عاملی که در پیروزی یا شکست انسان موثر است!
هدف اصلی حیات انسانی در قرآن حیات طیبه است. حیاتی که فقط به نوع خوردن و خوابیدن و ... محدود نمی شود، بلکه شرافت انسانی است که در سایه طهارت بدست می آید و محدودیت ها و محرومیت هایی که موجب پاکی انسان می گردد و این ها همه عین آزادی و آزادگی است، وگرنه زندگی حیوانی هیچ محدودیتی ندارد و این حیات طیبه انسانی است که مشروط به رعایت و پرهیز از اعمال و رفتارهایی است که ناپاکی و پلیدی به دنبال می آورد.
اما چون انسان در دنیایی قرار می گیرد که سراسر غفلت و لهو و لعب است، او را از هدف اصلی منحرف می کند و سرگرمی های رنگارنگ این دنیا، بیراهه را صراط مستقیم نشان می دهد.
(نحل /97)
چرا هدفمندی؟!!
موضوعی که هدف قرار می گیرد تعیین کننده سرنوشت حیات و شخصیت و منش انسانی می باشد.
خاصیت هدف، این است که موجب جلب توجه و گرایش استقلالی انسان است. گویی حیات یا شخصیت و منش آدمی، محصولی از هدف هایی است که در زندگانی انتخاب می کند؛ هر موضوعی که به عنوان هدف واقعی و محاسبه شده انتخاب می گردد.
همه عناصر روانی و مغزی و انگیزه های حیاتی در انتخاب آن هدف، هماهنگ بسیج می شوند و می خواهند هدف را که جزء گسیخته ای از انسان احساس می شود با انسان پیوند بزنند.
لذا پیروزی در هدف گیری در حقیقت پیروزی در حیات است و بالعکس شکست در هدف گیری مساوی شکست در حیات خواهد بود. (ابراهیم/ 3 نحل/ 107)
خداوند در قرآن دو هدف را بیان می دارد:
1- گروهی که هدف آنان حیات دنیایی است.
2- کسانی که هدف آنان حیات اخروی است.
تأثیر پیروزی در هدف انسان
هنگامی که فرد یا جامعه ای در هدف های انتخاب شده خود به پیروزی برسد، موجب افزایش جرأت و شهامت و امیدواری او به هدف عالی تر می گردد. بلکه بالاتر از افزایش جرأت، گویی درون آدم موفق به هدف دست به تولید نیرو می زند و او را آماده هدف گیری دیگری می نماید.
مسلم است که اگر چنین امتیازی در وصول به هدف ها وجود نداشت، شخصیت های سازنده تاریخ به آن همه موفقیت ها نایل نمی گشتند.
تأثیر پیروزی در هدف در دیگران
انسان های موفق در پیروزی و موفقیت دیگران نیز موثر هستند زیرا وقتی که انسان می بیند فرد یا جامعه ای هدفی را برای خود برمی گزیند و آن را بدست آورده، با این توجه که او هم موجودی مثل من است چرا من به هدف های خود موفق نشوم، جرأت و شهامت پیدا کرده و ناخود آگاه دست به تولید نیروی درونی می زند و به آگاهی ها تأثیر می افزاید و در راه رسیدن به هدف های خویش تلاش می کند.
شکست در هدف
شخصیت های ضعیف، عناصر حیات خود را به قواعد سست و خیالات بنا می کنند.
در اولین، دومین یا سومین شکست در هدف گیری راه خود را بر می گردانند و به موضوعات دیگری جلب می شوند که ممکن است به حال آنان مفید نباشد و راه را منحرف سازد.
شخصیت های نیرومند، نخست عوامل و انگیزه های درونی و وضع عمومی و موجودیت خود را دقیقاً تحت محاسبه قرار داده و عوامل و شرایط بیرونی را به قدر لازم و کافی بررسی می نمایند و از اراده و تعلیم آنان در هدف گیری ها با شکیبایی و تحمل و متانت به سوی هدف بسیج می شوند.
در صورت شکست خوردن درباره یک هدف، چون نیروی شخصیتشان دارای جوشش دائمی است نه تنها یاس و ناامیدی به سراغ آنان نمی آید، بلکه با توجه و نیروی بیشتری متوجه همان هدف می شوند و اگر شکست بخورند تجربه هایی به دست می آورند که گاهی سازندگی بیشتر از خود هدف را دارا می باشد.
انسان ها در انتخاب هدف
گروه اول: انسان هایی که جویبار حیات و عوامل جبری محیط و تاریخ آن ها را با خود می برد.
اینان کاری با آن ها ندارند که موقعیت فعلی شان می تواند با هدف گیری های عالی در مجرای تکامل قرار بگیرد.
هدف گیری این گروه بی شباهت به هدف گیری غریزی سایر حیوانات نیست که در جریان زندگی نه اعتلایی می فهمند نه سقوطی.
گروه دوم: انسان هایی که هر موقعیتی که به دست بیاورند کوشش جدی به دگرگون کردن آن، در هدف گیری هایی عالی تر صورت می دهند.
لذا هدف های عالی همواره برای اینان در خارج از موقعیتشان قرار گرفته و به جهت کششی که برای آن ها دارند، همواره موقعیت فعلی شان را موقت می دانند.
مریم خندابی
بخش قرآن تبیان
