آیا ربای بین پدر و فرزند جایز است؟

چون سپرده‌گذاری بنابر مقررات خاص بانكی است در فرض توجه به مفاد قراردادهای بانكی، سود مزبور حلال است و در صورت عدم توجه ‌یا بی‌اطلاعی از قرارداد، نظر به اینكه صاحب سپرده اباحه و اجازه تصرف می‌دهد لذا سپرده قهراً قرض می‌شود و چون شرط صریح یا ضمنی سود نكرده است لذا آنچه را بانك مطابق مقررات خود می‌دهد حلال است هر چند صاحب پول می‌دانسته كه بانك به رسم خود مبلغی را به او می‌دهد. (ر.ك: جامع المسائل آیت الله فاضل، ج2، ص319، س1003)

اگر سپرده گذار بانك را وكیل كند كه با سرمایه او فعالیت اقتصادی مشروعی بنماید و از درآمد آن درصدی بپردازد اشكال ندارد و بانك شرعاً موظف به پرداخت سود سهم سپرده گذار می‌باشد و اما چنانچه سود كمتر از مقدار پرداختی باشد و بانك از طرف خود بدون شرط قبلی آن را جبران نماید اشكال ندراد. و واضح ا ست كه اگر سپرده گذار توجه به وكالت بانك نداشته و پول خود را به شرط دریافت زیاده به بانك بدهد قرض ربوی و باطل است. (ر.ک: توضیح المسائل دوازده مرجع، ج2، ص808، استفتائات مقام معظم رهبری)

جواب: ربای بین فرد و دولت جایز نیست تنها موردی كه استثناء شده است ربا بین پدر و فرزند و زن و شوهر است و نیز گرفتن ربا از غیر مسلمان كه در ذمه اسلام نیست، ‌جایز است.

(ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع، ج2 ، م2080)

به نظر بسیاری از فقهاء تعیین جریمه دیر كرد جایز نیست. (ر.ك: تحریر الوسیله امام(ره)، ج2، ص617)

آنچه در قانون مربوطه آمده این است كه مردم با خرید سهام در طرح پیشنهادی دولت شركت نمایند و درصدی از سود طرح پس از تكمیل به دارندگان سهام پرداخت شود و دولت چون می‌داند كه طرح پس از تكمیل بیش از 17 یا 20 درصد سود دارد پرداخت سود معادل 17% را تضمین می‌نماید و به عنوان علی الحساب می‌پردازد و موظف به پرداخت مازاد سود طرح نیز می‌باشد. اما در مقام عمل تاكنون اعلام نموده‌آند كه مازادی ندارد بنابراین تضمین سود به نحو مذكور و پرداخت وجهی بابت علی الحساب سود اشكال ندارد. (طبق سئوال از دفاتر اكثر مراجع معظم تقلید)

منبع: سایت اندیشه قم

مطالب مرتبط:

حکم رباخواری

حکم رشوه خواری

وامهای بانکی چگونه حلال می شود؟