تبیان، دستیار زندگی
فناوری اطلاعات و ارتباطات بر جایگاه برجسته اطلاعات، دستگاه های ذخیره سازی و پردازش اطلاعات و دستگاه های انتقال و دستیابی به اطلاعات تاکید دارد. بدیهی است در این راستا علاوه بر پتانسیل های مخابراتی، رسانه های دیگر نظیر رادیو و تلویزیون نیز در فهرست وسایل ا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ارتباطات، با فناوری یا بی فناوری؟

(قسمت چهارم)


فناوری اطلاعات و ارتباطات بر جایگاه برجسته اطلاعات، دستگاه های ذخیره سازی و پردازش اطلاعات و دستگاه های انتقال و دستیابی به اطلاعات تاکید دارد. بدیهی است در این راستا علاوه بر پتانسیل های مخابراتی، رسانه های دیگر نظیر رادیو و تلویزیون نیز در فهرست وسایل ارتباطی (کانال نشر و توزیع اطلاعات)، قرار خواهند گرفت.


قسمت قبل

ارتباطات

زیر ساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات در مرحله اول نیازمند وجود یک زیرساخت اطلاعاتی است که در آن تمامی دستگاهها و وسایل ارتباطی نظیر تجهیزات مخابراتی، رادیو و تلویزیون قرار خواهند گرفت. زیرساخت اطلاعاتی به منزله فونداسیون زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات، مطرح بوده که امکان ارائه سرویس ها و خدمات اطلاعاتی را با کیفت مطلوب فراهم می نماید. بر همین اساس می توان فناوری اطلاعات و ارتباطات را مشتمل بر سه بخش اساسی زیر در نظر گرفت:

زیرساخت اطلاعات

فناوری های اطلاعات

کاربردهای اطلاعات

زیر ساخت اطلاعات (II)

در زیرساخت اطلاعات، هدف ایجاد و گسترش امکانات زیر می باشد:

*  شبکه ها و سرویس های مخابراتی

تکنولوژی های انتقال

سوئیچینگ و روتینگ

*  دستیابی و عرضه

*  ارتباطات چند رسانه ای (صوت، تصویر)

شامل:

*  شبکه های موبایل، بدون کابل

شبکه های فیبر نوری

*  سیستم های ماهواره ای

*  سیستم های سخن پراکنی

ترکیب (تلفیق) مخابرات با سیستم های چند رسانه ای

*  ارتباطات محلی با سرعت بالا

*  ارتباطات شهری، منطقه ای و ملی با سرعت بالا

فناوری اطلاعات (IT)

در فناوری اطلاعات، موارد زیر مورد توجه قرار می گیرد:

ذخیره سازی اطلاعات

*  پردازش و ارائه اطلاعات

*  سیستم های عامل

*  زبان های برنامه نویسی

*  مهندسی پروتکل ها

*  نرم افزارهای کاربردی

شامل:

*  پروتکل های شبکه

*  شبکه های ذخیره سازی داده

*  فناوری های رمزنگاری و امنیتی

*  سخت افزار (کامپیوترهای شخصی، سرویس دهندگان و...)

*  طراحی بانک های اطلاعاتی

*  زبان های ارائه محتوا در وب نظیر HTML، XML

*  تشخیص و پیشگیری از حملات

ارتباطات

کاربردهای اطلاعات (IA)

در کاربردهای اطلاعات، موارد زیر مورد توجه قرار می گیرد:

*  ارائه خدمات

*  اشتراک دانش

*  مدیریت عمومی

*  سرویس های اجتماعی

*  راه حل های تجاری

*  تولید و نشر محتوا

شامل:

*  آموزش

*  فرصت های اقتصادی و تولید درآمد

*  توسعه روستائی

*  بهبود سلامت شهروندان نظیر استفاده از درمان راه دور

*  امنیت و مونیتورینگ مسائل زیست محیطی

*  مدیریت اقتصادی و دولتی

*  کتابخانه های الکترونیکی

*  تجارت الکترونیکی

*  بانکداری الکترونیکی

*  آموزش الکترونیکی

*  و ...

همانگونه که ملاحظه می شود برای هر یک از بخش های سه گانه در فناوری اطلاعات و ارتباطات، محدوده خاصی در نظر گرفته شده است ولی در عمل تعیین دقیق این محدوده، امری دشوار و گاهاً غیرممکن است. مثلاً برنامه های نرم افزاری در بخش فناوری اطلاعات قرار گرفته ولی امکان پیاده سازی آنان در زیر مجموعه کاربردهای اطلاعات (IA) نیز وجود خواهد داشت. همچنین ارتباطات چندرسانه ای در زیر مجموعه زیرساخت اطلاعات (II) قرار گرفته شده اند ولی امکان پیاده سازی برخی از ویژگی های مالتی مدیا در زیرمجموعه فناوری اطلاعات (IT) نیز وجود دارد.

