تبیان، دستیار زندگی
سیف‌الله صمدیان عکاس برجسته کشور در بهمن ماه سال جاری، ۶۰ ساله شد. به همین مناسبت به شرح فعالیتها و آثار وی خواهیم پرداخت.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سیف‌الله صمدیان


سیف‌الله صمدیان عکاس برجسته کشور در بهمن ماه سال جاری، 60 ساله شد. به همین مناسبت به شرح فعالیتها و آثار وی خواهیم پرداخت.

سیف‌الله صمدیان

سیف الله صمدیان متولد 6 بهمن 1332 شهرستان ارومیه است. سیف‌الله صمدیان، نامش با تصویر همراه است، حالا چه تصویر سال باشد، چه تصویر هنرمند، چه نمایشگاه عکس و چه حتا فستیوال کن و... .

او همان جوان 15 ساله‌ی ارومیه‌یی است که برنده‌ی نخست مسابقات سراسری عکاسی کشور شد - سال 1347؛ سه سال بعد برای آموختن رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی بهدانشگاه تهران رفت.

اوایل سال‌های جنگ تحمیلی- سال 1359 - در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران و مسوولیت واحد عکس را عهده‌دار شد و بانک عکس را در تنها خبرگزاری وقت ایران راه‌اندازی کرد.

صمدیان در ویژه‌نامه‌ای تصویری که به‌بهانه‌ی خاموشی شاملو سال‌ها قبل منتشر کرد، با دست‌خط خودش، داستان خود را این‌گونه نوشته است:

" اخوی بزرگ ما - عبدالله خان - که حالا ویراستار "تصویر" است و از شناوران پیوسته‌ی اقیانوس شعر، اکثرا خستگی‌اش را در ساحل شعر "بامداد" به‌در می‌کرد؛ در فاصله‌ی سال‌های 45 تا 55 یعنی دوران دبیرستان و دانشگاهش مسابقه‌یی درون‌خانواده‌ای گذاشته بود، بین ما بچه‌های عشق سینما که به‌جای خرید بلیط کامل - از سر نداری و اجبار - همیشه دم دربان سینما را با تک قرانی به‌جای پنج ریالی می‌دیدیم و او ما را نمی‌دید و در فاصله نگاهش به‌سمت چپ، از گوشه‌ی راست در می‌خزیدیم داخل سینما و آب از آب اقتصاد سینمای مملکت هم تکان نمی‌خورد.

مسابقه‌ای برای به‌دست آوردن همین یک قرانی بود که پس از حفظ و قرائت بدون ایراد اشعار "بامداد" در مواردی "فروغ" پرداخت می‌شد و من از بس خوانده بودم "مرا تو بی‌سببی نیستی ..." همین سال‌ها هم هر روز از سر عادت و لذت چندین‌بار بر زبان و جانم می‌گذرد ... ."

صمدیان در بیشتر بی‌ینال‌ها و رخدادهای مهم جهان عکاسی از سال‌های گذشته تا امروز حضوری جدی و حرفه‌یی داشته و دارد و فتوژورنالیسم را در دانشگاه تهران و عکاسی را در دانشکده هنر و دانشگاه آزاد اسلامی تدریس کرده است.

بنیان‌گذاری بانک عکس در خبرگزاری جمهوری اسلامی و ساماندهی عکاسان حرفه‌یی و داوطلبان بسیجی در طول هشت سال دفاع مقدس و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و تدوین نخستین فیلم خبری از عملیات بیت المقدس در کارنامه‌ی پرکارش ثبت شده است.

با آغاز زمستان سال 1371 نخستین شماره‌ی از مجله تصویر را با همراهی زنده‌یاد مرتضی ممیز و محمود کلاری منتشر کرد؛ "تصویر صمدیان" حالا 11 ساله شده است؛ مجله‌ای که اکنون کتابی مهم در عرصه‌ی اسناد به‌شمار می‌رود. "تصویر سال" همه‌ی عرصه‌های هنرهای تصویری را دربر می‌گیرد. او بهترین‌های هنرمندان عکاس، گرافیست و کاریکاتوریست را به انتخاب برخی پیش‌گام‌های این عرصه‌ها برمی‌گزیند و آثار منتخب را در قطع بزرگ و در همه‌ی اتاق‌ها، تالارها و راه‌روهای خانه‌ی هنرمندان ایران به‌نمایش می‌گذارد.

