به آنها فرصت داده میشود، تا مانند گذشته نسبت ثبتنام خود اقدام کنند.در مرحله اول چهار واقعه حیاتی شامل تولد، فوت، ازدواج و طلاق اگر تا 22 اسفند در سامانه مرکز خانوار ثبت شده باشد و اطلاعات خانوار جدید ثبت شده است.
اگر کسی اطلاعات ناقص بدهد چه اتفاقی رخ می دهد؟
چنانچه مشخص شود که اطلاعات وارد افراد اشتباه و ناصحیح بوده است، این افراد بر اساس بند و تبصره 21 توسط دولت جریمه می شوند؛ به این صورت که علاوه بر قطع یارانه نقدی تا سه برابر یارانه ای که دریافت کرده اند، جریمه به آنها تعلق خواهد گرفت. البته باید این اطلاعات ناقص فاصله زیادی با واقعیت داشته باشد. به گفته یکی از مسوولان وزارت اقتصاد مثلا اگر کسی 4 یا 5 میلیون تومان درآمد دارد اما درآمد خود را بسیار پایین تر از مقدار واقعی عنوان کند جریمه خواهد شد اما ارائه کنندگان اطلاعات ناقصی که فاصله کمی با واقعیت دارد و نزدیک به حقیقت است جریمه نخواهند شد.
در آیین نامه اجرایی فاز دوم هدفمندی مصوبه هیات وزیران آمده است: کل منابع حاصل از اجرای مفاد ماده 2 (فاز دوم هدفمندی) به شرح ذیل هزینه میگردد: الف- پرداخت یارانه نقدی و غیر نقدی به سرپرستان خانوارهای نیازمند متقاضی دریافت یارانه ب- کمک به بخش سلامت
دولت چگونه به درستی یا نادرستی اطلاعات مردم پی می برد؟
24 درگاه اطلاعاتی موجود به عنوان هم پوشاننده نواقص یکدیگر است و قطعا اطلاعات افراد در آن وجود دارد. مثلا بانک اطلاعاتی مسکن و خودرو بسیار جامع بوده و حدود قیمتی خودروها نیز در آن وجود دارد.به همین علت در مراحل بعدی اطلاعات دیگری از مردم گرفته نخواهد شد و بر اساس همین دو معیار مجموع درآمد خانوار و نیز مالکیت مسکن تصمیم گیری خواهد شد که چه کسی یارانه بگیرد. بقیه اطلاعات اقتصادی و خانوار مردم را سازمان هدفمندی بر اساس پایگاههای اطلاعاتی موجود شناسایی و مورد بررسی قرار میدهد. البته مسوولان گفته اند حساب های بانکی مردم را چک نخواهند کرد اما فقط از این طریق است که می توان به صحت میانگین درآمد خانوار پی برد.
دولت آنهایی که اطلاعات ناقص می دهند را چقدر جریمه می کند؟
طبق آیین نامه اجرایی فاز دوم هدفمندی باید آنهایی که اطلاعات ناقص می دهند علاوه بر بازگرداندن یارانه نقدی خود 3 برابر هم جریمه بدهد. اگر متقاضیای اطلاعات اقتصادی خود را به دولت بدهد و دولت تشخیص بدهد اطلاعات او ناقص بوده یا آن را نادرست بداند باید علاوه بر بازگرداندن 45500 تومان (به ازای هر نفر از اعضای خانواده) 136500 تومان جریمه بدهد. به عبارت بهتر اگر سرپرست خانوار 4 نفره در ارائه اطلاعات اقتصادی به دولت همه اطلاعات درخواستی را ارائه کند و 182000 تومان یارانه اردیبهشت را دریافت کند اما بعدا دولت تشخیص بدهد اطلاعات او نادرست بوده این کارمند یا کارگر باید علاوه بر بازگرداندن 182000 تومان، 546000 تومان دیگر جریمه بدهد.
دولت چگونه پول جریمه را از آنهایی که یارانه گرفتند و اطلاعات نادرستی ارائه کردند دریافت می کند؟
طبق ماده 3 آیین نامه اجرایی فاز دوم هدفمندی یارانه ها ساز و کار دریافت جریمه به موجب دستورالعملی خواهد بود که با پیشنهاد سازمان (هدفمندی) به تصویب برسد و هنوز نحوه دریافت جریمه تعیین نشده است. البته برخی از زمزمه ها وجود دارد که مثلا مبلغ چنین جریمه ای در قبوض خدماتی مانند قبض تلفن و برق وارد می شود که در حد همان شایعه است و هنوز خود مسوولان هم نمی دانند جریمه چگونه دریافت خواهد شد.
سقف درآمدی که دولت اقدام به پرداخت یارانه به آنها خواهد کرد چه مقدار خواهد بود؟
هنوز سقف درآمدی اعلام نشده است. ستاد هدفمندی یارانهها کارگروههای مختلفی دارد که مشغول فعالیت بوده و به محض نهایی شدن تعیین سقف درآمدی که اکنون در دست بررسی است، اعلام خواهد شد. البته طبق شایعات، همه آنهایی که ثبت نام کرده اند در اردیبهشت یارانه می گیرند اما در مرحله بعدی یارانه آنهایی که بیش از دو میلیون و پانصد هزار تومان درآمد دارد حذف خواهد شد. اطلاعات درآمدی کنونی خانوار که قرار است، در سامانه رفاهی ثبت شود، ارتباطی با تعیین سقف درآمدی مشمولان یارانهبگیر ندارد و دولت با ابزارهای دیگری این سقف را تعیین خواهد کرد و دو موضوع جداگانه است.
محسن جندقی
بخش اقتصاد تبیان
مطالب مرتبط: