معیارهای سرمایه داری، حاکم پیش از ظهور
در دوران پیش از ظهور که انسان ها سر بگریبان و گرفتار مرگی تدریجی اند، معیارهای سرمایه داری بر جامعه ها حاکم است، و نظام ارزشی دنیا داران در روابط اقتصادی جامعه اعمال می گردد. و توده های مردم را به نیستی و نابودی می کشاند. شخصیت انسانی افراد به حساب نمی آید. ارزشها و کمالات انسانی مایه ارزش نیست. فرهنگ، سیاست، اقتصاد، هنر، مذهب، و دیگر مسائل جمعی و فردی بر محور ارزشهای سرمایه داری می چرخد.
معیارها و ارزشهای سرمایه داری از جمله در این قلمروها بر جامعه تحمیل می شود:
پول پرستی
سرمایه و پول در حد پرستش ارزشمند می گردد، و خداوندگار مال پرستان و جامعه سرمایه داری می شود. کوششها و تلاشها نیز در این راستا و به منظور دستیابی به مال صورت می گیرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند : شگفتا از مردمی که اموالشان خدایشان است. («بحار» 52/263) در فرهنگ استعمار غرب پول به عنوان ارزش برتر و حتی معیار ارزش های دیگر تبلیغ می گردد در واقع پول در هستی این افراد حلول کرده و عقلشان را نابود ساخته و خورده است و همین امر مصداق سخن پیامبر اکرم صلوات الله علیه است که می فرمایند: همانا دینار و درهم پیشینیان شما را به هلاکت رساند و همین دو نیز هلاک کننده شماست. (کافیج 2 ، ص 316 ، ح 6)
مستی ثروت اندوزی
مستی زاده از رشد سرمایه و ثروت، طبقه اشراف را از خود بیگانه ساخته است، و در گرداب لذایذ و کاموری از مادیات غرق کرده و مجال فکر کردن و آینده نگری و عاقبت سنجی را از ایشان گرفته است.امام علی علیه السلام می فرمایند: انتظار داشته باشید که کارها (و نظام اجتماعتان) به عقب باز گردد... و آن هنگامی است که بدون شراب خواری مست شوید، یعنی از پولها و نعمتهای زیاد... («منتخب الاثر» /314) خداى عزّوجلّ به موسى علیه السلام وحى كرد: اى موسى! به زیادى ثروت شاد مشو و در هیچ حالى مرا فراموش مكن، زیرا با زیادى ثروت گناهان فراموش مى شود و از یاد بردن من قساوت قلب مى آورد. (کافی ج 2 ، ص 497 )
ثروت معیار ارزشها
در دوران پیش از ظهور، معیار ارزش سرمایه و پول است، و هرکس در این میدان پیشتر باشد ارزشمندتر است. جامعه چنین معیاری را پذیرفته است و مردمان به ثروتمندان می نگرند و از آنان فرمان می برند. ارزشهای الهی و معنوی که بالاترین ارزشهاست در نظام ارزشی آنان چیزی به حساب نمی آید و مورد توجه قرار نمی گیرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: (مردم آخر الزمان) برتری را در خانواده ها و سرمایه ها می دانند(مکارم الاخلاق/529) امام صادق علیه السلام: «...و رأیت صاحب المال اعز من المۆمن...» (منتخب الاثر /429 و 431)....ثروتمندان را می بینی که از مۆ منان عزیزترند...امام صادق علیه السلام می فرمایند:مردم همراه قدرتهای غالبند (چه سیاسی و چه اقتصادی)...و مردم و مجلسها و جمعیتها همه دنباله رو سرمایه دارانند .
یکی از بارزترین شخصیت هایی که مشهور به زراندوزی و ثروتمندی است، قارون می باشد، او گنج های بسیاری داشت، بطوری که انسانهای تنومندی را به خدمت گرفته بود تا از گنج های او پاسداری و نگهداری کنند. «انّ قارون کان من قوم موسی فبغی علیهم و آتیناه من الکنوز ما انّ مفاتحه لتنوأ بالعصبة اولی القوّة...» (سوره قصص، آیه 76)
مردمی که قارون و ثروت و زیورش را دیدند و عدّه ای از آن مردم که خواهان دنیا و اموال آن بودند گفتند: ای کاش آنچه به قارون داده شده است بما نیز داده شده بود... «یا لیت لنا مثل ما اوتی قارون...» (سوره قصص، آیه 79) سرانجام آن تبهکاری ها و برتری جویهای قارون این شد که خداوند قارون و قصر و زیورآلات و طلایش را در زمین فرو برد. «فخسفنا به و بداره الارض...» (سوره قصص، آیه 81) و این چنین است سرانجام شوم مال اندوزان برتر طلب.
رباخواری
رباخواری در جامعه های فاسد پیش از ظهور رواج دارد، و قرض بدون سود، زیان مالی و اقتصادی انگاشته می شود. امام صادق علیه السلام: می نگری که آشکارا ربا می خورند و کسی ربا خوار را توبیخ نمی کند... ... (منتخب الاثر /429) و این در حالی است که رباخواری، تعادل اقتصادی را در جامعه ها به هم می زند و ثروت ها را در یک قطب اجتماع جمع می کند، زیرا جمعی بر اثر آن فقط سود می برند، و زیانهای اقتصادی همه متوجه گروه دیگر می گردد، و اگر می شنویم فاصله میان کشورهای ثروتمند و فقیر جهان روز به روز بیشتر می گردد یک عامل آن همین است و به دنبال آن بروز جنگهای خونین است.
سرباز زدن از حقوق شرعی
نظامهای فاسد پیش از ظهور و سرمایه داران آزمندش، به حقوق شرعی در اموال توجه ندارند و از ادای هر حقی سرباز می زنند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: (روزگار رو به فساد می رود) تا جایی که می بینی (کسب) حرام غنیمت و سود شمرده می شود، و پرداختن زکات زیان و خسارت... (بحار 52/263.)
انفاق برای دستیابی به ثروت بیشتر
در جامعه های فاسد پیش از ظهور، کار خیر و بذلها و بخششها برای خدا نیست.مسجد، مدرسه، درمانگاه، بیمارستان، و دیگر مۆ سسات عمومی ساخته می شود اما نه برای خدا و نه با اخلاص، بلکه برای موجه جلوه دادن خود، و برای دستیابی به پایگاه مردمی و نفوذ در جامعه و مراکز قدرت اجتماعی.امام صادق علیه السلام می فرمایند: می نگری که کار خیر و اعطاء مال با وساطت (و پارتی بازی) انجام می شود، و برای خدا نیست بلکه برای جذب مردم است...( بحار 52/260)
سرمایه گذاری برای مبارزه با حق
در نظامهای پیش از ظهور، برای مبارزه با حق و عدالت، کوششهای فراوانی صورت می گیرد، و برای جلوگیری از حاکمیت حق و عدل سرمایه گذاریها می شود. در سراسر جهان امروز، بیشترین سرمایه گذاریها، از طرف سرمایه داران برای مبارزه با حق طالبان و خفه کردن فریاد عدالتخواهان است. امام صادق علیه السلام می فرمایند :می نگری که مالهای فراوان در راههایی صرف می شود که موجب خشم و غضب الهی است. (بحار/ 52/257).
کفران نعمت
در جامعه های فاسد، نعمت های الهی کفران می شود. شکر نعمت و سپاسگزاری از بخشش ها و مواهب الهی به مصرف کردن بجا و با اندازه و در محل مناسب است پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند :(اغنیا و تکاثر طالبان) خانه ها می سازند و کاخها برافراشته می دارند، مساجد را غرق در تجمل می کنند، و انگیزه ای جز دنیا (و مادیات) ندارند. (مکارم الاخلاق/526)
اینها بود اندکی از ویژگیهای اجتماعات و انسانهای پیش از ظهور و دوران جاهلیت آخرالزمان. و این رفتارها و معیارها مایه تزلزل، بی ثباتی، ناامنی، فساد، تباهی و مرگ واقعی حیات فردی و اجتماعی است. زندگی در اجتماعاتی این چنین، همگام با مرگ تدریجی است.در چنین دوره و زمانه ناهنجار و ناانسانی زندگی سراسر مرگ است، درد و رنج است که به دست امام منجی همه این علل و عوامل و راه و روشهای مرگ زا و ویرانگر نابود می گردد، و اصول و آرمانهای حیاتبخش جایگزین این امور می شود.
فرآوری: محمدی
بخش مهدویت تبیان
منابع:
1) عصر زندگی و چگونگی آینده انسان و اسلام، محمد حکیمی
2) پول پرستی و تجمل، غلام حسین حیدری
3) پایگاه اطلاع رسانی حوزه
4) سایت اندیشه قم
5) پایگاه جامع فرهنگی مذهبی شهید آوینی
مطالب مرتبط:
