کولیت زخمی با استرس بدتر می‌شود
کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی، یک بیماری گوارشی است که کولون (روده بزرگ) و نیز رکتوم (مقعد) را تحت تاثیر قرار می دهد. کولیت زخمی یکی از بیماری های التهابی روده است.
اگرچه علت این بیماری گوارشی همچنان نامعلوم و مبهم است، ولی برخی محققان نظر بر آن دارند که یک فرایند خودایمنی می تواند علت اصلی این بیماری باشد.
زمانی که سیستم ایمنی بدن بیش از حد فعال می شود، اندام های خودی را بیگانه تلقی کرده و به آنها حمله می کند. در این شرایط اگر روده بزرگ مورد هدف قرار بگیرد، بیماری کولیت اولسراتیو نتیجه نهایی خواهد بود.
سایر عواملی که می توانند در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند، شامل ژنتیک، عوامل محیطی، سیگار کشیدن و نیز فشارهای روحی و روانی هستند.
علائم کولیت زخمی شامل: درد و گرفتگی عضلات شکم، تب خفیف، مدفوع خونی و اسهال و با شیوع کمتر خستگی، بی اشتهایی، کاهش وزن و کم خونی خواهد بود.
برخی افراد ممکن است درد مفصلی، به همراه قرمزی و ورم و نیز مشکلات کبدی را گزارش کنند.
- اسهال و مشکلات رکتوم: برخی افراد ممکن است روزی 10 تا 20 بار اسهال داشته باشند. خیلی وقت ها این اسهال آنقدر شدید می شود که لازم است فرد تمام مدت در توالت باشد.
- خونریزی رکتوم یا مقعد: این بیماری اغلب منجر به اسهال خونی و موکوسی می شود. بیمار همچنین درد رکتوم و سوزش هنگام دفع مدفوع را گزارش می کند.
- درد شکم که اغلب به صورت گرفتگی عضلات شکم گزارش می شود: این درد می تواند هنگام لمس شکم ایجاد و یا تشدید شود.
- یبوست: این علامت بسته به اینکه کدام قسمت از روده بزرگ درگیری بیشتری دارد، در شدت های مختلفی تظاهر می کند. یبوست در این بیماران نسبت به اسهال شیوع بسیار کمتری دارد. اما ممکن است بیمار اسهال و یبوست را به صورت متوالی تجربه کند.
- کاهش اشتها
- تب: در موارد شدید، تب یا سایر علائمی که نشان دهنده درگیری کل بدن است تظاهر می کند.
- کاهش وزن: علائم آزاردهنده ای نظیر اسهال، می تواند منجر به کاهش وزن شود. به علاوه آنکه بیمار برای کاهش اسهال سعی دارد غذاهای کمتری بخورد. اسهال شدید، کاهش اشتها و نیز تلاش فرد برای کمتر غذا خوردن منجر به کاهش وزن می شود.
- کاهش تعداد گلبول های قرمز خون (کم خونی): برخی بیماران به علت کاهش سطح آهن بدن به کم خونی مبتلا می شوند. علت کاملا واضح است. این بیماران به دلیل دفع خون در مدفوع و نیز التهاب حاکم بر بدنشان به کم خونی مبتلا می شوند.
درمان کولیت اولسراتیو
درمان دارویی و جراحی برای درمان کولیت اولسراتیو به کار گرفته می شود.
جراحی برای آن دسته از بیمارانی که التهاب شدید و تهدیدکننده زندگی را تجربه می کنند ضروری است. اما به طور کلی درمان دارویی قطعی برای بیماری کولیت اولسراتیو وجود ندارد.
این بیماران معمولا دوره هایی از عود و تخفیف شدت التهاب و بیماری را به طور مکرر تجربه می کنند. دوره های تخفیف و کاهش بیماری معمولا به علت استفاده از روش های درمانی و جراحی ایجاد می شوند. اما بعضی اوقات نیز این تسکین کاملا خود به خودی و بدون هیچ درمانی ایجاد می شود.
