فرسایش شیرین

هدف

شناخت چگونگی تشکیل رودخانه ها در اثر فرسایش

اطلاعات مورد نیاز

رودخانه ها آبراه های طبیعی هستند که  آب در آن ها از سوی یک آبراه دیگر یا به سمت یک آبراه دیگر جریان میابد. اگر این آبراه ها  را رود، جوی، نهر یا جویبار بنامیم، همگی به وسیله یک فرایند یکسان تشکیل شده اند: فرسایش. زمانی که جریان دایمی از آب روی زمین حرکت کند خاک را فرسایش داده و باعث تشکیل یک کانال و نهایتا رودخانه می شود.

مواد و وسایل مورد نیاز

• خامه کیک ( اگر تازه باشد بهتر است)
• قاشق یا کاردک
• آب گرم
• پارچ یا لیوان بلند
• حبه قند ( به مقدار لازم)
• ماهی تابه
• خط کش

زمان تخمین زده برای انجام پژوهش

حدود 15 دقیقه برای درست کردن تپه و 5 دقیقه برای شبیه سازی فرسایش

مراحل انجام آزمایش

1. ماهی تابه را روی یک سطح صاف مانند میز قرار دهید.

2. با استفاده از قاشق یا کاردک، یک لایه از خامه را به شکل مکعب 5 اینچ در 5 اینچ در کف ماهی تابه قرار دهید. ( با استفاده از خط کش ابعاد آن را اندازه بگیرید.)

3. چند حبه قند را روی خامه قرار دهید تا مکعبی تشکیل دهند که حدود 1/2   اینچ کوچکتر از خامه زیرین باشد.

4. با استفاده از قاشق یا کاردک یک لایه دیگر از خامه را روی حبه های قند قرار دهید. این لایه خامه 1/2 اینچ کوچکتر از لایه قبلی است.

5. گام های 3 و 4 را تکرار کنید و هر بار مطمئن شوید که لایه جدید 1/2  اینچ کوچکتر از لایه قبلی باشد. مراحل را آن قدر تکرار کنید تا به شکل یک تپه درآید.

6. پارچ یا لیوان را با آب گرم پر کنید.

7. آب را به آرامی روی تپه خامه بریزید، اجازه دهید تا آب زمان کافی برای نفوذ کردن داشته باشد.

8.گام 7 را باز هم تکرار کرده و ادامه دهید تا رودخانه ها تشکیل شوند.

9. سپس با استفاده از قاشق یا کاردک تپه را از وسط نصف کنید.

10. به دقت به دو نیمه تپه نگاه کنید. چه چیزی مشاهده می کنید؟

یادآوری

استفاده از آب گرم به فرایند فرسایش تپه شیرین شما سرعت می بخشد. از آب جوش یا آب خیلی داغ  استفاده نکنید چون باعث چسبندگی مواد در پایان آزمایش می شود.

مشاهدات

• زمانی که تپه  شیرین خود را از وسط برش می دهید، چه چیزی را در بخش داخلی آن مشاهده می کنید؟
• تپه را چند برش دیگر بدهید و از نزدیک آن را ببینید. اگر از آب سرد استفاده می کردید چه اتفاقی می افتاد؟
• فکر می کنید نوع خامه می تواند تفاوتی را ایجاد کند؟
• اگر آب را تنها از یک نقطه برای مدتی طولانی روی تپه بریزید چه اتفاقی می افتد؟

نتیجه گیری

زمانی که شما آب را به آرامی روی تپه می ریزید، آب به دلیل جاذبه نفوذ کرده و خامه شروع به فرسایش می کند. جریان دایمی آب اثرات آب را روی زمین شبیه سازی می کند که سبب فرسایش و به وجود آمدن کانال ها در زمین می شود. هرچقدر بیشتر آب را از یک نقطه بریزید، سطح فرسایش بزرگتر و عمق رودخانه ها و کانال هایی که درست می کنید بیشتر می شود.

بخش پروژه های دانش آموزی سایت تبیان