امید به جمعیت هم آمد!

آنچه در میان تمام آمارهای منتشرشده یا تحلیل‌های کارشناسان به‌چشم می‌خورد، خبرهایی است که به نوعی می‌توان آنها را جزو خبرهای منفی این حوزه طبقه‌بندی کرد، چرا که در بیشتر این خبرها از تغییر ناخوشایند روند جمعیت صحبت شده و با اعلام آمارهای گوناگون از وضعیت ازدواج یا بالا رفتن سن ازدواج در جوانان سعی داشتند جامعه را از این تهدید جدی آگاه سازند. اما به تازگی خبری از سوی سازمان ثبت‌احوال کشور اعلام شده که به نوعی با خبرهایی که تا پیش از این درباره وضعیت جمعیت کشور اعلام شده بود، تفاوت دارد. این خبر تازه، نوید رشد مثبت جمعیت در جامعه را می‌دهد و از آن می‌توان به عنوان کورسوی امیدی یاد کرد تا با ادامه یافتن این روند افزایشی جمعیت بتوان به آینده خوش‌بین بود و به نوعی از این تهدید جمعیتی جان به در برد.

روزنه امید نمایان شد

علی اکبر محزون مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور از افزایش 3/3 درصدی آمار ولادت در سال جاری خبر داده و گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون در هر ساعت 168 واقعه ولادت به‌ثبت رسیده است. بنا بر اظهارات محزون در یازده ماه سال جاری یک میلیون و 41 هزار و 775 مورد ولادت در مناطق شهری و 311 هزار و 531 واقعه ولادت در مناطق روستایی به ثبت رسیده و در مجموع در مقابل هر ولادت روستایی، 3/3 ولادت شهری به ثبت رسیده است. به گفته مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال، در هرماه به طور متوسط 123 هزار و 28 واقعه ولادت، در هر شبانه روز به طور متوسط 4هزار و 28 واقعه ولادت و در هر ساعت نیز 168 واقعه ولادت به ثبت رسیده است.

3 درصد دردی را دوا نمی‌کند

این خبر در وهله اول شاید به عنوان روزنه امیدی درباره تغییر روند جمعیت باشد، اما به باور بسیاری از کارشناسان، افزایش 3 درصدی جمعیت در این شرایط که در آستانه بحران جمعیتی در کشور هستیم دردی را دوا نمی‌کند و نشان‌دهنده این موضوع است که خانواده‌های ایرانی هنوز به چشم تهدید به موضوع پیری جمعیت نگاه نمی‌کنند و آن را تنها در حد شعار می‌دانند. در حقیقت برای یک خانواده ایرانی هنوز  اهمیت این موضوع آنطور که باید درک نشده و حساسیت‌های لازم در بین افکارعمومی جامعه به وجود نیامده است. این درحالی است که واکاوی بیشتر آمار و ارقام مرتبط با جمعیت کنونی کشور و همچنین وضعیت موالید اضافه شده به این جمعیت از ابتدای سال تاکنون به خوبی نمایانگر عملکرد ضعیف خانواده‌ها و مدیران مرتبط با این حوزه است و از این جهت باید دولت و مدیران دست‌اندرکار را آگاه کرد تا با ارائه تسهیلات تشویقی انگیزه خانواده‌ها را در افزایش جمعیت بالا ببرند.

هزینه‌های زیاد پیری جمعیت بر کشور

نکته قابل توجه در این موضوع زمانی مشخص می‌شود که بحث مشکلات اقتصادی موجود و افزایش بار مالی خانواده‌ها در این شرایط باعث تمرکز بیشتر خانواده‌ها به تک فرزندی و شعار قدیمی «فرزند کمتر زندگی بهتر» باشد اما باید این موضوع را هم در نظر گرفت که پیری جمعیت و از دست دادن نیروی جوان جامعه به مراتب هزینه‌های بیشتری را برای جامعه به ارمغان خواهد آورد.

6 راهکار عملی افزایش جمعیت

محسن ایمانی استاد دانشگاه و کارشناس خانواده می‌گوید: پیری جمعیت و تغییر سنی جمعیت از میانسالی به سمت کهنسالی عواقب بسیار سنگینی را برای جامعه به دنبال خواهد داشت که کمترین آن مهاجرپذیر‌شدن کشور خواهد بود چرا که نیروی کار جوان جامعه بشدت کاهش خواهد یافت. به باور این کارشناس خانواده، لازم است تا دولت با اجرای سیاست‌های تشویقی کارآمد مانند درنظرگرفتن حق اولاد به صورت تصاعدی برای کارمندان یا در اولویت قرار دادن مسکن خانواده‌های پرجمعیت‌تر راهی برای تشویق خانواده‌ها به ازدیاد جمعیت بگشاید.  ورود بحث آثار سوء پیری جمعیت در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان یا چند واحد دانشگاهی آسیب‌شناسی جمعیت، از جمله راهکارهای دیگری بود که ایمانی برای برون‌رفت از این وضعیت عنوان کرد. به گفته وی شناساندن آسیب‌های پیری جمعیت به خانواده‌ها و تقویت باورمندی آنها به این موضوع که پیری جمعیت می‌تواند تهدیدی جدی برای جامعه باشد و از طرف دیگر تفهیم این موضوع که هر سری عقلی دارد و با افزایش جمعیت می‌توان قدرت کشور را بالا برد باید، به عنوان راهکار سوم درنظر گرفته شود.

پتانسیل افزایش جمعیت در قشر متوسط

اما در همین باره مهدی عیسی‌زاده عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: دولت باید با در نظر داشتن خطرات پیری جمعیت راهکارهایی عملی را برای تشویق خانواده‌ها به ازدیاد جمعیت فراهم آورد. بنا بر اظهارات این نماینده مجلس، درنظر گرفتن سبدهای کالایی یا یارانه‌های تشویقی برای خانواده‌های متوسط جامعه می‌تواند راهکار مناسبی برای ازدیاد موالید باشد. وی با اشاره به ایجاد انگیزه معنوی در خانواده‌های ایرانی، می‌افزاید: از دیگر راهکارهایی که باید دولت برای ازدیاد جمعیت دنبال کند، روش‌های فرهنگی است، یعنی با معرفی پیری جمعیت به عنوان دشمن در جامعه می‌توان انگیزه مردم را برای افزایش جمعیت تحریک کرد. عیسی‌زاده قشر متوسط جامعه را به عنوان پتانسیل ازدیاد جمعیت کشور معرفی کرد و اظهار داشت: دولت می‌تواند با سرمایه‌گذاری بر قشر متوسط جامعه و با در نظر گرفتن تسهیلات بهداشتی و درمانی درباره باروری و زایمان گامی اساسی برای ازدیاد جمعیت بردارد.

منبع : وطن امروز