اما درمان کولیت خفیف تا متوسط معمولا همیشه با داروهای ضد التهاب شروع می شود و البته به دلیل شدت کم بیماری، تاثیرات خوبی نیز بر فرد می گذارند.
با این حال در موارد شدید، دیگر این ضد التهاب های ساده کارساز نیستند و ممکن است داروهای کورتونی به کار گرفته شوند.
اما یک مساله بسیار مهم از نظر پزشکان کنترل استرس است. پزشکان نظر بر آن دارند که استرس یکی از عوامل بسیار مهم در تشدید علائم کولیت اولسراتیو است.
به گفته ی محققان، این بیماران نسبت به استرس شدیدا حساس اند، زیرا سیستم ایمنی آنها هنگام استرس با شدت بیشتری تحریک می شود.
به همین خاطر همه تلاش این بیماران باید داشتن سبک زندگی آرام و به دور از استرس باشد.
زمانی که یک فرد تحت استرس است، بدن با ترشح هورمون هایی به نام هورمون های جنگ و گریز برای مقابله با عاملی که فرد را آزار داده، آماده می شود.
از مهم ترین این هورمون ها هورمون آدرنالین، انتقال دهنده های عصبی اپی نفرین و نور اپی نفرین، و نیز مولکول هایی به نام سیتوکین ها هستند.
این مواد سیستم ایمنی را تحریک می کنند و طبیعتا این تحریک منجر به افزایش التهاب می شود.
زمانی که کولیت اولسراتیو در مرحله آرامش است، ترشح این هورمون ها منجر به شعله ور کردن بیماری و ورود به مرحله عود بیماری خواهد شد.
البته سایر عوامل موثر در تشدید این بیماری شامل آنتی بیوتیک ها، قرص های ضد بارداری خوراکی و نیز داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی نظیر آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن هستند.
بنابراین اگرچه آنچه شما می خورید به عنوان علت اصلی این بیماری در نظر گرفته نمی شود، اما تاثیر بسیار قابل توجهی بر شدت و مراحل بیماری خواهد داشت.
اما لازم است این را هم بدانیم که استرس موثر بر کولیت اولسراتیو فقط استرس رویداد های زندگی مثل از دست داد شغل، استرس امتحانات و سایر استرس هایی که ما می شناسیم نیست.
اگرچه این نوع استرس ها بیشترین تاثیر را بر وضعیت کولیت خواهند داشت، اما زندگی با این بیماری سختی های زیادی را دارد؛ مثلا بیرون رفتن برای صرف شام، رفتن به مهمانی، تفریح و شادابی وسایر فعالیت های مطلوب و نشاط آور یک استرس به حساب می آیند که می توانند علائم آزاردهنده بیماری کولیت اولسراتیو را تشدید کرده و فرد را وارد مرحله عود بیماری کنند.
متاسفانه به دلیل این مشکلات، بیماران خیلی وقت ها خود را از دست رفته می دانند و از اطرافیان دوری می کنند. از این رو حمایت روحی و عاطفی یکی از اقدامات بسیار مهم و لازم برای این بیماران است.
پس با کاهش استرس، بیماری کولیت اولسراتیو را کنترل کنید
راه های زیادی برای دوری از استرس وجود دارد.
اول از همه، سعی کنید یک پزشک خوب برای مشاوره پیدا کنید. بسیاری از پزشکان برای کمک به این گونه بیماران به اطلاعات کافی از شرایط زندگی فرد احتیاج دارند؛ برای مثال درمان های شناختی، روان درمانی و مشاوره با روانشناس راهکارهای بسیار موثر در تخفیف علائم کولیت اولسراتیو هستند.
این روش ها به بیمار کمک می کنند راه های صحیح فکر کردن به دور از استرس را یاد بگیرند.
الهه گودرزی بخش سلامت تبیان
مطالب مرتبط:
زندگی طبیعی با بیماری كولیت اولسروز
بیماری کولیت اولسراتیو یا التهاب روده زخمی
چطور با کولیت زخمی کنار بیاییم؟
عوارض و درمان بیماری‌های التهابی روده
