مورمور شدن دست ها و پاها
مور مور شدن دست ها و پاها یک مشکل بسیار شایع و البته آزاردهنده است. این مورمور شدن می تواند طولانی مدت و یا ناگهانی باشد؛ به عنوان مثال مورمور شدن دست ها می تواند در اثر فشار زیاد بر اعصاب هنگام ماندن دست ها زیر سر در خواب باشد و یا اینکه در اثر فشار زیاد بر پاها به دلیل راه رفتن طولانی مدت باشد.
در بیشتر موارد این احساس سوزن سوزن و مورمور شدن که معمولا بسیار دردناک هم هست، با برداشتن فشار از ناحیه مورد نظر برطرف خواهد شد.
در بسیاری از موارد مورمور شدن دست ها و پاها ممکن است شدیدتر و جدی تر باشد، موقتی و یا مزمن باشد و علائم دیگری نظیر درد، خارش، بی حسی و خستگی عضلات را به همراه داشته باشد.
در این موارد، علت شایع مورمور شدن، آسیب اعصاب است که می تواند در اثر آسیب ها و ضربه، فشار مکرر، عفونت های باکتریایی، مواجهه با سموم و بیماری درگیر کننده کل بدن نظیر دیابت باشد.
علائمی که همراه مور مور شدن پاها دیده می شود، عبارتند از:
- درد
- خارش
- بی حسی
- گرفتگی عضلات
- سرگیجه
- تغییرات بینایی
- ضعف و خستگی
- به سختی راه رفتن
- سرگیجه و بیهوشی
- بی اختیاری ادرار
- بثورات پوستی
فراموش نکنید که این علائم باید سریعا توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد.
علل رایج مورمور شدن دست ها و پاها
دیابت یکی از علل بسیار شایع نوروپاتی محیطی است. در نوروپاتی دیابتی، مورمور شدن و سایر علائم معمولا ابتدا در کف پا و مچ پا و به مرور در نواحی ساق پا دیده می شود. در ادامه، معمولا فرد احساس مورمور شدن دست ها را نیز خواهد داشت.
بیماران مبتلا به دیابت درجات مختلفی از آسیب های عصبی خفیف تا شدید را با خود دارند. در خیلی از موارد نیز این علائم به عنوان اولین علائم دیابت در نظر گرفته می شوند.
شرایط متعدد و بیماری های مختلفی باعث ایجاد نوروپاتی محیطی می شوند، از جمله:
1- بیماری های سیستمیک: مانند اختلالات کلیوی، بیماری کبد، بیماری های خونی و آسیب های عروقی، اختلالات ناشی از پیوند عضو و التهاب مزمن بدن، اختلالات هورمونی (مخصوصا کم کاری تیروئید)، سرطان ها و تومورهای خوش خیمی که به اعصاب آسیب می زنند.
2- کمبود ویتامین ها: ویتامین E,B1,B6, B12 و ویتامین B3 ، برای عملکرد صحیح اعصاب به شدت مورد نیازند. برای مثال کمبود ویتامین B12 ، می تواند به نوعی کم خونی منجر شود که یکی از دلایل نوروپاتی محیطی است. همچنین مصرف زیاد و بیش از حد ویتامین B6 می تواند یکی از علل مورمور شدن دست ها و پاها باشد.
3- اعتیاد به مصرف الکل: افراد الکلیسم به دلیل رژیم غذایی نامناسب به احتمال بسیار بالاتری در معرض کمبود ویتامین تیامین (B1) و نیز سایر ویتامین های مهم هستند و این یکی از شایع ترین علت های نوروپاتی است. مصرف الکل به خودی خود نیز باعث آسیب به عصب های بدن می شود. شرایطی که به آن نوروپاتی الکلی گفته می شود.
4- سموم: شامل فلزات سنگینی نظیر سرب، جیوه و تالیوم و نیز برخی مواد شیمیایی محیطی و صنعتی است. نوروپاتی و مورمور شدن دست ها و پاها همچنین می تواند نتیجه ی درمان های خاص نظیر شیمی درمانی برای درمان سرطان ریه و نیز درمان های آنتی بیوتیکی و داروهای ضد ویروس باشد.
5- عفونت ها: شامل بیماری های لنف، بیماری زونا، سیتومگالوویروس، تبخال و نیز بیمار ایدز.
6- بیماری های خودایمنی: نظیر سندرم گیلن باره، لوپوس و نیز آرتریت روماتوئید.
7- اختلالات وراثتی: شامل گروهی از اختلالات که به مجموع آنها بیماری شارکو ماری توث گفته می شود (Charcot-Marie-Tooth disease).
8- جراحات: در آسیب های ناشی از تروما یا ضربه، معمولا بر اعصاب نیز فشار زیادی اعمال می شود، کشیده می شوند یا قطع می شوند و در نتیجه درد شدید خواهد بود.
از دلایل دیگر این وضعیت می توان به میگرن، سکته، تشنج، پدیده رینود، سندرم تونل کارپال و نیز پارگی دیسک ستون فقرات اشاره کرد.
درمان
درمان مورمورشدن پاها و دست ها بر اساس علت این وضعیت متفاوت خواهد بود؛ برای مثال اگر شما دچار کمبود ویتامین هستید، مصرف مولتی ویتامین و مخصوصا مکملی که از جهت ویتامین های ب غنی باشد، می تواند مشکل را برطرف کند.
در صورتی که این مشکل به علت استفاده ازروش های درمانی یا داروهای خاص ایجاد شده باشد، توجه به این روش ها و در صورت امکان تعدیل آنها، برای مثال تغییر دوز داروی مصرفی ممکن است مورد نیاز باشد.
اگر شما مبتلا به دیابت هستید، احتمالا قند خون شما تنظیم نیست و نیاز به مراجعه به پزشک و بررسی وضعیت قند خون دارید.
اگر این مورمور و سوزن سوزن شدن فقط در شرایطی خاص، برای مثال در صورت نشستن در یک وضعیت خاص تظاهر می کند، لازم است طریقه نشستن و حرکات خود را تغییر دهید.
اما توجه به توصیه ها و تغییرات سبک زندگی نیز می تواند در تخفیف این مشکلات کمک کننده باشد، مانند توجه به تناسب اندام و حفظ وزن طبیعی، عدم تماس با سموم، پیگیری راهکارهای ورزشی که پزشک توصیه می کند، رژیم غذایی مناسب و همچنین محدود کردن مصرف الکل.
البته توصیه هایی نظیر عدم مصرف سیگار و دخانیات می تواند بسیار کمک کننده باشد، زیرا سیگار و دخانیات با انقباض عروق، خونرسانی به بافت ها را کاهش داده و مواد غذایی و اکسیژن کافی برای بافت ها تامین نخواهد شد.
پس فراموش نکنید اولین کار برای درمان این مشکل، تشخیص صحیح علت آن می باشد.
الهه گودرزی
مطالب مرتبط:
16 درمان خانگی برای گزگز پاها در خواب
سندرم تونل کارپال؛ بی‌حسی و گزگز انگشتان دست
