همه کمدی های آیتمی

در دهه هشتاد یک مرتبه با رفتن تلویزیون به سمت ساخت مجموعه های کمدی روتین 90 شبی، از بار آیتمی ها کاسته شد. از اوایل دهه 90 با ساخت «خنده بازار» یک بار دیگر بازار کمدی های آیتمی داغ شد اما هیچ کدام از آنها نتوانتسند موفقیت آیتمیهای دهه هفتاد را تکرار کنند. در اینجا مروری داریم بر کمدی های آیتمی موفق تلویزیون در این سه دهه. طبیعتا در این مدت مجموعه های دیگری هم  در این قالب ساخته شده.

تهران بیست

سر و کله آیتم های کمدی اولین بار اوایل دهه هفتاد در برنامه «تهران بیست» شبکه 2 پیدا شد. آن زمان شبکه دو برنامه ای با این نام روی آنتن می برد و هرمز شجاعی مهر به عنوان مجری، درباره مسائل مختلف شهری صحبت می کرد. لابه لای این برنامه، آیتم های کمدی ای با حضور بازیگران مجموعه صبح جمعه با شما پخش می شد. از آنجایی که این برنامه رادیویی آن زمان خیلی مورد توجه مردم قرار داشت، «تهران بیست» هم شدیدا پرمخاطب شد.

نوروز 72

تا قبل از نوروز 72، تصور مردم از كارهای آیتمی در همان قواره های ایتم های اوستا و عبدولی و مجموعه كارهای تصویریبچه های «صبح جمعه با شما» بود، روندی كه به یكباره توسط گروه جوان و ناشناخته ای كه از دل تئاتر آمده بودند، پایان یافت. مهران مدیری كه در آن زمان فرد ناشناخته ای بود به همراه داروش كاردان، در نوروز 72 یك برنامه آیتمی بسیار متفاوت را روانه آنتن كردند. جسارت و نوآوری این گروه در طراحی شوخی ها، پایانی بود بر كمدی رادیویی تلویزیون.

پرواز 57

موفقیتبی نظیر «نورزو 72» كافی بود تا مسولین شبكه یك بار دیگر تولید برنامه دیگری را به گروه جوان مهران مدیری بسپارند. او به همراه برخی از بازیگران نوروز 72 و اضافه كردن چند چهره جدید از جمله رضا عطاران و... ، پرواز 57 را برای دهه فجر سال 72 ساخت. كاری موفق تر و حتی بهتر از  نوروز 72. مدیری با تیز هوشی توانست نظر مردمی را كه اینبار از او و گروهش شناخت پیدا كرده بودند به خوبی تامین كند.

نوروز 73

با اینكه همه منتظر بودند تا گروه مهران مدیری با نوروز 73برگردند، اما شبكه یك در كمال ناباوری تولید برنامه كمدی اش را به گروه جدیدی سپرد. گروهی كه قرار بود رو دست مهران مدیری و گروهش بلند شوند. تیم جدید به سبك و سیاق نوروز 72 یكسری از بازیگران ناشناخته و دانشجوی تئاتر را وارد این مجموعه كرد، اما عدم نوآوری و تلاش برای تكرار مولفه های موفق مدیری، موجب شد تا نوروز 73 به مجموعه ای شكست خورده تبدیل شود.

نوروز 75 و 76

داریوش كاردان كه در نوروز 72 به عنوان كارگردان هنری نامش در تیتراژ می آمد و در چند آیتم هم بازی داشت، سبك و سیاق برنامه های آیتمی جدید را ماحصل ایده های خودش می دانست تا مهران مدیری. او در نوروز 75 و 76 در پی اثبات این نظریه بود و طی دو سال متوالی ساخت و كارگردانی این برنامه را برعهده گرفت. ماحصل كار او به مانند نوروز 73 اسف باتر نبود، اما هیچگاه نه نوروز 72 تكرار شد و نه پرواز 57 .

ساعت خوش و سال خوش

مهران مدیری بعد از تولید پرواز 57 و با اتفاقاتی كه در شبكه یك برایش افتاد، از این شبكه به شبكه دو كوچ كرد ، ماحصل كوچ او به این شبكه تولد برنامه ای بود با نام «ساعت خوش» كه تبدیل به نقطه عطف كارهای كمدی تلویزیون شد. اینجا در واقع بستر تازه و مناسبی بود تا مدیری به همراه گروه جوانش تمام خلاقیت های خود را بروز دهند. در واقع ساعت خشو و بعد سال خوش حركتی را كه مدیری شروع كرده بود را تكامل بخشید و به نقطه اوجش رساند.

جنگ 39

بعد از سال خوش، مدیری ساعت خوش را به شكل هفتگی ادامه داد، اما دیگر از آن شور و هیجان قبلی در ایتم ها خبری نبود و كم كم دوران افول شروع شد، در همین اوضاع و احوال به یكباره داریوش كاردان وارد كارزار شد و جنگ 39 را با حضور تعدادی جوان ناشناخته در آن سال ها از جمله مهران غفوریان، بیژن بنفشه خواه، حسین رفیعی و.... تولید كرد. ساختار نا متعارف برنامه كه به نوعی ادامه همان ساختار نوروز 72 بود، نگاه ها را به سمت این برنامه جلب كرد، اما 39 فقط بعد از گذشت چند هفته در دور تكرار افتاد و خیلی زود محو شد.

جدی نگیرید

در دوران افول و سپس تعطیلی و ممنوع الكاری بازیگران ساعت خوش، آیتم كارهای قدیمی كه با موج به پا خواسته از نوروز 72 به حاشیه رفته بودند، دوباره از رادیو به تلویزیون آمدند و برنامه ای تحت عنوان« جدی نگیرید» را با همان كاراكترهای رادیویی و معروفشان تولید كردند تا به نوعی از خودشان اعاده حیثیت كنند. اما دیگر واقعا دوران «ملون»، «آمیرز عبدالطمع»، و... گذشته بود و مردم روی خوشی به آن ها و برنامه شان نشان ندادند و این برنامه شكستی دیگر برای آن ها رقم زد.

سلام سلام

آغاز به كار شبكه تازه تاسیس تهران تقریبا مصادف شده بود با پایان ممنوع الكاری بچه های ساعت خوش در تلویزیون، آن ها بدون مهران مدیری و رضا عطاران به شبكه تهران رفتند و برنامه ای تحت عنوان «سلام سلام» را تولید كردند، ان ها بی توجه به این موضوع كه ساعت خوش و سال خوش فقط به واسطه خلاقیت به اوج رسید، به یك خود تكراری وایرانگر دست زدند و چند آیتم از جمله آیتم سعید و خان دایی را عیننا تكرار كردند كه در نهایت ماحصل كارشان شكستی تمام عیار بود.

جنگ 77

مهران مدیری بعد از طی كردن دوران ممنوع الكاری خیلی نرم و آهسته به شبكه سه رفت و برنامه ای با نام «جنگ 77» را ساخت. مجموعه ای جمع جور كه شامل یك پلاتوی مجری و چند آیتم بود. استقبال از برنامه موجب شد تا مدیری با همان خلاقیت ذاتی اش بخش پلاتو را گسترش دهد و آیتم مریم و رامین را به قاب اصلی برنامه تبدیل كند و در كنار ش با خلق چند تیپ جدید و خارق العاده، ایتم هایی را بسازد. تلفیق خوب بخش نمایشی پلاتو با آیتم ها، انقلاب دیگری در آیتم سازی تلویزیون به وجود آورد.

سیب خنده

رضا عطاران که با «ساعت خوش» توانست به عنوان یک بازیگر کمدی تمام عیار برای مخاطبان شناخته شود، سه سال بعد خودش کمدی آیتمی «سیب خنده» را کارگردانی کرد. «سیب خنده» اولین مجموعه کمدی تلویزیونی بود که به صورت آیتمی ساخته می شد. این برنامه با اینکه به صورت هفتگی در مدت زمان بسیار کوتاهی روی آنتن می رفت،  خیلی زود به یکی از جذابترین برنامه های کودک و نوجوان تلویزیون بدل شد. با این مجموعه بازیگرانی مثل مجید صالحی، جواد رضویان، یوسف تیموری و ... برای اولین بار معرفی شدند.

