حضرت عیسی و یارى امام عصر(علیه السلام)

جایگاه حضرت عیسی(علیه السلام) در قرآن و پس از آن در احادیث نبوی و روایات معصومین(علیهم السلام) جایگاهی یگانه دارد (1) و موضوع بازگشت عیسی(علیه السلام) در آخرالزمان در برخی از منابع روایی تحت عنوان «أَشْرَاطِ السَّاعَة» گنجانده شده است؛ یعنی یکی از علائم یا نشانه‌های فرا رسیدن «ساعة» یا قیامت، نزول عیسی(علیه السلام) از آسمان است که با نشانه‌های دیگری همچون ظهور مهدی(عج) و خروج دجال همراه است.(2)

قرآن گرچه باور تاریخی یهودی- مسیحی مربوط به مصلوب شدن عیسی(علیه السلام) را رد می‌کند، اما اعتقاد مسیحیان به عروج عیسی به آسمان را تأیید می‌نماید. به باور مسیحیان عیسی(علیه السلام) در روز سوم پس از مصلوب شدن از مرگ برخواست و به سوی آسمان بالا رفت.(3) پس از آن انتظار جماعت اولیه مسیحی آن بود که او به مثابه‌ی «پسر انسان» از آسمان بر روی ابرها به زمین باز گردد و پادشاهی موعود خداوند را برقرار سازد. (4)

قرآن کریم بنا بر فهم بسیاری از مفسّران، به بازگشت یا «نزول عیسی» در مواردی اشاره دارد. به عقیده بسیاری از مفسران آیه‌ی: «و او [مسیح‏] سبب آگاهى بر روز قیامت است. (زیرا نزول عیسى گواه نزدیکى رستاخیز است) هرگز در آن تردید نکنید…» (5) ،اشاره به همین معنا دارد. (6)

باور به نزول عیسی(علیه السلام) در آخرالزمان به ادعای بسیاری از محدّثان مسلمان، باوری غیر اختلافی میان فرقه‌های مسلمان و مبتنی بر احادیث و روایات متواتر است. جلال الدین سیوطی از قول محمد سجزی می‌نویسد: «اخبار مربوط به آمدن مهدی …. این‌که عیسی با او خروج می‌کند و … به تواتر رسیده است». (7)

در سخنان پیامبر(صلی الله علیه و آله) و ائمه معصومین (علیهم السّلام) پیرامون انقلاب جهانی حضرت مهدی (علیه السلام) ارتباط و همکاری " مهدی" و " عیسی" به روشنی بیان شده و در بین مسلمانان رواج یافته است.

پیش از تحریف حقایق، در انجیل واقعی حضرت عیسی بن مریم (علیهاالسّلام) مطالبی درباره ی دین اسلام و قرآن و بعث پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ترفیع سماوی و هبوط در آخر الزمان و کمک امت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و نماز گزاردن با آنان وجود داشته است.

دیدگاه مسلمانان پیرامون آمدن عیسى(علیه السلام) از آسمان و یارى امام مهدى(علیه السلام)

مسلمانان اتفاق نظر دارند كه پیامبر خدا، عیسى(علیه السلام)، در آخر الزمان، از آسمان به زمین مى آید. خدا مى فرماید: «همه اهل كتاب، پیش از مرگ مسیح، به او ایمان مى آورند و روز قیامت بر آنها گواه خواهد بود.»(نساء/159) همچنین مى فرماید: «مسیح سبب آگاهى بر روز قیامت است ( زیرا نزول وى گواه نزدیكى رستاخیز است ). هرگز در آن تردید نكنید و از خدا پیروى كنید كه این راه مستقیم است » ( زخرف / 61)

یعنى مسیح(علیه السلام) از نشانه هاى قیامت است و همه اهل كتاب ، مسیحى و یهودى، به او ایمان مى آورند; و ایمان آنها زمانى است كه خدا وى را به دنیا مى فرستد و مسیح و آیات و نشانه هاى خدا را مى بینند.

امام باقر(علیه السلام) فرمود: « عیسى(علیه السلام) پیش از روز قیامت، از آسمان به زمین نزول مى كند و یهودیان و مسیحیان پیش از مرگش، به او ایمان مى آورند. وى پشت سر مهدى نماز مى خواند. » (بحارالانوار 14/530 )

حكمت عروج مسیح به آسمان این است كه خدا وى را براى مرحله حساسى از تاریخ و براى مأموریت مهمّى ذخیره كرده است، پیروان وى بزرگ ترین نیروى جهان در آخر الزمان خواهند بود و همچنین بزرگ ترین مانع براى رسیدن نور هدایت به ملت ها و برپایى دولت جهانى عدل الهى.

از این رو طبیعى است كه مسیح(علیه السلام) در سرزمین هاى آنان فرو بیاید و جهان مسیحیت ، كه پدیده هاى جاهلانه و عوامانه آن را فرا گرفته، آمدن حضرت را موجب یارى خود در برابر ظهور مهدى(علیه السلام) و مسلمانان بدانند . طبیعى است كه مسیح(علیه السلام) از كشورهاى مختلف مسیحى بازدید مى كند ; خدا انواع معجزات را به دست او ظاهر مى سازد و تعداد بسیارى به دست ایشان هدایت مى شوند.

نخستین ثمره نزول حضرت عیسى، كاهش دشمنى غربى ها با اسلام و مهدى(علیه السلام) و برقرارى پیمان صلح و آشتى بین دولت هاى غرب و امام مهدى(علیه السلام)است.

بعید نیست كه نماز خواندن عیسى(علیه السلام) پشت سر مهدى(علیه السلام) چند سال پس از نزول یعنى زمانى باشد كه دولت هاى غربى پیمان صلح را شكسته و لشكریان خود را براى جنگ با مهدى(علیه السلام) بسیج كنند. در این هنگام است كه مسیح(علیه السلام) موضع روشن خود را در جانبدارى از امام مهدى(علیه السلام) آشكار مى كند و به او اقتدا مى كند.

اما معقول آن است كه شكستن صلیب ها و كشتن خوك ها كه منابع سنى آن را روایت كرده اند، پس از شكست غربى ها در نبرد با امام بوده و بعد از آن است كه امام و مسیح(علیهماالسلام) وارد مراكز كشورهاى مسیحى شوند و ملت ها با تكبیر و هلهله از او استقبال كنند.

خداوند مى فرماید: « فرشتگان گفتند: اى مریم! خدا تو را به كلمه اى ( وجود با عظمتى ) بشارت مى دهد كه نامش مسیح، عیسى پسر مریم، است. در این جهان و جهان دیگر، صاحب شخصیت و از مقربان الهى خواهد بود. در گهواره و در حالت كهولت با مردم سخن مى گوید و از شایستگان است.» (آل عمران /45 ـ 46)

معنى «در گهواره با مردم سخن مى گوید» همان سخن گفتن هنگام ولادت است اما «در كهولت» یعنى وقتى از آسمان فرود آید، چون در سى و سه سالگى و پیش از كهولت ، به آسمان برده شد. ابن عباس مى گوید: سى ساله بود ( بغوى 2/77 ). كهولت، چنان كه لغت شناسان گفته اند ، از وقتى است كه خطوط پیرى آشكار شود. راغب  مى گوید: كهولت یعنى وقتى سفیدى پیرى با سیاهى مو آمیخته شود...

در مجمع البیان  آمده است: كهولت یعنى پس از نزول عیسى(علیه السلام) از آسمان ، براى كشتن دجال . حضرت در سى و سه سالگى به آسمان برده شد كه پیش از كهولت بود. این گفته به نقل از زید بن اسلم است . طبرى در تفسیرش  مى گوید: كسانى كه مى گویند عیسى(علیه السلام) در گهواره و كهولت با مردم سخن مى گوید ، مقصودشان پیش از رفتن به آسمان است اما برخى گفته اند : كهولت یعنى وقتى دوباره ظاهر شود و با مردم سخن بگوید.

وى نام معتقدان به این نظریه را مى بَرَد، بعد از « ابن زید » آن را نقل مى كند. ثعلبى در تفسیرش  و فخر رازى، این نظریه را منتسب به « حسن بن فضل بجلى » مى دانند، و بغوى  مى گوید: از حسین بن فضل پرسیدند: مطلبى درباره نزول عیسى(علیه السلام) در قرآن هست ؟ گفت: آرى، آن جا كه خدا فرمود: « وكَهْلا; در كهولت با مردم سخن خواهد گفت» ( آل عمران /46 ) او در دنیا به سن كهولت نرسید، پس معنایش این است كه پس از نزول از آسمان به كهولت مى رسد.

بنابراین نظر كسانى كه گفته اند « سخن گفتن حضرت در كهولت، پیش از آن بود كه به آسمان برده شود » ضعیف است، مانند بیضاوى  و زركشى وسیوطى در در المنثور  گرچه وى در جای به نقل از ابن عباس مى نویسد: آیه «إن تعذّبهم فإنهم عبادك; عیسى بن خدا گفت: اگر مردم را عذاب كنى، بندگان تواند» (مائده /118).

یعنى مسیح مى گوید: بندگانت به سبب گفتن «عیسى خداست» سزاوار عذابند اما اگر آنها را ببخشى و عذابشان نكنى ; آنها هم دیگر این سخن را نمى گویند، بلكه تو را به یكتایى خوانده، و پذیرفته اند كه من بنده توام; اگر اینان را چون از سخن كفر آمیز خود دست برداشته اند ببخشى، توانا و حكیمى . ر.ك : التصریح فی نزول المسیح / كشمیرى / 292 .

پی نوشت ها:

1.       [ر.ک: آژیر، اسد الله، «جایگاه عیسی(علیه السلام) در آخر الزمان باوری و منجی باوری مسلمانان»، فصلنامه علمی- ترویجی دانشگاه قم، سال ششم، شماره دوم و سوم.]

2.       [ دیلمى، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج 1، ص 66، الشریف الرضی، قم، چاپ اول، 1412ق.]

3.       [مرقس، 16/9 و لوقا، 24/51,]

4.       [اول تسالونیکیان؛ 17/4-15؛ مرقس1/9,]

5.       [ «وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسَّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بِها»؛ زخرف، 61]

6.       .[ طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 9، ص 82، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ نیشابورى، محمود بن ابو الحسن، إیجازالبیان عن معانی القرآن، ج 2، ص 739، دار الغرب الاسلامى، بیروت، چاپ اول، 1415ق؛ بیضاوى، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، تحقیق: المرعشلی، محمد عبد الرحمن، ج 5، ص 94، دار احیاء التراث العربى، بیروت، چاپ اول، 1418ق؛ مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 21، ص 100، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.]

7.       [ سیوطی، جلال الدین، العرف الوردی فی اخبار المهدی، ص 176، المجمع العالمى للتقریب بین المذاهب الإسلامیة المعاونیة الثقافیة، مرکز التحقیقات و الدراسات العلمیة،  تهران، چاپ اول، 1427ق.]

منابع:

سایت موعود

وبلاگ مهدی - منتظَر

سایت ظهور 12

مطالب مرتبط:

نزول حضرت عیسی(ع) از آسمان

نقش حضرت عیسی در زمان ظهور و اثبات ظهور مهدوی 

دو پرسش پیرامون ظهور امام زمان(عج) و حضرت مسیح(علیه‌السلام)