نقش موثرش به اذعان جماعت عکاس، در نمایشگاه‌ها و دوسالانه‌های عکس ایران از نخستین دوره‌ها تا امروز کتمان شدنی نیست.

محسن شاندیز، عکاس خبری هم‌سن‌ و سال صمدیان است؛ او، صمدیان را از سال‌های همکاری در خبرگزاری می‌شناسد و چند سال قبل در گفت‌وگویی با خبرنگار ایسنا از تاثیر مثبت صمدیان در خبرگزاری جمهوری اسلامی و مطبوعات آن‌روزها تاکنون گفت.

بنیان‌گذاری بانک عکس در خبرگزاری جمهوری اسلامی و ساماندهی عکاسان حرفه‌یی و داوطلبان بسیجی در طول هشت سال دفاع مقدس و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و تدوین نخستین فیلم خبری از عملیات بیت المقدس در کارنامه‌ی پرکارش ثبت شده است.

او از مجموعه‌ی ایران در جنگ یاد کرد که توسط وی در ستاد تبلیغات جنگ منتشر شد و تجاوز علیه ایران را به‌دنیا نمایاند و هرگز انتشار آن تکرار نشد و به تاریخ پیوست.

شاندیز همچنین گفته بود: صمدیان هر موقع که از ما عکس می‌گیرد پولی پرداخت نمی‌کند، می‌گوید که من برای تاریخ کار می‌کنم. روابط عمومی‌اش 20 است شاید به‌همین خاطر ما هم هر بار به او عکس می‌دهیم!

در ادامه مروری داریم بر نوشتار بهروز غریب‌پور و فرشته‌ طائرپور درباره‌ی سیف‌الله صمدیان که در ویژه‌ی نامه‌ی ده سالگی تصویر سال منتشر شد.

عاشقانه می‌تازی و می‌سازی

بهروز غریب‌پور کارگردان تئاتر هم درباره‌ی سیف‌الله صمدیان نوشته است: تو از تبار همین سعید نفیسی‌ها و علی دهباشی‌ها و آدم‌های نادری که خودت رابطه‌ات با همسرت با خانواده‌ات، دفترت و کسب و کارت غیرمتعارف است. عاشقانه می‌تازی و می‌سازی. عاشقانه به این و آن رو می‌اندازی که فرش قرمز زیر پای دیگران پهن کنی. عاشقانه و با لبخندهای همیشگی می‌سوزی و می‌سازی و شکی ندارم که همسر گرامیت- اکرم خانوم- در شب اول ماه عسلتان با انبوهی عکس مشغول شده است که «خوب‌ها» را از بدها جدا کند. درحالی‌که آدم‌های عادی و متعارف آن شب وصل را به کارهای دیگر اختصاص می‌دهند و خودشان را از عالم و آدم جدا می‌کنند که عشق و حال کنند. چه کنیم؟ در این دنیای دیوانه‌ی دیوانه‌ی دیوانه‌ی سعید نفیسی‌ها هستند، شفیعی کدکنی‌ها، ایرج افشارها، دهباشی‌ها و سیف‌اله صمدیان‌ها و... هستند که جان و مال را فدای کار می‌کنند و عشق و حال‌شان طور دیگری‌ست. عزیزِ دلم، سیف‌اله جان من افتخار می‌کنم که اندک سهمی در عملی شدن برخی از آرزوهایت را داشته‌ام. هنوز چنارستان کیارستمی که یادگار دوستی وهمراهی ماست، در قلب خانه‌ی هنرمندان ایران سر پا ایستاده است و این روزها که ایستادگی یک معنی بیشتر ندارد و آن جنون خالص است، یادگار جنون خدمت به دیگران هنوز که هنوز است محل تماشای کسانی‌ست که از درد و رنج و عشق امثال تو بی‌خبرند... چنارت سبز و سر بلند و پایدار باد.

