نشاسته؛ سرشار از انرژی
نشاسته مادهی پودری سفیدرنگ و بدون بویی است که در دانه یا ساقههای زیرزمینی همهی گیاهان میتوانید ردپایی از آن بیابید.
گندم، ذرت و سیبزمینی از جمله گیاهانی هستند که نشاسته فراوانی در آنها وجود دارد.
معمولاً از نشاسته برای انجام کارهای مختلف و به ویژه برای پخت و پز استفاده میشود. اگر از نشاسته به عنوان یک ماده غذایی برای تهیه انواع مختلف سسها و چاشنیها استفاده شود غلظت آن به میزان قابلتوجهی افزایش پیدا میکند. نشاسته نه تنها در صنایع غذایی بلکه در تولید پارچه و کاغذ، شستشوی لباس به روش صنعتی و همچنین به عنوان بستری برای کشت دانههای ژلهای و رشد مخمرها نیز کاربرد دارد.
وقتی شما از گیاهان نشاستهای مانند سیبزمینی، گندم یا ذرت تغذیه میکنید، نشاستهای که در این گیاهان وجود دارد در بدن شما به قند تبدیل میشود و به این ترتیب شما میتوانید از انرژی آن استفاده کنید. درست از همان لحظهای که شما یک ماده غذایی سرشار از مواد نشاستهای را داخل دهانتان قرار میدهید، با ترشح بزاق فرآیند تبدیل ماده نشاستهای به ماده قندی آغاز میشود و با تجزیه نشاسته و تبدیل آن به قند، بدن میتواند از انرژی آزاد شده در نتیجه این فرآیند، انرژی مورد نیازش را تأمین کند. به همین سبب است که مواد گیاهی میتواند منبعی برای تأمین انرژی انسانها و بسیاری از موجودات گیاهخوار باشد.
خواص نشاسته گندم
به نشاسته کشک گندم نیز میگویند.
* مغذی و کمی قابض است.
* سرمهی آن با شیر زنان و یا سفیدهی تخممرغ مسکن حرارت چشم و آبریزش آن است.
* نرمکنندهی سینه و ضد خفقان میباشد.
* خوردن پختهی آن با نبات و روغن بادام نیم گرم مانع خونریزی سینه است.
* نشاسته گلو را نرم میکند، سرفه و درد سینه را تسکین میدهد.
* تنقیهی آن جهت زخم معده و ضماد آن با سرکه جهت رفع خناق و ورمهای گرم مخصوصا ورمهای لثه مفید است.
* مالیدن آن با زعفران روی محل نیش حشرات سمی نافع است.
* مواد مغذی آن کم بوده، خوردن آن شهوت را کم میکند و دیرهضم میباشد.
روش تولید در کارخانجات
ابتدا گندم در کارخانجات آرد، به آرد مخصوص تهیه نشاسته (آرد 23%) تبدیل میشود. در بدو ورود آرد مورد آنالیز آزمایشگاهی قرار گرفته و در صورت تأیید کلیه فاکتورها مورد پذیرش قرار میگیرد. آرد با آب به نسبت 1 به 10 در دستگاه خمیر ساز مخلوط شده پس از گذراندن دوره خواب خمیر در دستگاه مخصوص، مورد شستشو قرار میگیرد و دو محصول شیرابه نشاسته (مایع) و گلوتن (خمیر) به دست میآید.
شیرابه نشاسته پس از جداسازی ناخالصیهایش و گذراندن از دستگاههای مخصوص به شکل نشاسته کیکی در میآید. این کیکها پس از قطعهقطعه شدن به داخل خشک کنهای ثابت به شکل شاخههای نشاسته در میآید که در کارتن یا بستههای سلفونی بستهبندی و راهی بازار مصرف میشوند.
نوع پودر خوراکی و صنعتی نشاسته از عبور نشاسته از فلاش درایر به دست میآید؛ و اما خمیر گلوتن وارد خشک کن شده و به صورت پودر بستهبندی میگردد.
نشاسته را در منزل هم میتوانید تهیه نمایید که در مطالب بعدی طرز تهیهی آن را برایتان میآوریم.
فرآوری: مریم مرادیان نیری
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
جام جم
بهارسایت
کتاب زبان خوراکیها، غیاثالدین جزایری
مطالب مرتبط:
مواد غذایی سرشار از نشاسته باعث عود سرطان کولون میشود