حمله قلبی، یکی از عوارض داروهای مسکن
متاسفانه امروزه مصرف داروهای مسکن و ضد درد توسط افراد بسیار زیاد شده است و یکی از دلایل آن دسترسی آسان و تهیه راحت آنها از داروخانه هاست که این داروها را به راحتی و بدون نسخه در اختیار مردم قرار می‌دهند.
ما موقع احساس درد و ناراحتی، مخصوصا موقع سردرد به راحتی این داروها را تهیه کرده و با تاثیر ضد درد آنها به آرامش می رسیم. اما آیا واقعا این داروها دوستان ما هستند؟
مساله آنجاست که مصرف روزانه و طولانی مدت این داروها نظیر ایبوپروفن و سایر مسکن هایی که مخصوصا برای سردرد مصرف می‌شوند، می‌توانند خطر بیماری‌های قلبی عروقی، حمله قلبی، سکته، فشار خون، گرفتگی کرونر، نارسایی قلبی و سایر بیماری‌های درگیر کننده قلب و سیستم گردش خون را تا سه برابر افزایش دهند.
همانطور که می‌دانید بیماری‌های قلبی عروقی نیز امروزه شیوع بسیار بالایی پیدا کرده است. از طرف دیگر نیمی از مبتلایان به این بیماری‌ها، از بیماری‌های آزاردهنده ای نظیر آرتریت و سایر بیماری‌های درگیر کننده سیستم عصبی عضلانی رنج می برند.
درد مزمن این بیماری‌ها به ناچار راهی به جز مصرف داروهای مسکن برای افراد باقی نمی گذارد و همین موضوع، این گروه را به گروه مستعد حملات قلبی تبدیل می‌کند.
از جمله داروهایی که بیشترین مصرف را در این زمینه دارند، داروهای NSAID یا همان ضد التهاب های غیر استروئیدی هستند.
NSAID ها چه داروهایی هستند؟
NSAIDها یا همان ضد التهاب های غیر استروئیدی داروهایی هستند که برای کاهش درد، تب و التهاب استفاده می‌شوند.
مساله آنجاست که برخی از این داروها، در گروه داروهای OTC یا بدون نسخه قرار دارند که فرد می‌تواند بدون نیاز به نسخه پزشک آن را تهیه کند.
یکی از معروف‌ترین داروهای این گروه، آسپیرین است. از دیگر داروهای معروف این گروه می‌توان به ایبوپروفن، کتوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد که هر سه این داروها هم مصرف بدون نسخه دارند و هم در نسخه پزشکان تجویز می‌شوند.
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف طولانی مدت آسپیرین، در افرادی که سابقه بیماری‌های قلبی و عروقی نظیر حمله قلبی و سکته را ندارند، خطر خونریزی‌های داخلی و مخصوصا خونریزی معده و روده را افزایش می‌دهد
ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی چگونه بر بدن تاثیر می‌گذارند؟
NSAIDها با مهار تولید آنزیمی به نام سیکلواکسیژناز (COX) ایفای نقش می‌کنند. مهار تولید سیکلواکسیژناز در بدن باعث کاهش درد و التهاب می‌شود. اما این مسکن ها می‌توانند عوارضی هم داشته باشند، مخصوصا در افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی قرار دارند، یا به این بیماری‌ها مبتلا هستند.
در سال 2004 سازمان FDA اظهار کرد که داروهای مهار کننده سیکلواکسیژناز می‌توانند خطر حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش دهند، مخصوصا در صورتی که برای مدت طولانی مصرف شوند و نیز در افرادی که خطر زمینه ای این بیماری‌ها را داشته باشند، مثلا آنهایی که جراحی قلب داشته اند.
در این میان، داروهای ایبوپروفن و دیکلوفناک بیشترین خطرات قلبی عروقی را به بار می آورند و گروهی که بیشترین مصرف این داروها را دارند، بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید هستند.
