الگوی امام زمان علیه السلام چه کسی است؟
یکی از مسائل مهم و قابل توجه در باب مهدویت الگوی امام زمان علیه السلام در راه و روش ایشان می باشد و سوالی که در ذهن خطور می کند این است که آن حضرت چه کسی را به عنوان الگو و سرمشق خویش اتخاذ نمو ده اند. برای پاسخ بدین پرسش توجه به این روایت از امام زمان علیه السلام کفایت می کند؛ ایشان فرمودند: (فی ابنة رسول الله لی اسوة حسنة). (الغیبة، شیخ طوسى، ص 286)
فاطمه علیها السلام الگوى مهدى علیه السلام و همه مهدى زیستان است. شناخت شأن و شخصیت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها این مسئله را روشن خواهد نمود که چرا آن حضرت از میان انبیا و ائمه معصومین علیهم السلام فاطمه زهرا سلام الله علیها را مقتدای خویش ساخته اند. از این رو در ادامه اندکی به شخصیت والای آن حضرت اشاره خواهیم نمود.
شخصیت فاطمه از دیدگاه پیامبر
شان و منزلت فاطمه زهرا علیهاالسلام را همین بس كه پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله و سلم دربارهاش زیباترین سخنان را بیان فرموده كه درباره هیچ یك از زنان عالم چنین چیزى نفرموده حتى دربارهى همسر و سایر دختران خود. اینك از میان ده ها روایتى كه درباره این شخصیت بىنظیر نقل گردیده به چند روایت بسنده كرده سپس به نكاتى در این جهت اشارهاى خواهیم داشت.
فاطمه پاره تن پیامبر است
بخارى از پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم نقل كرده كه فرمود: «فاطمة بضعة منّى فمن أغضبها أغضبنی»، فاطمه علیهاالسلام پارهى تن من است هر كه او را به خشم آورد مرا به خشم آورده است. (صحیح بخارى ج 2، ص 302).
فاطمه نور چشم پیامبر است
ابنفتال نیشابورى ضمن حدیثى از پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم آورده است كه به على علیهالسلام فرمود: یا على، ان فاطمه علیهاالسلام بضعة منّی و هی نور عینی و ثمرة فۆادی. على جان، فاطمه علیهاالسلام پارهى تن من و نور چشم و میوهى دلم مىباشد. (روضة الواعظین، ص 150).
فاطمه افضل از انبیاءِ اُولوالعزم
به لحاظ مقام والاى آن حضرت، اصولاً مقایسه كردن فاطمه (سلام الله علیها) با افراد عادى اعم از زن و مرد اشتباه است، زیرا در مقایسه و سنجش تناسب و مماثلت شرط است و مقام فاطمه (سلام الله علیها) نباید جز با انبیا و اولیاى الهى، مقایسه شود، در بین انبیا و اولیا هم جز رسولالله (صلی الله علیه) و على بن ابىطالب (سلام الله علیه) مقام كسى برتر از فاطمه (سلام الله علیها) نیست. زیرا فاطمه از همهى انبیا حتى انبیاء اولوالعزم برتر است. به این مطلب مهم به چند دلیل مىتوان استناد نمود:
عترت برتر از انبیا
بر اساس مضمون ده ها روایت در ابواب مختلف روایى، عترت رسولالله (صلی الله علیه) افضل از تمام انبیاء گذشته است. روایات در زمینههاى مختلف و فضایل اصلى انسانى مانند علم و معرفت، و عبودیّت و توحید و سایر فضایل، اهلبیت را افضل از سایرین معرّفى نموده، و چون این مقوله گنجایش همهى روایات را ندارد به چند روایت اشاره مىشود، از امام صادق (علیه السلام) نقل شده: «آل محمّد خیر من بَرءَ اللّه (بحار، ج 43، ص 283)». و حتى عترت مجراى فیض انبیاء اولوالعزم هستند. از امام صادق (علیه السلام) خطاب به مفضل نقل شده: كلیم الله شدن موسى (سلام الله علیه) و معجزات و آیات عیسى (سلام الله علیه) و خلاصه هر فضیلتى كه به كسى عنایت شده از بركت اهلبیت است: «كلیم الله شدن موسى (علیه السلام) و معجزات عیسى (علیه السلام) به بركت خضوع در مقابل على (علیه السلام)، خلاصه اینكه هر نظر عنایتى كه خدا به كسى دارد، به بركت خضوع در مقابل ما است.» (بحار، ج 43، ص 294).
