فرهنگ ماشین‌نوشته‌ها سوار بر اَُتول آمد
این کتاب که با مقدمه مولانا جلال‌الدین محمد بلخی منتشر شده است به تاریخ ورود و رواج اتومبیل در ایران می‌پردازد و با واکاوی بخشی از فرهنگ فولکلور این مرزوبوم، مجموعه‌ای جامع، جالب و طنزگونه از گوشه‌های پیدا و پهنان این فرهنگ ارائه می‌کند.
مخاطب این کتاب در یک سیر تاریخی و موضوعی با دل‌نوشته‌های پدیدآورندگان این فرهنگ یعنی همان شوفرهای دیروزی و رانندگان امروزی همراه می‌شود و از پیام‌های نهفته در دل این نوشته‌ها، گاهی اشک به چشم می‌آورد و گاهی لبخند بر لب.
پدیدآورنده کتاب در مدت هشت سال، تک‌بیت‌ها، عبارت‌ها و واژه‌هایی که بر خودروها نوشته شده را جمع‌آوری کرده و با قاعده‌ای نظام‌مند کنار هم چیده است.
در بخش نخست کتاب، اطلاعات خواندنی از اولین‌های اتومبیل در ایران مثل نخستین اتومبیل، نخستین اتوبوس، نخستین کامیون، نخستین تاکسی، نخستین شوفر مرد و نخستین شوفر زن، نخستین تصادف، نخستین ماشین‌های آتش‌نشانی و پستی همراه با عکس‌های تاریخی آمده است که در گذری کوتاه خواننده را با تاریخ ورود و رواج اتومبیل در ایران آشنا می‌کند.
این کتاب با ظرافت و بداعتی خاص در 8 بخش به صورت موضوعی تقسیم‌بندی شده و از مجموعه پاره‌های فرهنگ ماشین‌نوشته‌ها کتابی خواندنی فراهم آورده است که علاوه بر داشتن مایه‌های طنز‌آمیز، نوعی فرهنگ جامع در حوزه ماشین‌نوشته‌ها، رانندگی و رانندگان در ایران به شمار می‌آید و اطلاعات و نکته‌های ظریف ادبی را پیش روی خواننده می‌گذارد.
پدیدآورنده در بخشی از پیش‌گفتار کتاب می‌نویسد: داستان از آنجا آغاز شد که صدها سال ساربانان و کاروانیان در سفرهای طولانی و سختِ خویش و در تنهایی و غربت چندماهه و گاه چندساله زیر لب زمزمه می‌کردند و گاه به آواز می‌خواندند تجربه‌های نغز و شیرین، گفته‌های پندآموزِ دیرین و دلتنگی‌ها و غصه‌های غم‌آگین را و شترهای سماعی که به این زمزمه‌ها عادت داشتند پشتِ سر ساربان می‌رفتند.
این روایت‌‌ها سینه‌به‌سینه و نسل‌به‌نسل منتقل شد تا اندکی بیشتر از یک سده قبل اُتول یعنی همان اُتومبیل به سرزمین ایران نیز راه پیدا کرد و فصل جدیدی از ادبیات سفر ورق خورد. با ورود این اختراع بزرگِ بشر به سرزمین ما و شکل‌گیری تدریجی حمل و نقل جاده‌ای، دیگر نه خبری از ساربان بود و نه از کاروان و نه از کاروانیان که شعر و داستان نقل کنند، پس ادامه داستان را از سینه‌ها به پشت و پیش اُتول‌ها بنگاشتند تا دفتر داستان بلند و پایان‌ناپذیر اُتول‌نامه هزاران و بلکه میلیون‌ها برگ داشته باشد و هر برگ آن یک اُتول باشد که پاره‌هایی از این داستان کم‌نظیر بر آن نگاشته شود.
آغازنامه، نیایش‌نامه، عشق‌نامه، طنزنامه، شورنامه، پندنامه، گله‌نامه و فرنگی‌نامه بخش‌های هشت‌گانه کتاب را تشکیل می‌دهند که هر کدام تعدادی از ابیات ناب، عبارت‌ها و واژه‌های مورد استفاده در فرهنگ ماشین‌نوشته‌ها را در بر می‌گیرند.
اُتول‌نامه به قلم سید جمال هادیان طبائی زواره در 288 صفحه با اهتمام انتشارات فرهنگسرای میردشتی منتشر شده و به چاپ چهارم رسیده است.
آفرینش متن‌های کوتاه، بوی خوش آشنایی، نوروزنامه، بر خاتم انبیا محمد صلوات و چند مجموعه ادبی از دیگر آثار منتشر شده این پدیدآورنده است.
بخش کتاب و کتابخوانی تبیان
منبع: همشهری‌آنلاین