تحقیقات نشان داده است مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی در شدت های متوسط این بیماری‌ها که برای یک سال تحت درمان با دیکلوفناک (150 میلیگرم در روز)، یا ایبوپروفن (2400 میلی گرم در روز) بوده اند، طی یک سال 3 مرتبه حملات قلبی را تجربه کردند که هریک به احتمال زیادی می‌توانسته کشنده باشد.
به طور کلی عوارض جدی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی عبارتند از:
- افزایش فشار خون
- نارسایی قلبی در نتیجه ورم و تجمع آب در بدن
- مشکلات کلیوی نظیر نارسایی کلیه
- خونریزی و زخم معده و روده
- کاهش گلبول های قرمز خون (کم خونی)
- واکنش های آلرژیکی مرگبار
- مشکلات کبدی نظیر نارسایی کبد
- حملات آسم در افرادی که سابقه بیماری آسم را دارند.
از سایر عوارضی که البته احتمال آنها کمتر است، می‌توان به درد معده، یبوست، اسهال، نفخ، سوزش سر دل، تهوع و استفراغ و سرگیجه اشاره کرد.
اما مصرف آسپیرین چطور؟
درست است که مصرف آسپیرین به اندازه سایر NSAID ها خطر حملات قلبی را افزایش نمی‌دهد، اما مصرف طولانی مدت آن به احتمال زیاد، بیشتر از اینکه برای بیمار فایده داشته باشد، برایش ضرر دارد.
در حقیقت آسپرین برای کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی، توسط پزشک برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی تجویز می‌شود.
حمله قلبی و سکته مغزی با ایجاد لخته در رگ‌های خونی شروع می‌شوند و این لخته با مسدود کردن عروق، مانع خونرسانی کافی به قسمتی از قلب یا مغز می‌شود.
کاری که آسپرین می‌کند، مهار تشکیل این لخته هاست. اما مشکل آنجاست که آسپیرین این تاثیر را بر همه عروق بدن می گذارد.
پس خونریزی مغزی، خونریزی معده و روده و ایجاد زخم های گوارشی می‌توانند از عوارض مصرف طولانی مدت آسپرین باشند.
مطالعات نیز نشان داده اند که مصرف طولانی مدت آسپیرین، در افرادی که سابقه بیماری‌های قلبی و عروقی نظیر حمله قلبی و سکته را ندارند، خطر خونریزی های داخلی و مخصوصا خونریزی معده و روده را افزایش می‌دهد.
جالب است بدانید اگرچه محققان بر این نظر بوده اند که مصرف روزانه یک عدد آسپرین خطر کلی بیماری‌های قلبی عروقی را 10 درصد کاهش می‌دهد، این کاهش در حقیقت در حملات قلبی غیر کشنده بوده است و کاهشی در میزان مرگ های ناشی از حملات قلبی کشنده، یا سکته های مغزی کشنده یا غیر کشنده ندارد.
از طرفی این 10 درصد کاهش در خطر حملات قلبی کشنده نیز همواره به قیمت 30 درصد افزایش خطر خونریزی های داخلی کشنده و غیر کشنده تمام خواهد شد.
به هر حال امروزه می‌دانیم این داروهای مسکن ها که ما تا به حال آنها را تنها کمک کننده برای رهایی از دردهای آزاردهنده و مزمن می‌دانستیم، خود می‌تواند عامل چندین بیماری دیگر و شاید بسیار جدی تر باشد.
فراموش نکنید این خطر در مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی بسیار جدی تر است. پس بهتر است تا حد ممکن از مصرف بی رویه و بدون تجویز پزشک داروها بپرهیزیم.
این توصیه به خصوص برای مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی حائز اهمیت است که خودسرانه و بدون هماهنگی با پزشک معالج، هرگز و تحت هیچ شرایطی، داروهای مسکن را مصرف نکنند.
مطالب مرتبط:
مطالبی متعدد درباره بیماری‌های قلبی عروقی
مصرف بی‌خود مسکن‌ها مخرب کلیه‌هاست
مصرف بی‌رویه داروهای مسکن خطر دارد