به صمد که می‌رسی انگار به یک جشن پا گذاشته‌ای

فرشته طائرپور تهیه‌کننده سینما هم دو سال قبل در ویژه‌نامه‌ی «تصویر سال» نوشت: صمد یکی از معماهای شیرین در دنیای ارتباطات من است. نمی‌دانم چه اکسیری به خوردش داده‌اند که هنوز جوان است، هنوز کار می‌کند، هنوز مجله و کتاب سال منتشر می‌کند، هنوز جشنواره فیلم برگزار می‌کند، هنوز پیر و جوان را به شوق می‌آورد، طنازی می‌کند، کودکی می‌کند، دلمردگی‌هایت را می‌پراند و یادت می‌دهد که چگونه به ریش نداشته دنیا بخندی و از یک اتفاق کوچک مثل چاپ شدن عکس یک عکاس جوان شهرستانی، در یک مجله تخصصی، به چیزی امیدوار شوی.

به صمد که می‌رسی انگار به یک جشن پا گذاشته‌ای، با آن نگاه جان مالکویچی‌اش از همان ثانیه اول به تو می‌گوید "یالا بخند!" و تو می‌خندی و بلافاصله بی‌آنکه بپرسی متوجه می‌شوی که بازهم فکر بکر دیگری به سرش زده است. فکری برای تداوم جوانی و مداوای دلسردی.

در دی ماه سال نود، در روزگاری که حال و احوال هنر و هنرمند، گرفته‌تر از همیشه است، صمد مثل همیشه، انگار نه انگار که در سینما و تئاتر و مطبوعات این سرزمین چه اتفاقاتی دارد می‌افتد، دلخوشانه، باز دارد کتاب سالش را آماده می‌کند؛ دلم می‌خواهد این دلخوشی را - ولو اگر نقابی است از سر خیر خواهی- باور کنم... حتا به آن مبتلا شوم؛ که این رمز عبور از همه شب‌های تیره‌ای است که سپری می‌کنیم. خدا این صمد را و مجله و طنز و جشن‌اش را از ما نگیرد. او همیشه دلخوش باشد و ما همیشه دلتنگِ دلخوشی‌های او.

بخشی از مهمترین فعالیت‌های سیف الله صمدیان به این شرح هستند:

1347 کسب مقام نخست مسابقات سراسرى عکاسى در پانزده سالگى

1350 ورود به دانشگاه تهران و تحصیل در رشته زبان و ادبیات انگلیسى

1359 ورود به خبرگزارى و مسۆولیت واحد عکس و تأسیس بانک عکس درخبرگزارى جمهورى اسلامى

اول دى ماه 1371 آغاز به انتشار ماهنامه تصویر، حضور در تمامى بی ینال ها و اتفاقات مهم جهان عکاسى از همان سال ها تا به امروز

تدریس فتوژورنالیسم در دانشگاه تهران

آموزش عکاسى در دانشکده هنر و دانشگاه آزاد اسلامى

حضور در دو دوره از کلاس‌هاى خبرگزاری‌ آسیا و اقیانوسیه (OANA) به عنوان مدرس

حضور مستمر در نمایشگاه دوسالانه عکس ایران از نخستین دوره (دبیر جشنواره ، عضو هیأت انتخاب و داورى)

فیلمبردارى فیلم ABC آفریقا به کارگردانى عباس کیارستمى

شرکت در جشنواره ورد پرس فتو (فتو ژورنالیسم هلند) به عنوان یکى از سه آسیایى دعوت شده (این جشنواره حکم اسکار عکاسى را دارد)

کسب چندین جایزه بزرگ عکاسى به خاطر عکس (تأثیر جنگ بر بازى کودکان)

انتخاب بهترین عکس چهل ساله اخیر دنیا توسط او به همراهى سردبیر روزنامه آساهى شیمبون

سردبیر نشریه نیوزویک

سردبیر نشریه نشنال ژئوگرافى

سردبیر نشریه تایم

فراوری: سمیه رمضان ماهی

بخش هنری تبیان


منابع:

ایسنا

ویژه نامه ده سالگی تصویر سال

همشهری آنلاین

مطالب مرتبط:

عکاسی ایران سرآمد خاورمیانه

1300 عکس در شماره ویژه تصویر سال 

تصویر سال جشن خصوصی هنرمندان