جوهر نامرئی
هدف
در این پروژه دانش آموزان درک می کنند که چگونه می توان از خاصیت اسیدی لیمو برای محو کردن جوهر استفاده می شود.
اطلاعات موردنیاز
از لیمو در درجه اول به عنوان یک ماده غذایی استفاده می شود؛ به خاطر وجود اسید سیتریک در این مرکبات، معمولا از آن برای انجام آزمایش های خلاقانه و هیجان انگیز برای دانش آموزان استفاده می شود. حدود 5 درصد از وزن خشک لیمو اسید سیتریک است. وجود این اسید در لیمو دلیل ترش بودن مزه لیمو می باشد. جالب است بدانید که اسید سیتریک علاوه بر استفاده در آشپزی مصارف دیگری نیز دارد مثل ضد عفونی کردن و مواد شوینده و پاک کننده.
مواد موردنیاز
- تعدادی لیموی تازه یا آب لیموی تازه گرفته شده (از لیموناد استفاده نشود.)
- کاسه کوچک
- کاغذ سفید
- یک قلم موی نازک که نوک قلم خوب باشد.
- لامپ روشن، خورشید یا دیگر منابع نورانی
زمان مورد نیاز این پروژه
برای انجام این پژوهش تقریبا 10 تا 20 دقیقه زمان لازم دارید.
مراحل انجام آزمایش
1- اگر شما از لیموی تازه استفاده می کنید؛ آن را از وسط دو قسمت کنید و آب لیمو را در کاسه کوچک بریزید. اگر هم از آب لیمو استفاده می کنید، مقداری آب لیمو را درون کاسه بریزید.
2- قلم مو را داخل کاسه قرار دهید، تا موهای سر آن به خوبی آب لیمو را درون خود جذب کنند.
3- روی برگه سفیدی که دارید با جوهر بنویسید، سپس با قلم مویی که داخل آب لیمو قرار دادید، روی جوهر بکشید تا کاملا نوشته محو شود. شاید لازم باشد که روی کاغذ چندین بار با قلم مویی که موهایان آغشته به آب لیمو است روی جوهر بکشید.
4- چند دقیقه صبر کنید تا کاغذ کاملا خشک شود، پس از خشک شدن چه مشاهده می کنید، کاغذ کاملا سفید است.
5- به نظر شما برای مشاهده نوشته های روی کاغذ چه باید کرد؟ کاغذ خشک شده را روی منبع گرمایی قرار دهید(مثلا یک لامپ روشن حبابی که علاوه بر تولید نور، گرما نیز تولید می کند. )
6- بعد از مدتی که کاغذ در معرض گرما قرار گرفته است، نوشته ها و نقاشی ای که با جوهر رسم کرده اید، نمایان می شود، رازشما فاش می شود!!!!
یادآوری
وقتی که کاغذ را در معرض منبع گرمایی قرار می دهید، خیلی مراقب باشید! زیراممکن است مقدار گرمای ساطع شده از منبع گرما آن قدر زیاد باشد، که ورقه آتش گرفته و شعله ور شود. در هنگام انجام آزمایش حتما ازیک بزرگتر و یا دبیر مدرسه کمک بگیرید.
مشاهدات
آیا شما راه حل دیگری برای آشکار کردن نوشته های روی صندلی می شناسید؟ آیا تا کنون تجربه ای این چنینی داشتید؟ اجازه دهید راهنمایی کنیم ... سعی کنید از نمک و موم مداد شمعی استفاده کنید.
آیا شما ماده دیگری مثل لیمو می شناسید که بتوانید جوهر را روی کاغذ محو کند؟ اگر نتوانید از قلم مو استفاده کنید، چگونه این آزمایش را می توانید انجام دهید.
نتیجه گیری
لیمو به طور طبیعی مقدار بسیار زیادی اسید سیتریک دارد. وقتی ما روی اشکال و نوشته هایی که روی کاغذ نوشته ایم، قلم موی آغشته با آبلیمو را می کشیم، نوشته ها محو می شود. وقتی کاغذ مخفی را حرارت می دهید؛ اسید سیتریک روی کاغذ از سطح کاغذ تبخیر می شود و نوشته ها نمایان می شوند.