فرق ملحد و مرتد
ملحد در لغت به معنی از راه حق برگردنده – بدعت گذار بوده و جمع آن ملحدون و ملاحده میباشد[1]. و به معنای مشرک بالله یا ظلم کننده و احتکار کننده طعام آمده است[2].
پس ملحد یعنی کسی که حق را انکار کند یا به خداوند شرک بورزد.
ارتداد در لغت به معنای بازگشتن است و مرتد آن کسی است که از اسلام خارج شود و کفر را اختیار کند.
مرتد بر دو قسم است: فطری و ملی.
الف- مرتد فطری: کسی که یکی از پدر و مادرش در حال انعقاد نطفهاش مسلمان بودهاند، پس بعد از بلوغ خود اظهار اسلام کرده است و بعد از آن اظهار، از اسلام خارج شده است.
ب- مرتد ملی: کسی که پدر و مادرش در حال انعقاد نطفه اش مسلمان نبوده اند و خود بعد از بلوغ، اظهار اسلام کرده است و بعدا اظهار کفر نموده است. یعنی اول کافر بود بعد مسلمان شد سپس دوباره کافر گردید مثل یک نصرانی الاصل که مسلمان شود دوباره نصرانی شود.
مرتد فطری اگر مرد باشد همسرش به محض ارتداد از او جدا میشود و نکاحشان باطل می شود (بدون طلاق) و همسرش عده وفات می گیرد و بعد از آن می تواند با هر مسلمانی که خواست ازدواج کند.
اموالش بعد از آنکه دیون او پرداخت شد بین وارثش تقسیم می شود(مثل میت). توبه او و بازگشتنش به اسلام سودی در بازگشت اموال و زنش به او نمیبخشد. بلی توبهاش ظاهرا و باطنا در بعضی از امور مقبول میشود مثلا بدنش پاک و عباداتش صحیح میشود و میتواند اموال جدیدی بوسیله تجارت یا ارث بدست آورد و میتواند زن مسلمان بگیرد یا دوباره همسر سابقش را تزویج کند.
و اگر زن باشد اموالش در ملکش باقی میماند و جز با مرگش به ورثه او منتقل نمیشود و از شوهر مسلمانش بدون عده جدا می گردد اگر شوهرش با او نزدیکی نکرده و الا باید عده طلاق نگه دارد و اگر قبل از اتمام عده ای که با آن از شوهرش جدا شده است، توبه نماید، زوجیت او باقی میماند.
اما مرتد ملی چه مرد باشد و چه زن، اموالش به ورثه منتقل نمی شود مگر بامرگشان ولی نکاح آنها فسخ می شود ولی اگر قبل از عده که همان عده طلاق است به اسلام برگردند، زوجیت آنها باقی است[3]
اما در مسئله حکم اعدام باید گفت که ارتداد با شرایطی، حکم اعدام را بدنبال خواهد داشت:
1ـ اظهار برگشت از دین کند که اگر اظهار نکند حکم اعدام در حق او اجرا نمی شود.
2ـ ارتداد او مستند به شبهات و جو شبهه ناک نباشد.
3ـ چنانچه با موازین شرعی ارتداد مرد مرتد فطری ثابت شود؛ اعدام میشود، ولی مرد مرتد ملی بعد از استتابه (طلب توبه و برگشت به اسلام) چنانچه نپذیرفت با لحاظ کردن سایر شرایط اعدام می شود.
اما زن چه مرتد ملی و چه فطری استتابه می شود و چنانچه برنگشت زندانی می شود و اگر برنگردد آن قدر در زندان میماند تا از دنیا برود[4].
پی نوشتها:
[1]معارف و معاریف ج 9 ذیل کلمه ملحد
[2]القاموس المحیط ج فیروز آبادی ج 1 2 458 چاپ دار الاحیاء التراث العربی بیروت. تاریخ طبع: 1420 ه – 2000 م
[3]تحریر الوسیله امام خمینی جلد دوم، کتاب المواریث، الامر الثانی فی موانع الارث مسئله 10 بصورت خلاصه
[4]تحریر الوسیله امام خمینی جلد دوم، کتاب الحدود، الخاتمة – القول فی الارتداد
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع: سایت حوزه