اسراف و تبذیر با چه هدفی؟

---

بازده طرح های اجراء شده از سوی دولت ها را می توان از زوایای متفاوتی بررسی کرد. قطعاً هیچ مسئول دلسوزی در نظام جمهوری اسلامی ایران، هیچ طرحی را برای تحمیل زیان مادی و  معنوی بر مردم کشور پایه ریزی نمی کند ، و بدون شک «طرح پزشک خانواده» نیز تابع همین اعتقاد نگارنده است.

---

طرحی که سالیان سال انتظار طراحی و اجرای آن می رفت، اما خیلی خیلی ناگهانی و پیش از کارشناسی دقیق از سوی کارشناسان و مسوولین صنف پزشکی طراحی واز آن پرده برداری و در کمال تعجب اعلام شد که باید ظرف مدت کمتر از یک سال در سراسر کشور اجرا شود! خوشبختانه مسئولین سیاسی و بهداشتی 31 استان کشور تا حد ممکن جلوی اجرای عجولانه‌ی طرح ایستادند و مانع اجرای کارشناسی نشده‌ی آن در سطح استان خویش شدند. اما سوگمندانه، مسئولان دو استان مازندران و فارس بعنوان دو استان پیشرو، سراسیمه به استقبال آن رفتند و حتی به هشدارهای مسئولین صنفی محلی نیز اعتنایی نکردند. «شاید» انتخاب استان فارس با پراکندگی جمعیتی خیلی زیاد و نیز وضعیت اقتصادی و فرهنگی خاص خود می توانست به گونه ای توجیه شود. اما کارشناسان امور سلامت تقریباً «متفق القول» استان مازندران را به دلیل انضباط سیستم سلامت در بخش های دولتی و خصوصی، و نیز رفاه اقتصادی و رضایت نسبی مردم از این سیستم، و از آن مهم تر درهم تنیدگی جغرافیایی روستاها و شهرهایی که گاهاً هیچ مرز مشخصی با هم ندارند، برای اجرای «پایلوت» این طرح به هیچ وجه مناسب نمی دانستند. در هر حال شاید آنجا که شما گوش شنوایی برای شنیدن فریادها نمی یابید، سکوت یگانه راهی باشد برای ظهور عاملی به نام «زمان» تا روزی حقانیت فریادهایتان را اثبات نماید. و سرانجام پس از ماه ها و هنگامی که وزیر محترم بهداشت دولت یازدهم دستور «آسیب شناسی» طرح مذکور در استان های مجری را دادند، فرق دوغ و دوشاب معلوم، و حرف های منتقدین دلسوز سبز شد. در آسیب شناسی ارائه شده از سوی دانشگاه علوم پزشکی مازندران به وزارت بهداشت، به صراحت اعلام شد که طرح مذکور در رسیدن به «هیچکدام» از اهداف تعیین شده موفق نبوده!

در این آسیب شناسی، رضایت مالی «تعدادی» از همکاران، بخصوص پزشکان عمومی جوانی که به دلیل سیاست های غلط چند سال اخیر، تحت فشارهای اقتصادی وحشتناکی بوده اند «تنها» مسئله مثبت قابل ذکر عنوان شده است. از سوی دیگر و در همین رابطه، وزیر محترم بهداشت اعلام فرمودند که «در این طرح، نام پزشک عمومی را به پزشک خانواده تغییر داده و سپس به جای بهورز قرار داده ایم» (نقل به مضمون). و اینچنین انتفاع مالی همین تعداد از پزشکان را با سرکوب معنوی ناشی از سقوط جایگاه پزشکان عمومی، در دو کفه یک ترازو قرار دادیم تا در این تنها مورد مثبت هم به برآورد «هیچ» برسیم !!! از تمام اینها که بگذریم، از سرگردانی بیماران، از افزایش هزینه‌ی وحشتناک درمانی آنها که قرار بود در این طرح به «صفر» نزدیک شود، از سوداگری و سوء استفاده برخی از ارکان سلامت این دو استان از چنین طرحی، از افت جایگاه پزشک عمومی که قرار بود ارتقاء یابد و . . . به مسئله‌ی مهمی می رسیم؛ اتلاف منابع مالی! با ناخوشنودی اعلام می کنیم که مادی گری و مادی زدگی اجتماع ما در سالیان اخیر، از مردم گرفته تا دولت و دولتمردان، باعث شده تا ما، انجام بسیاری از امور خارج از عرف و بیرون از منطق عمومی جامعه را توجیه نموده و «منافع اقتصادی» را بر همه چیز ارحج بدانیم.از سویی، وقتی به اعتقادات مذهبی خویش بیشتر نظر می کنیم و تعاریف «اسراف» و «تبذیر» را مرور می نماییم، به جایگاه دینی «قناعت» و حفظ «منابع مالی» بیشتر پی می بریم. نظرتان را جلب می نماییم به این سخن مشترک «دانشگاه علوم پزشکی مازندران» بعنوان مجری استانی طرح و جناب وزیر بهداشت بعنوان متولی اجرای کشوری طرح، که هر دو به تاکید از اتلاف منابع ملی و استانی در این طرح ناقص و پر از ایراد گفتند، اما دردمندانه در حالی که دانشگاه علوم پزشکی مازندران پیشنهاد «توقف موقت» طرح و آغاز سراسری آن پس از اصلاح را داده بود، هیچ اراده ای برای جلوگیری از این ضرر و زیان ملی و تهدید سلامت مردم استان وجود نداشت و در کمال تعجب و پیش روی همه‌ی ما، همچنان آب سربالا می رود و منابع ما در کمال خونسردی تلف می شود و سیستم سلامت، نه تنها گامی پیش نرفته، که بر معضلات درمانی مردم افزوده است، واینگونه القاء می شود که «شاید» سلامت و ثروت مردم مازندران، به دلیل نجابت همیشگی شان وجه المصالحه برخی قرار گرفته، که امیدوارم اینگونه نباشد! و در نهایت، نوشته خود را با این دو پرسش به انتها می بریم:

گمان می کنید خداوند این همه ثروت را از برای چه به ما و کشور مقدسمان داده و به خیلی از بندگان دیگر نداده؟ و تا به کی این همه اسراف و تبذیر را بر ما خواهد بخشید؟