ابراهیم علیه السلام و آرزوى مقام فاطمه سلام الله علیها
ابراهیم رو به درگاه خدا كرده عرض كرد بارالها مرا فرمانروایى ده و به بندگان صالح خود ملحق ساز(شعرا،83) آن مقام والا كه ابراهیم (علیه السلام) درخواست همراهى با آنان را دارد جز مقام اهلبیت رسولاللّه (صلی الله علیه) نمىباشد (المیزان، ج 1، ص 305). بنابراین مقام عترت از مقام انبیا اولوالعزم بالاتر است و زهرا (سلام الله علیها) از زمرهى عترت است كه شایستگى این مقام شامخ را دارد، كه ابراهیم (علیه السلام) درخواست همراهىِ با آنان را دارد.
فاطمه مخزن اسرار پیامبر
حارثة بن قدامه از سلمان از عمار از حضرت فاطمه علیهاالسلام مطالبى را نقل كرده كه نشان مىدهد كه سینهى زهرا علیهاالسلام در بردارندهى چه علوم و اسرارى از پدرش رسول خدا صلى اللَّه علیه و اله و سلم بوده كه امیرمۆمنان علیهالسلام را به حیرت در آورده بود.
روایت شده است روزى عمار به سلمان فارسى گفت: «آیا مىخواهى چیز عجیبى را از فاطمه علیهاالسلام برایت نقل كنم؟ سلمان گفت: گفتم آرى، نقل كن، اى عمار! او گفت: روزى على علیهالسلام را دیدم كه بر فاطمه علیهاالسلام وارد شد. تا چشم فاطمه علیهاالسلام به على علیهالسلام افتاد، فریاد زد: على جان! نزدیك شو تا دربارهى آنچه كه گذشته و آنچه كه خواهد شد و آنچه كه اتفاق نمىافتد تا روز قیامت برایت بگویم.
عمار گفت: دیدم كه امیرمۆمنان آرام آرام به عقب برگشت و من هم با برگشتن على علیهالسلام به عقب برگشتم. آن حضرت آمد، تا بر پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم وارد شد. پیامبر صلى اللَّه علیه و اله و سلم فرمود: یا اباالحسن! پیش بیا. همین كه در محضر پیامبر صلى اللَّه علیه و اله و سلم نشست. فرمود: تو مرا خبر مىدهى یا من تو را خبر دهم؟
على علیهالسلام فرمود: شنیدن حدیث از شما بهتر است اى رسول خدا. حضرت فرمود: بر فاطمه علیهاالسلام داخل شدى و به تو چنین و چنان گفت و همان دم برگشتى. على علیهالسلام فرمود: آیا نور فاطمه علیهاالسلام از نور ما است؟
پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم فرمود: آیا نمىدانى؟ پس على علیهالسلام به سجده افتاده خدا را شكر كرد. عمار گفت: پس امیرمۆمنان علیهالسلام از محضر پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم خارج شده و بر فاطمه علیهاالسلام وارد شد و من همراهش وارد شدم. فاطمه علیهاالسلام فرمود: گویا خدمت پدرم رفتى و آنچه را كه به تو گفته بودم، به عرضش رساندى.
فرمود: آرى، فاطمه جان. فاطمه علیهاالسلام فرمود: بدان اى ابالحسن! خداوند نور مرا خلق كرد در حالى كه او را تسبیح مىگفت و این نور را به درختى از درختان بهشت سپرد و این درخت بر اثر نور من نورافشانى مىكرد تا این كه پدرم در وقت معراج، وارد بهشت شد، خداوند همان وقت بر دل پدرم انداخت تا میوهاى از همان درخت بچیند و تناول كند، سپس این نور را به مادرم سپرد كه مرا به دنیا ورد و من از همان نور مىباشم.... (بحار ج 43، ص 8).
و راستى فاطمه كیست؟!
فاطمه علیهاالسلام الگوى معرفت اللَّه است...
صفات و اسماء الهى، در فاطمه- این جلوه ذات اقدس حق- نمود و ظهور نام یافته است،
«فاطمه علیهاالسلام اسوه حیات زیباست»...
فاطمه انسان كامل است و الگویى است براى تكامل...
فرآوری: محمدی
بخش مهدویت تبیان
منابع:
1) فاطمه علیهاالسلام الگوی حیات زیبا، محمدجواد طبسی
2) فاطمه (س) الگوی زندگی، حبیب الله احمدی
3) كانون پژوهشی تخصصی حضرت مهدی عجل الله فرجه