پیامدهای ولایت پذیری
از نظر شیعه شناخت "ولّى اللَّه" و گردن نهادن به اوامر و نواهى و قضاوتها و احکام او بر همگان واجب است و هر کس از این امر سرباز زند، در واقع توحید و نبوت را نپذیرفته است و به عبارت دیگر: لازمه پذیرش وجود خدا و توحید و عدالت او، پذیرش نبوت و پذیرش این دو مستلزم پذیرش ولایت ولّى مىباشد. این مطلب از آیات قرآن، همچنین حدیث ثقلین که "عترت" را قرین قرآن کریم مىنماید، به وضوح مستفاد است و به واسطه حدیث شریف نبوى (صلی الله علیه و آله) "هر کس که بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است". تأکید مىشود.
ولایت از ریشه ولی در لغت معانی گوناگونی دارد، یکی از این معانی اولی بالتصرف است (کسى که از جهاتى بر تصرف در امور شخصى دیگرى، از خود او شایستهتر است). در اصطلاح، مراد از "ولایت" تسلط و اشراف بر دخل و تصرف در امور سایر انسانها، در ابعاد مختلف است، بدون این که حق اختیار و انتخاب و گزینش یا مالکیت از سایرین سلب شود.
از نظر شیعه شناخت "ولّى اللَّه" و گردن نهادن به اوامر و نواهى و قضاوتها و احکام او بر همگان واجب است و هر کس از این امر سر باز زند، در واقع توحید و نبوت را نپذیرفته است و به عبارت دیگر: لازمه پذیرش وجود خدا و توحید و عدالت او، پذیرش نبوت و پذیرش این دو مستلزم پذیرش ولایت ولّى مىباشد. این مطلب از آیات قرآن، همچنین حدیث ثقلین که "عترت" را قرین قرآن کریم مىنماید، به وضوح مستفاد است و به واسطه حدیث شریف نبوى (صلی الله علیه و آله) "هر کس که بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است" تأکید مىشود. در ضمن لازم به ذکر است که پذیرش ولایت سبب می شود که انسان هیچ گاه از مسیر هدایت گمراه نشود و در غیر این صورت انسان ها در خطر خروج از راه حق اند، و اساسا این اهل بیت (علیهم السلام) هستند که راه حق را مشخص می سازند و مسیر رسیدن به سعادت دنیا و آخرت را روشن می کنند.
ولایت اهل بیت علیهم السلام
روزی مردی خدمت امیرالمۆمنین علیه السلام رسید و پرسید: «کم ترین چیزی که انسان در پرتو آن جزو مۆمنان خواهد شد، چیست؟ و کم ترین چیزی که با آن جزو کافران می شود کدام است؟» حضرت جواب داد: «کم ترین چیزی که انسان به سبب آن در زمرة گناهکاران در می آید این است که ولایت ما را نپذیرد.» آن مرد گفت: «یا امیرالمۆمنین! منظورت از ما چه کسانی است؟» حضرت فرمود: «همان هایی که خداوند اطاعتشان را در ردیف اطاعت خود و پیامبر خود قرار داده است و فرمود: «أطیعُوا اللهَ وَ أطیعُوا الرَّسُولَ و أُولِی الْأمْرِ مِنْکُمْ».
آن مرد پرسید: «فدایت شوم! برایم روشن تر بیان کن.» حضرت فرمود: «آنانی که رسول خدا صلی الله علیه و آله در موارد مختلف و در خطبه روز آخرش آنها را یاد کرد و فرمود: من در میان شما دو چیز با ارزش را به یادگار می گذارم. اگر دست به دامن آنها بزنید هرگز بعد از من گمراه نخواهید شد؛ کتاب خدا و خاندانم که از هم جدا نخواهند شد تا بر حوض کوثر بر من وارد شوند.»
ماهیت ولایت
1ـ اساس اسلام: عن ابی جعفر علیه السلام أنَّهُ قالَ: «بُنِیَ الْاِسْلامُ عَلَی خَمْس دَعائِمَ: اَلْوِلایَةُ وَ الصَّلاةُ وَ الزَّکاةُ وَ صَومُ شَهرِ رَمَضانَ وَ الحَجُّ؛ (وسائل الشیعه، ج 1، ص 13) اسلام بر پنج پایه بنا شده است؛ ولایت، نماز، زکات، روزه ماه رمضان و حج.»
2ـ نگاهبان واجبات دین: عن امیرالمۆمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: «حُدُودُ الفَرائِضِ الَّتی فَرَضَهَا اللهُ عَلَی خَلْقِهِ هِیَ خَمْسَةٌ مِنْ کِبارِ الْفَرائِضِ: اَلصَّلاةُ وَالزَّکاةُ وَالْحَجُّ وَالصَّوْمُ وَالْوَلایَةُ الْحافِظَةُ لِهذِهِ الْفَرائِضِ الْأرْبَعَةِ (بحار الانوار، ج 65، ص 387)؛ حدود واجباتی که خداوند آنها را به بندگانش واجب کرده است، پنج چیز از بزرگترین فرایض است؛ نماز، زکات، حج، روزه و ولایت که نگاهدارنده این چهار فریضه است».
پیامدهای ولایت پذیری
1ـ برخورداری از بهترین پاداش: امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: برای ما نسبت به مردم حق اطاعت و ولایت است و برای مردم نسبت به خدای سبحان برترین پاداش ها است.»
هر گاه مۆمن به برادرش تهمت بزند ایمان در قلبش از بین می رود همان گونه که نمک در آب ناپدید می شود.
2ـ شایستگی و برتری: امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: «برترین مردم نزد ما کسی است که ولایت ما را بپذیرد.»
3ـ نجات و رستگاری: امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: هر کس بر کشتی ای غیر از کشتی ما سوار شود غرق خواهد شد.»
4ـ پیوستن به اهل بیت علیهم السلام: امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: کسی که به دامان ما چنگ بزند [به ما] خواهد پیوست.»
5ـ جامعیت در داشتن نیکی ها: عن النبی صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: «مَنْ مَنَّ اللهُ عَلَیْهِ بِمَعْرِفَةِ أهْلِ بَیتِی وَ وِلایَتِهِمْ فَقَدْ جَمَعَ اللهُ لَهُ الخَیْرَ کُلَّهُ؛) بحار الانوار، ج 27، ص 88( هر کس خدا بر او در شناخت و ولایت خاندان من منت نهاد، پس همانا خداوند تمام خیر و خوبی را در او جمع کرده است».
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منابع:
سایت ذی طوی
ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 71.
سایت اسلام کوئیست
مطالب مرتبط:
