هر خالی خال هندو نیست
در صورتی که رنگ خال یک دست نباشد، حاشیه خال نامنظم باشد، یا این که اندازه خال به یک باره تغییر کند و در اندک زمانی بزرگ شود، باید نگران بدخیم بودن خال شد.
معمولا اگر خال دچار سرطان پوست شود، خال خارش پیدا می‌کند، اندازه خال تغییر می‌کند، ممکن است خونریزی داشته باشد و یا تغییر رنگ پیدا کند و شکل خال نامنظم شود.
در نوع دیگر، تومور‌های پوست معمولا به‌صورت زخم است که اگر این زخم بیش از سه ماه طول بکشد، حتما باید نمونه‌برداری شود، زیرا ممکن است سرطانی باشد؛ زخم‌‌هایی که خوب نمی‌شوند و عود می‌کنند، خارش دارند و در نواحی از بدن به‌صورت برجستگی غیرمعمول به وجود می‌آیند که معمولا این برجستگی‌ها در نواحی است که در تماس نور آفتاب مثل صورت، گوش‌ها و دست‌ها هستند.
دسته دیگری از سرطان‌ها مربوط به دهان و زبان هستند که اگر توده‌ای روی زبان یا سقف دهان به‌صورت ناگهانی رشد کند و زخم شود، باید شک کرد و به پزشک مراجعه کرد و همچنین یک‌سری از خال‌ها هم هستند که روی ناخن‌ها به‌صورت ناگهانی ایجاد می‌شوند که باید تحت نظر باشند، زیرا ممکن است یک خال معمولی نباشد و یک ملانوم ناخن باشد.
در کل خال‌هایی که در کف دست و پا ایجاد می‌شوند، حتما باید تحت نظر باشند.
خال‌های مادرزادی خطرناک‌ترند
تجمع سلول‌های رنگدانه‌ای در پوست را خال می‌نامند. تعدادی از خال‌ها معمولا مادرزادی است و با توارث منتقل می‌شود.
در افراد معمولا در سنین کودکی و در خانم‌ها هنگام مصرف قرص‌های ضدبارداری تعداد این خال‌ها زیادتر می‌شود، ولی معمولا مجموع خال‌هایی که فرد در طول زندگی در پوست خود مشاهده می‌کند از طریق توارث به او منتقل می‌شوند و تا 30 و 35 سالگی در بدن افراد خال ایجاد می‌شود و بعد از آن دیگر خال جدید دیده نمی‌شود.
یک سری از خال‌ها هم از بدو تولد ایجاد شده‌اند که این نوع خال‌ها باید مورد نظر قرار بگیرند، زیرا روی این خال‌ها ممکن است سرطان بدخیم ملانوم ایجاد شود. بنابراین خال‌های مادرزادی طی زندگی ابتدا توسط مادر و پدر و سپس خود فرد باید تحت نظر باشند و در صورت مشاهده تغییر، حتما باید برداشته شوند.
مراقب خال‌ها باشید
خال‌هایی که در طی زمان ایجاد می‌شوند معمولا خوش‌خیم هستند، مگر این‌که خال‌ها دستکاری شوند. منظور برداشتن خال نیست، بلکه اذیت خال است، به‌طور مثال هنگام تراشیدن موی بدن اگر این خال‌ها آزرده شوند، طی زمان باعث بروز مشکل در آنها می‌شود، یا در نواحی که آفتاب به پوست می‌خورد برخی از خال‌ها ممکن است تغییر رنگ بدهند و به سمت خال‌های بدخیم بروند.
ولی اغلب خال‌هایی که بعد از کودکی ایجاد می‌شوند خوش‌خیم هستند، مگر این‌که یک سری تغییر روی آنها ببینیم که با مشاهده کوچک‌ترین تغییر باید به پزشک مراجعه کنیم؛ تغییراتی مانند خارش، تغییر رنگ، تغییر سایز‌های ناگهانی و پایه‌دارشدن اطراف خال. این نوع خال‌ها بهتر است برداشته شوند.
خال مادر داریم؟
یک باوری که در عوام وجود دارد این است که گمان می‌کنند یک خال مادر در بدن وجود دارد که باعث می‌شود تعدادی خال دیگر به‌وجود بیاید و به اشتباه فکر می‌کنند با برداشتن این خال مادر تعداد خال‌ها محدود می‌شود و خال جدیدی ایجاد نمی‌شود که این باور غلط است و هیچ خالی نمی‌تواند باعث بروز خال‌های دیگر شود.
باور غلط دیگر این است که افراد گمان می‌کنند با برداشتن یک خال ممکن است خال سرطانی شود، درحالی‌که عکس این حالت وجود دارد. برخی از خال‌ها سرطانی هستند و زمانی که برداشته و نمونه‌برداری می‌شوند، مشخص می‌شود سرطانی هستند و برداشته شدن خال جلوی پیشرفت سرطان را می‌گیرد.
توصیه های پزشکان متخصص پوست
دکتر محمدتقی نوربالا، متخصص پوست در این باره می گوید:
«ویژگی مهم سرطان پوست، خوش خیمی، قابل دیدن و قابل علاج بودن آن است.
علت اصلی 90 درصد از سرطان های پوست، اشعه ماورای بنفش خورشید است. لذا استفاده مداوم از کرم ضدآفتاب در پیشگیری از سرطان موثر است.
اشعه ایکس و ویروس ها نیز از جمله مهم ترین عوامل سرطان پوست شناخته شده اند.
در برخی موارد سیستم دفاعی بدن، افزایش سن و بروز برخی بیماری ها و مصرف برخی داروها در ایجاد سرطان پوست موثر است.
خال ها نیز می توانند عامل ایجاد سرطان پوست باشند. افراد دقت داشته باشند پس از سن 35 سالگی نباید خالی در بدن ایجاد شود و در صورت بروز، باید آن را جدی گرفت.
خال های آبی رنگ، خال های مادرزادی و خال های نامنظم را باید جدی گرفت.»
دکتر رضا یعقوبی، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت:
«خال‌ها رنگ‌ها و انواع متفاوتی دارند. برخی مسطح هستند و رنگ آنها از قهوه‌ای روشن تا تیره و مشکی متفاوت است و اندازه آنها دو میلی‌متر است و فاقد مو هستند.
نوع دیگر خال‌ها، برآمده یا گنبدی شکل هستند و به رنگ پوست، قهوه‌ای روشن، تیره تا مشکی هستند. نوع دیگر، برآمده بوده ولی گنبدی نیستند که به آنها خال مرکب می‌گویند. این خال‌ها مو دارند.
همه این خال‌ها خوش‌خیم هستند و احتمال کمی وجود دارد که برخی بدخیم شوند. با این حال، خال‌های بدخیم علایمی دارند.
در صورتی که رنگ خال یک دست نباشد، حاشیه خال نامنظم باشد، یا این که اندازه خال به یک باره تغییر کند و در اندک زمانی بزرگ شود، باید نگران بدخیم بودن خال شد. البته بزرگ شدن خال در دوران حاملگی نگران کننده نیست، زیرا در این دوران به صورت طبیعی، خال‌ها بزرگ می‌شوند.
اگر در اطراف خال رنگدانه پیدا شود و لکه‌هایی اطراف آن ظهور کند، نگران کننده است. همچنین در صورت خونریزی خال، باید به پزشک مراجعه شود.
خال‌های بدخیم احتمال ابتلا به سرطان پوست را دارند. بدترین نوع سرطان پوست، ملانوم است که بسیار کشنده است، ولی اگر به موقع تشخیص داده شود، قابلیت بهبود نیز دارد.
توصیه می‌شود خال‌هایی که در پوست سر هستند و احتمال ضربه خوردن به آنها زیاد است، برداشته شوند تا مشکلی ایجاد نشود، ولی بهتر است خال‌های دیگر دستکاری نشوند.»
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
ایرنا
ایسنا
مجله سیب سبز - دکتر سیمین ابراهیم‌زاده، متخصص پوست، مو و زیبایی
مطالب مرتبط:
