مجازات مردی که قصد دادن مهریه را ندارد
مبحث مهریه از جمله مقدمات برپایی مراسم عقد و عروسی است که در این پنج پگاه از دیدگاه روایات به جنبه اخلاقی- ایمانی آن پرداختهایم.
مهریه از جمله مباحث بسیار مهم و جدال برانگیز است که لزوماً قبل از خوانده شدن خطبه عقد باید دقیقاً مشخص شده باشد.
در اکثر مقالات و گزارش ها موضوع مهریه و حواشی آن اعم از مقدار، نحوه پرداخت و ... با رویکردی فقهی و قانونی پرداخته شده است؛ تا آنجا که برخی به مهریه نگاهی مانند وثیقه دارند تا سر بزنگاه بتوانند از آن حداکثر استفاده را کرده و در مواقع ضروری حربه ای باشد تا امتیازی از طرف مقابل خود کسب کنند.
اما بر تمام افراد عاقل بدیهی و روشن است که مقدار مهریه نه تنها تضمین کننده خوشبختی افراد نیست، بلکه برخی با سوءاستفاده از قانون و حقه بازی، از زیر بار ادای این دین بزرگ، شانه خالی میکنند؛ مادران و پدرانی که فرزندان خود را به خانه بخت فرستاده اند به خوبی می دانند که اخلاق و ایمان اصلیترین عواملی هستند که باعث خوشبختی زوج جوان می شود، بنابراین در تعیین مقدار مهریه از سوی خانواده عروس و پرداخت آن از سوی آقا داماد مهم ترین اصل و عنصر، داشتن وجدان و اخلاق نیکو است.
در این پنچ پگاه به موضوع مهریه نگاهی فراتر از مباحث قانونی و فقهی شده است؛ بدان معنا که اخلاق و ایمان حرف اصلی را در پرداخت مهریه می زند.
حدیث اول: با اسناد نقل شده، امام رضا (علیه السلام) از پدرش علی بن ابی طالب نقل میکند، که پیامبر (صلی الله و علیه وآله) فرمود: «خداى متعال همه گناهان را مىآمرزد، مگر کسى را که مهریه زن را به تأخیر افکند، یا مزد کارگرى را پایمال کند و یا انسان آزادى را بفروشد.» (1)
حدیث دوم: امام صادق علیه السّلام فرمود: «هر کس ازدواج کند و نظرشچنین باشد که مهریّه را نپردازد، نزد خداوند عزّ و جلّ زنا کار است». (2)
حدیث سوم: سندی بن شاهک - همو که هارون الرّشید وی را مأمور زندانی کردن حضرت کاظم علیه السّلام ساخته بود- گوید: چون زمان وفات آن حضرت فرا رسید [به او گفتم]: اجازه دهید من شما را کفن کنم (یعنی: بگذارید مخارج کفن و دفن شما با من باشد)، فرمود: «ما خاندانى هستیم که مخارج اوّلین سفر حجّ، و مهریه زنان، و کفن و دفنمان از پاکترین دارایى ما مىباشد». (3)
حدیث چهارم: پیامبر (صلی الله و علیه وآله) فرمود: «هر کس درباره پرداخت مهریّه و صداق همسرش بدو ستم کند، وی در نزد خداوند زانی محسوب میشود، و خداوند عزّ و جلّ در روز قیامت او را گوید: «بنده من جاریهام را به تو با پیمانى به همسرى دادم، و تو پیمان را وفا ننمودى و به آن جاریه ستم کردى، پس از حسنات و اعمال نیک که آن مرد داشته به اندازه طلب آن زن برگیرند و به آن جاریه دهند، و هر گاه عمل خیرى براى او باقى نماند، امر فرماید او را به دوزخ برند به سبب پیمانى که آن را شکسته و وفا ننموده، و در مقابل عهد و پیمان شخص مۆاخذه خواهد شد.»(4)
حدیث پنجم: امام صادق (علیه السلام) فرموده است، «دزدان سه گروهند: کسى که زکات نپردازد. کسى که مهریه و کابین زنان را نپردازد و خوردن آن را حلال بشمرد و کسى که وام بگیرد و قصد پرداخت آن را نداشته باشد». (5)
پی نوشت ها:
1. علی بن موسی، امام هشتم علیه السلام، صحیفة الإمام الرضا علیه السلام / ترجمه حجازی - مشهد، چاپ: اول، 1406 ق
2. ابن بابویه، محمد بن علی، ترجمه من لا یحضره الفقیه - تهران، چاپ: اول، 1367 ش ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج 5، ص: 32
3. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول / ترجمه جعفری - تهران، چاپ: اول، 1381 ش.
4. ابن بابویه، محمد بن علی، ترجمه من لا یحضره الفقیه - تهران، چاپ: اول، 1367 ش. ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج 5، ص: 319
5. ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال / ترجمه جعفری - قم، چاپ: اول، 1382 ش. «1» الخصال / ترجمه جعفری؛ ج 1؛ ص 231
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع: خبرگزاری دانشجو