حکم برنده شدن در قرعه کشی حساب های قرض الحسنه
پرسش: شخصی در قرعه کشی حساب های قرض الحسنه بانک برنده کمک هزینه سفر عمره شده است آیا دریافت این پول حلال است؟ آیا باید حتما برای سفر حج خرج شود؟ پاسخ: بعد از صدقه دادن نصف آن به فقیر متدین می تواند نصف دیگر آن را در سفر عمره یا غیر آن خرج کنید
. (آیة الله سیستانی دام ظله)در ارزش‌گذاری یک عمل، عوامل بسیاری دخالت دارند؛ مانند اخلاص، کمیت، سختی عمل و... بنابر این اگرچه کمیت و مقدار عمل نیز در ارزش‌گذاری اعمال دخالت دارد، امّا بدون شک میزان و ارزش واقعی بر اساس اخلاص و پاکی خود عمل است.
خداوند می‌فرماید: آن‌کس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل مىکنید، و او شکستناپذیر و بخشنده است.[1]
همین‌طور اگرچه مقدار صدقه مهم است، اما با توجه به آیاتی از قرآن، نسبت صدقه به کل دارایی نیز از معیارهای مهم برای ارزش‌گذاری صدقه است:
الف. آنهایى که از مومنان اطاعت کار، در صدقاتشان عیب‌جویى میکنند، و کسانى را که (براى انفاق در راه خدا) جز به مقدار (ناچیز) توانایى خود دسترسى ندارند، مسخره مینمایند، خدا آنها را مسخره میکند (و کیفر استهزا کنندگان را به آنها میدهد) و براى آنها عذاب دردناکى است.[2]
ب. آنان که امکانات وسیعى دارند، باید از امکانات وسیع خود انفاق کنند و آنها که تنگ‌دستند، از آنچه که خدا به آنها داده انفاق نمایند، خداوند هیچ‌کس را جز به مقدار توانایى که به او داده تکلیف نمی‌کند، خداوند به زودى بعد از سختی‌ها آسانى قرار میدهد.[3]
هم چنین پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) فرمود: بهترین صدقات بذل مال نمودن مرد فقیر است.[4]
لذا گفته شد سخىترین مردم آن کسى است که با نداشتن چیزى، بخشش کند.
بر این اساس معیارهای متعددی برای وزن اعمال وجود دارد که برخی بر برخی دیگر مقدم هستند.
بله، اگر دو مورد از هر جهت مانند میزان اخلاص و میزان سرمایه در یک اندازه باشند، حتماً مقدار انفاق، میزان برتری است، امّا اگر دو نفر یکی با سرمایه چند میلیاردی و دیگری با سرمایه یک میلیونی هر کدام نیم میلیون در راه خدا انفاق کردند روشن است ارزش انفاق کسی که یک میلیون سرمایه دارد از ارزش انفاق کسی که چند میلیارد سرمایه دارد بیشتر است؛ چون گذشت و ایثار این فرد بیشتر از آن سرمایه دار است.
جواب: تعویض صدقات با پول دیگر در صورتی که کسری در آن نشود اشکالی ندارد. (آیة الله مکارم شیرازی (دام ظله)
جواب: سعى کنید صدقات را به فقرایى که متدیّن و عفیف هستند بدهید. (آیة الله خامنه ای (دام ظله)
چند سوال از آیة الله سیستانی دام ظله:
پرسش: آیا به بینوایان کافر اعم از کتابی و غیر کتابی، صدقه می توان داد چنان کاری ثواب دارد؟
پاسخ: به هر کسی که با حق مردم محق، سرعناد و دشمنی ندارد می توان صدقه داد و خدا به چنان عملی، پاداش می دهد.
پاسخ: اشکال ندارد.
پاسخ: صدقه ای که برای فقراء جمع آوری شده است را نمی توان در موارد فوق صرف کرد.
پاسخ: بعد از صدقه دادن نصف آن به فقیر متدین می تواند نصف دیگر آن را در سفر عمره یا غیر آن خرج کنید.
دو سوال از آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:
پاسخ: صدقه مستحب مانعی ندارد و احتیاط آن است که صدقه نذر را به واجب النفقه ندهد.
پاسخ: لازم است آن را از طرف صاحب اصلی صدقه دهید.
پی نوشت:
[1]. «الَّذی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزیزُ الْغَفُورُ»، ملک، 12.
[2]. «الَّذینَ یَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعینَ مِنَ الْمُوْمِنینَ فِی الصَّدَقاتِ وَ الَّذینَ لا یَجِدُونَ إِلاَّ جُهْدَهُمْ فَیَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیم»، توبه، 79.
[3]. «لِیُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنْفِقْ مِمَّا آتاهُ اللَّهُ لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ ما آتاها»، طلاق، 7.
[4]. «أفضل الصدقة جهد المقل»، کراجکى، ابو الفتح، معدن الجواهر، ص 22
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اسلام کوئیست
سایت بیتوته
پایگاه اطلاع رسانی آیة الله سیستانی دام ظله
پایگاه اطلاع رسانی آیة الله مکارم شیرازی دام ظله
مطالب مرتبط:
