وقتی شهر به دست زنان می افتد

گرچه این سنت اجتماعی اصالتا دارای نکات مثبت فراوانی است اما متاسفانه دچار آسیب‌هایی جدی در حوزه اجتماعی شده است.

تنوع طلبی یک واقعیت انکارناپذیر است که اشتیاق به داشته‌های بیشتر و متمایزتر شدن را به همراه دارد تا جایی که گاهی از خریدهای ضروری فراتر رفته و در صورت عدم مهار آن به تجمل‌گرایی، چشم و هم‌چشمی، فخرفروشی و خریدهای غیرضروری همچنین تعویض وسایل کاملا نو و سالم با وسایل جدید می‌رسد. نوروز یک رسم ملی و دارای خوبی های فراوان و گاه مشکلاتی. گل عید را باید چید و از خارهایش پرهیز کرد.

با تمام آثار مثبت و ارزنده ای که دید وبازدیدهای نوروزی و یا به تعبیری عید دیدنی به همراه دارد، اما عواملی هستند که این رفت و آمدها را کمرنگ می کنند. با آن که معاشرت های فامیلی می تواند کلیدی بر گشایش مشکلات باشد اما برخی رفتارهای اجتماعی این معاشرت ها و رفت وآمدها را کم رونق کرده است.

اسراف؛ نتیجه مخرب چشم و هم‌چشمی

چشم و هم‌چشمی بیشترین اسراف را در خانواده‌ها در پی دارد. به اعتقاد آسیب‌شناسان اجتماعی، نقش زنان در مصرف خانواده بسیار حائز اهمیت می‌باشد، چرا که زنان بیشترین هزینه‌ها را در خانواده مدیریت می‌کنند، نقش مۆثری در خرید لوازم خانه و اسراف در این زمینه دارند.

زنان ما به عنوان مهم‌ترین عناصر در خرج و مخارج و هزینه‌های زندگی در خانه باید با الگوسازی برای خود و فرزندانشان از ترویج اسراف جلوگیری کنند. اگر اسراف به صورت یک امر عادی تلقی شود خسارات زیادی در آینده نزدیک به سرمایه‌های ملی ما وارد خواهد آمد.

این بچه‌ها دوست داشتن دیگران و از خود گذشتگی را بلد نیستند و از روی رفتار پدر و مادر به این نتیجه می‌رسند که ظاهر و ثروت، ملاک برتری افراد است.

انگار می خواهیم در المپیك شركت كنیم!

راستی هیچ فكر كرده اید كه چرا اكثر آقایان از نزدیك شدن عید نوروز غصه دار می شوند و گویی غم عالم روی شانه هایشان سنگینی می كند. اكثرا با نزدیك شدن روزهای پایانی سال می گویند، آه باز عید آمد، چقدر زود به زود این عید می آید و می رود، انگار همین دیروز عید بود، باز حتما خانم دستور می دهد، كه برو چند تا ماهی قرمز از آن ماهی هایی كه گوشه چشم شان خال سیاه همانند خال هندوها دارد بخر و برای تزیین سفره چند تا شمع ژله ای درجه یك تهیه كن در ضمن جا شمعی كریستال ژاپنی یا ترك هم یادت نرود، پسته و تخمه مرغوب و شیرینی و... فراموشت نشود آهان، میوه هم حتما بخر، وانت اصغر آقای همسایه را بگیر و به میدان برو چند جعبه سیب درجه یك به همراه دو سه جعبه پرتقال تامسون مارك دار و موزهای چیكیتای خوب و... بخر كه می خواهم امسال حماسه ای بیافرینم كه دهان همه اقوام باز بماند! طوری عیال فرمایش می كند گویا امسال عید می خواهیم در المپیك شركت كنیم و گویا قرار است در این كارزار بزرگ به مقام قهرمانی برسیم .

و ای كاش قضیه به همین جا ختم می شد، باور كنید الآن بعضی ها رسم و رسوم عید و سفره هفت سین و دید و بازدیدها را به حدی سخت گرفته اند كه تو گویی می خواهند از هفت خوان رستم برای چیدن هفت سین نوروزی عبور كنند و مهیای سال نو شوند. به اعتقاد جامعه شناسان اغلب این گرفتاری ها به دلیل چشم و هم چشمی هاست. برای این كه ممكن است چند خانواده از آشنایان دور و نزدیك به منزلتان تشریف بیاورند كه خود را مكلف می كنید حتما باید برای منزل مبل بخریم یا اگر مبل دارید، آنها را تعویض نمایید. طول و عرض تلویزیون را بیشتر كنید و ماشین لباسشویی تمام اتوماتیك آخرین مدل و فلان برند را بخرید و رویش گلدان مرصع نشان همراه با چند شاخه گل هلندی اصل قرار دهید تا بلكه چشمان مهمانان باز شود و به هوای گل ها ماشین لباسشویی شما را ببینند و تا آرنج انگشت حیرت به دهان فرو برند، بشقاب و چاقوهای سال پیش را به همراه مبل هایی كه سال گذشته 4 میلیون تومان خریده بودید را تنها به قیمت باور نكردنی 100 هزار تومان به سمساری بدهید و سپس تمام پاساژهای معروف شهر را زیر و رو كنید تا سرویسی تهیه كنید كه در هیچ خانه ای نباشد و وسایل شما تك باشد...

واقعا این همه سخت گیری، اسراف و تجملات شما را از درك زیبایی های طبیعت و استشمام شمیم گل ها محروم نمی سازد؟

شدت یافتن اختلافات زوجین در ایام قبل و پس از عید نوروز

به دلیل همین چشم و همچشمی هاست که در ایام پایانی سال و پس از تعطیلات نوروزی اختلافات زوجین بیشتر می شود، این مسئله به دلیل تقاضاهای زنان برای خرید، تغییر دکوراسیون به هر قیمت است و از آنجایی که مردان توانایی پرداخت این هزینه‌ها را ندارد ناسازگاری و در بیشتر موارد دعوا و جنجال بین زوجین به پا می‌شود.

چشم و هم‌چشمی؛ خودنمایی به شکل اقتصادی

ناآگاهی، تجمل گرایی، داشتن اعتقادات ضعیف، به دنبال مد بودن، غلبه احساسات بر تعقل، تبعیت از فرهنگ های بیگانه بدون شناخت و ارزیابی دقیق از آن فرهنگ، عدم تشخیص نیازهای واقعی خود، خانواده و جامعه حاصلی جز چشم و هم چشمی ندارد

نهاد خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعی باید مجهز به اطلاعات تربیتی باشد تا بتواند در مقابل این نوع پدیده ها یک رفتار منطقی و عقلانی را به کار گیرد.

چشم و هم چشمی ضد اصلاح الگوی مصرف عمل می کند .اسلام، تجمل گرائی را یک بلای عظیم بر می شمرد و در مقابل مردم را به یک لذت معنوی دعوت می نماید. و آن عمل به قانون مواسات است. قانون مواسات یعنی اگر پول و ثروت داری، به اندازه یک زندگی متوسط خرج کن و ما بقی پول خود را به افراد نیازمند ببخش.

اگر کسی بتواند یک خانه برای افراد محتاج تهیه کند، چه لذتی دارد. کسی که بتواند یک جهیزیه برای دختری که به خاطر جهیزیه ازدواج نکرده است، تهیه کند، به دنیا ارزش دارد. البته اسلام این لذت را در مقابل گناه اسراف و تبذیر قرار نمی دهد و اساساً این دو را طرف تناسب نمی داند. چنانکه برای اسراف و تبذیر و تجمل گرائی، وعده کیفر و عذاب شدید دارد و برای گره گشائی از امور مردم و دست گیری از هم نوعان و افراد نیازمند، می فرماید لااقل ثواب یک حج و یک عمره مقبول دارد. و می دانید حج و عمره مقبول، در هر یک میلیون نفر، برای یک نفر هم مشکل است حاصل شود.

متأسّفانه اجتماع ما مصرفی، تجملّی، اسرافی و تبذیری شده است و اصلاح این امور نیاز به یک انقلاب دفعی دارد. باید پذیرایی را بر اساس کم توان ترین عضو فامیل از حیث مالی بگذاریم و متناسب با وضعیت اقتصادی آن خانواده اقلام و اجناس پذیرایی را تهیه کنیم و احترام به افراد را جایگزین هزینه کردن های بی مورد و چشم و هم چشمی کنیم.

همه این مسائل نیازمند نگاه عمیق فرهنگی برای نهادینه کردن بینشی عمیق درباره آحاد جامعه است تا افراد بتوانند درعین بهره‌وری و استفاده از هوای عطرآگین بهار و همزمان با تحول طبیعت، دچار تحول درونی شوند، خرید نباید به دغدغه اساسی خانواده تبدیل شود.

منابع : 1- صبح قزوین / 2- صراط نیوز / 3- خبر فارسی

مطالب مرتبط:

 آداب فراموش شده خرید عید

توصیه های بازار داغ خرید

 عیدی مرکز یادگیری