تبیان، دستیار زندگی
برادرتان را بدرقه کنید که رونده باید برود و بدرقه کن باید برگردد، و نیز هر یک در خور خود با او سخنی گفت.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نحوه بدرقه مسلمان !


برادرتان را بدرقه کنید که رونده باید برود و بدرقه کن باید برگردد، و نیز هر یک در خور خود با او سخنی گفت.


میهمان

مهمان نوازی از نشانه‌های عالی و ارزنده اخلاقی و اجتماعی هر مسلمان است. اسلام عزیز، این صفت را علامت و نشانه بزرگی شمرده و پیروان خود را به پاداش‌های بزرگ و ارزنده مهمان نوازی وعده می‌دهد.

در روایات اسلامی، فصلی به عنوانِ «باب اِقراء الضیّف و اکرامه» وجود دارد که به تکریم و گرامی داشتن و احترام و پذیرایی از مهمان سفارش می کند و مهمان دوستی را خوش می دارد و خوشحال شدن از آمدم مهمان را بسیار نیکو می شمارد و خانه ی بی مهمان را دور از فرشتگان می داند.

امام باقر علیه السلام به نقل از پدرانش از قول حضرت پیامبر صلی الله علیه وآله فرموده است:

«اِذا دَخَلَ الرَّجُلُ بَلدِةً فَهُوَ ضَیفٌ عَلی مَن بِها مِن اَهلِ دینِهِ، حَتّی یَرحَلَ عَنهُم...»؛

هر گاه کسی وارد شهری شد، او مهمانِ هم دینان خودش در آن شهر است، تا آن که آنجا را ترک کند.

وقتی تازه واردی به یک شهر، مهمان مردم آنجا محسوب شود و آنان وظیفهء اکرام و مهمان نوازی دارند، ورود مهمان به خانهء شخصی یک مسلمان، ضرورت اکرام و پذیرایی بیشتری را داراست. از همین جاست که اگر شهری پذیرای مهمان های خارجی، سیل زدگان، آوارگان جنگ، آسیب دیدگان از زلزله و حوادث و آوارگان از یک کشور همسایه باشد، به حکم وظیفهء انسانی و به دستور اخلاقی اسلام، وظیفهء آن شهروندان است که با آغوشی باز و گرم و برخوردی کریمانه و بزرگوارانه، مهمان نوازی کنند. از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله روایت شده است که فرمود: «اَکرِمُوا الضیُّوفَ وَ اَقروُا الضّیُوفَ»، مهمانها را اکرام و پذیرایی کنید.

«استقبال» از مهمان هنگام ورود و «بدرقه ی» او هنگام رفتن نیز از مصادیق مهمان نوازی و اکرام به شمار می رود.

پیغمبر اکرم(صلی الله و علیه وآله) چون جعفر طیار را به حبشه فرستاد، او را بدرقه کرد و این کلمات را توشه سفر او قرار داد:

«خداوندا در آسان كردن هر مشكلى به او عنایت داشته باش، كه این كار بر تو آسان و تو بر هر كار و هر چیز توانایى- و از تو براى او راحتى و عافیت همیشگى و دنیا و آخرت مى ‏طلبم».

پیغمبر(صلی الله و علیه وآله) مردی را وداع کرد و فرمود: «خداوند به تو توشه تقوى(بدهد) و گناهانت بیامرزد و به هر جا روى ترا با خیر روبرو سازد».

چون امیر مۆمنان(علیه السلام) اباذر رضی اللَّه عنه را بدرقه کرد امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) و عقیل و عبداللَّه جعفر و عمار یاسر نیز او را بدرقه کردند، حضرت فرمود:

برادرتان را بدرقه کنید که رونده باید برود و بدرقه کن باید برگردد، و نیز هر یک در خور خود با او سخنی گفت.

حضرت حسین(علیه السلام) فرمود: «اى اباذر خدا ترا رحمت كند این قوم ترا با بلا و مصیبت به رنج و محنت مبتلى ساختند كه تو دین خود را به آنها ندادى و آنها دنیاى خود را از تو دریغ داشتند و آنها چقدر به آنچه تو ندادى نیازمندند و تو از آنچه آنها دریغ نمودند، بى‏ نیازى».

امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمودند: «هر گاه برادر مۆمنت به خانه تو بیاید از او مپرس:آیا چیزی خورده ای یا نه ؟ بلکه هر چه در خانه موجود است،برای او حاضر کن،زیرا جوانمرد،کسی است که هر چه موجود دارد،حاضر کند»

ابوذر گفت: خدا شما اهل بیت را رحمت کند، که من در دنیا محبوب و خواسته ای جز شما اهل بیت ندارم، که هر گاه به یاد شما افتم پیغمبر (صلی الله و علیه وآله) جد بزرگوارتان را بخاطر آرم.

و پیغمبر (صلی الله و علیه وآله) چون مۆمنی را وداع می کرد، می فرمود: «خداوند به شما توشه تقوا دهد و شما را به همه خوبى‏ ها متوجه سازد، و حاجتتان را برآرد، و دین و دنیاى شما را سالم بدارد و به سلامت بسوى من باز گرداند.»

و در خبر دیگر است که: پیغمبر (صلی الله و علیه وآله)، چون می خواست مسافری را تودیع کند، دست او را می گرفت، و می فرمود: «خداوند همراهان خوبى نصیب تو كند، و معونه ترا كامل سازد، و ناملایمات را بر تو آسان گرداند، و دور را بر تو نزدیك گرداند، مهمات ترا كفایت نماید، و دین و امانت ترا نگهبانى كند، و عمل ترا ختم بخیر نماید، و ترا به همه نیكى‏ ها متوجه سازد، بر تو باد به تقوا و ترس از خدا، ترا بخدا ودیعه میدهم، به بركت خدا حركت نما.»

قال رسول اللّه(صلی الله و علیه وآله): «اذا اراد اللّه بقوم خیراً، اهدی الیهم هدیه، قال و ماتلک الهدیة؟ قال: الضیف ینزل برزقه و یرتحل بذنوب اهل البیت؛ هرگاه خداوند بخواهد خیر و خوبی به جمعیتی برساند، هدیه‌ایی به سوی آنان می‌فرستد، سۆال شد: منظور از هدیه چیست؟ فرمود: آن هدیه،مهمان است که با روزی خود وارد می شود و هنگام رفتن،گناهان آن خانواده را به همراه می‌برد! »

قال امیرالمۆمنین (علیه السلام): «ما من مومن یسمع بهمس الضیف و فرح بذلک الا غفرت له خطایاه و ان کان مطبقة بین السماء و الارض؛ هر مۆمنی صدای مهمانی را بشنود و خوشحال شود، گناهانش آمرزیده می‌شود اگر چه گناهان او به اندازه زمین تا آسمان باشد».

مهمان

یک وقت امیرالمۆمنین(علیه السلام) را مشاهده کردند خیلی غمناک و محزون است، علت نگرانی او را سۆال کردند جواب داد: «از این جهت نگران و غمناکم که هفت روز است برایم مهمان نیامده است!»

پاداش مهمان نوازی در قیامت

مهمان نوازی اضافه بر اینکه در دنیا سبب فراوانی روزی و پاک شدن از گناهان است، در آخرت نیز، پاداش دارد.

امیرالمۆمنین(علیه السلام) فرمود: «مۆمنی که مهمان نواز و مهمان دوست باشد، روز قیامت هنگامی که از قبرش خارج می شود، صورتش مانند ماه شب چهارده می درخشید، وقتی مردم او را با این وضع مشاهده می‌کنند، می‌گویند: ”‌حتما این شخص از پیامبران خداست؟!”‌

اما فرشته‌ای به عنوان معرفی می‌گوید: این مرد در دنیا مهمان دوست بوده، او مهمان را خوب پذیرایی می‌کرده و اکنون غیر از داخل شدن در بهشت کار دیگری ندارد.»

قال الصادق (علیه السلام): «من اشبع مۆمنا وجبت له الجنة؛ هر کسی مۆمنی را سیر کند بهشت بر او واجب می‌شود…»

هرگاه خداوند بخواهد خیر و خوبی به جمعیتی برساند، هدیه‌ایی به سوی آنان می‌فرستد، سۆال شد: منظور از هدیه چیست؟ فرمود: آن هدیه،مهمان است که با روزی خود وارد می شود و هنگام رفتن،گناهان آن خانواده را به همراه می‌برد!»

وظیفه میزبان

میزبان در برابر میهمان وظایف زیادی دارد که قسمتی از آنها عبارتند از:

1,برای میهمان زود غذا بیاورد.

2,با گشاده رویی و شادمانی با او برخورد کند.

3, سخنان خوب و مفید و سرور آفرین به میان آورد.

4, او را خوب بدرقه کند. چنانچه پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله می فرماید: من حق الضیف ان تمشی معه فتخرجه من حریمک الی الباب؛ یکی از وظایف میزبان، این است که، از اطاق تا درب خانه، همراه و بدرقه میهمان برود.»(سفینة البحار، ج 2، ص 76)

5, اگر برایش امکان دارد، پیش از غذا مقداری میوه بیاورد، زیرا خوردن میوه پیش از غذا بسیار مفید است و خداوند هم در سوره واقعه آیه 21و 22 میوه را پیش از گوشت آورده است.

امام جعفر صادق(علیه السلام) فرمودند: «هر گاه برادر مۆمنت به خانه تو بیاید از او مپرس: آیا چیزی خورده ای یا نه ؟ بلکه هر چه در خانه موجود است،برای او حاضر کن، زیرا جوانمرد، کسی است که هر چه موجود دارد،حاضر کند»(همان)

فرآوری: زهرا اجلال             

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منابع:

مکارم الأخلاق / ترجمه میرباقری، ج1، ص 476 و 477.

سایت راه قرآن

سایت صلاة

مطالب مرتبط:

مهمانی اسلامی و آداب آن 

آداب ضیافت و مهمانی

آمرزش و برکت را به خانه ببریم!  

فضیلت مهمانداری

چگونه در مهمانی‌ها رفتار کنیم؟! 

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.