فضانوردان

«فضانوردان» را می تواند تنها مجموعه کمدی آیتمی قابل قبول دهه 80  دانست. سال 85 پیمان قاسم خانی و سیامک انصاری، با توجه به استقبال مردم ایران از بازی های فوتبال جام جهانی این مجموعه هشت قسمتی را ساختند و در شبکه نمایش خانگی توزیع کردند. این مجموعه به دلیل حضور قاسمخانی و انصاری و برخی بازیگران آثار مدیری، کمدی قابل قبولی از آب در آمد. تنها مشکل این مجموعه، حجم بالای تبلیغات آن بود که تاحدی به محتوایش ضربه می زد.

خنده بازار

نوروز 90 شبكه سه برنامه «خنده بازار » را روانه آنتن كرد كه محور  اصلی آن شوخی با برنامه های تلویزیون بود.  بدل فردوسی پور، جیرانی،فراستی و ... به مذاق مخاطبان خوش آمد و همین باعث شد مسولان شبكه سه به ادامه ساخت آن ترغیب شوند. ماه رمضان 90 سری دوم آن را كارگردانی كرد و بعد از آن در بازه های زمانی مختلف با بالا و پایین شدن عوامل و فرمت برنامه روی آنتن رفت و بالاخره پرونده اش بعد از ماه مبارك امسال به خاطر افت شدید به طور كامل بسته شد. عمده جذابیت برنامه تقلید از چهره های مطرح بود كه به مرور دچار تكرار و ضعف فیلمنامه و اجرا شد؛ در سری های جدید هم كه رویكرد برنامه تغییر كرد و رنگ «زرد» به خود گرفت .

كسی خوابه؟

جواد رضویان در ادامه تجربه اندوزی هایش سال 90 سراغ ساخت آیتم سازی رفت و « کسی خوابه؟»  را برای نوروز شبكه یك كارگردانی كرد. این سریال درست زمانی پخش شد كه خیلی ها از سریال های جدی و تلخ تلویزیون انتقادی جدی داشتند؛‌با این حال كار نتوانست جای خود را باز كند و حتی ساخت فاز دوم آن به طور كلی منتفی شد . رضویان در این مجموعه از چهره های آشنای كمدی مثل‌ فتحعلی اویسی ،‌ارژنگ امیرفضلی،‌نصرالله رادش،‌علی صادقی،نعیمه نظام‌دوست، لاله صبوری و  یوسف صیادی استفاده كرد و خودش هم در بعضی آیتم ها حضور داشت. رویكرد مجموعه شوخی با مسائل روز جامعه بود.

شوخی كردم

مهران مدیری بعد از ساخت چندین سریال كمدی موفق ، دلش هوای آیتم سازی كرد؛ جایی كه در آن كلی خاطره برای مردم آفریده بود. او در «شوخی كردم» بازیگرانی كه طی 20 سال همراه او بودند را دور هم جمع كرده و آن ها را در قالب های مختلف قرار داده. مدیری این بار ،‌روی یك موضوع زوم كرده است و در هر قسمت موضوعاتی كلی اما قابل بحث را با زبانی طنز به چالش می كشد. خلاقیت، ازدواج،خشونت،‌سلامت و اعتیاد تا كنون موضوع محوری هر قسمت بوده اند كه به دست مخاطبان نمایش خانگی رسیده. مدیری پیش از توزیع این سریال گفته بود ساخت سری دوم «شوخی كردم» به واكنش مردم  و میزان استقبال آن بستگی دارد. تا الان كه نظرات درباره كیفیت سریال گوناگون و حتی متضاد بوده است.

مطالب مرتبط:

ماتئوس چگونه به ایران آمد؟

ما فرشته نیستیم