علیرغم عدم وجود محدوده ای مشخص و شفاف برای هر یک از عناصر موجود در بخش های سه گانه زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات، می توان با لحاظ نمودن وزن بکارگیری امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در هر یک از بخش ها، به یک مرزبندی خاص دست یافت:

** عناصر زیرساخت اطلاعات ( II) نیازمند استفاده از تجهیزات و امکانات فیزیکی گسترده ای نظیر سیستم های سوئیچینگ، روتینگ، شبکه ای گسترده از خطوط تلفن ثابت، سیار و شبکه های رادیویی می باشند. در این رابطه و به منظور انجام عملیات و مدیریت زیرساخت فیزیکی متشکل از عناصر و تجهیزات سخت افزاری، می بایست از سخت افزار و  نرم افزارهای متعددی استفاده شود. با طراحی و پیاده سازی زیرساخت اطلاعات (بستر ارتباطی)، امکان ارتباط دستگاه های مختلفی نظیر تلفن های ثابت، تلفن های سلولی، دستگاههای بدون کابل، کامپیوترهای شخصی و سرویس دهندگان به شبکه فراهم و آنان قادر به استفاده از سرویس ها و خدمات مختلفی می باشند.

زیرساخت اطلاعات، صرفاً بستر ارتباطی و گزینه های متعددی را به منظور استفاده از دستاوردها و مزایای فناوری اطلاعات و ارتباطات در اختیار شهروندان یک جامعه قرار داده و می بایست تلاش مضاعفی در جهت توسعه سایر بخش ها صورت پذیرد

ارتباط با زیرساخت اطلاعاتی (ارتباطی) ممکن است مستقیماً (از طریق شبکه ایجاد شده) و یا با استفاده از تجهیزات خاصی نظیر مودم، کارت های ISDN، خطوط DSL و یا دستگاههای بدون کابل ، ایجاد گردد. معمولاً برای سنجش میزان شکاف دیجیتالی بین جوامع فقیر و ثروتمند، به تنوع، تعداد و کیفیت وسایل ارتباطی به زیرساخت، استناد می گردد.

دستگاههای ارتباطی (نظیر تلفن های ثابت، سلولی) به عنوان شرط لازم برای ورود به بزرگراه های اطلاعاتی مطرح می باشند. امکان دستیابی آحاد جامعه به منابع اطلاعاتی، یکی از عناصر اصلی سیاست گذاری در زمان تعریف استراتژی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در هر جامعه می باشد.

** در زیرمجموعه فناوری اطلاعات ( IT)، از سخت افزارهای متعددی نظیر سرویس دهندگان، ایستگاه های کاری و برخی کامپیوترهای بزرگ به همراه دستگاه های ذخیره سازی مختلفی، استفاده می گردد (نظیر استفاده از کامپیوترهای داخلی که مسئول سرویس دهی به سایر عناصر موجود در بخش فناوری اطلاعات بوده و یا سرویس دهندگان خارجی که مسئولیت ارائه سرویس های داده نظیر اینترنت را بر عهده دارند).

ارتباطات

**  هدف عمده در بخش کاربردهای اطلاعات، ارائه سرویس ها و خدمات گسترده به منظور افزایش کارائی و بهره وری در ابعاد متفاوت اجتماعی در یک جامعه اطلاعاتی است. در این رابطه با توجه به نقش محوری و حمایت بخش زیرساخت اطلاعات و دستاوردهای بخش فناوری اطلاعات، امکان ارائه سرویس ها و خدمات متنوع در بخش کاربردهای اطلاعات، فراهم می گردد. در بخش کاربردهای اطلاعات، علیرغم استفاده از سخت افزار، محور عملیات و هسته اساسی را طراحی و پیاده سازی نرم افزار تشکیل می دهد.

همانگونه که ملاحظه می شود، در زیرساخت اطلاعات علیرغم استفاده از نرم افزار، سخت افزار حضوری برجسته داشته و این وضعیت در بخش های فناوری اطلاعات و  کاربردهای اطلاعات، برعکس می باشد. پس از ایجاد هر یک از بخش های سه گانه فناوری اطلاعات و ارتباطات، زیر ساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد و امکان ارتباط آن با سایر بخش ها به منظور نیل به توسعه همه جانبه وجود خواهد داشت. در این راستا لازم است که تلاش لازم در خصوص ایجاد سه بخش اشاره شده به صورت مستمر، سیستماتیک و هدفمند، دنبال شود.

فراموش نکنیم که زیرساخت اطلاعات، صرفاً بستر ارتباطی و گزینه های متعددی را  به منظور استفاده از دستاوردها و مزایای فناوری اطلاعات و ارتباطات در اختیار شهروندان یک جامعه قرارداده و می بایست تلاش مضاعفی در جهت توسعه سایر بخش ها و یا ایجاد زیرساخت های جانبی دیگر نیز صورت پذیرد. مثلاً بدون وجود یک زیر ساخت قانونی، امکان استفاده از مزایای فناوری اطلاعات و ارتباطات در مواردی همچون تجارت الکترونیکی، وجود نخواهد داشت.

                  ادامه دارد...

فرآوری: مریم نایب زاده

بخش دانش و زندگی تبیان


منبع: Wikipedia، ictzr، کتاب آشنایی با فناوری نانو2 ،سلیمی