تبیان، دستیار زندگی
سلولهای مورد استفاده بخصوص سلول هایی كه برای تولید محصولات ترشحی تجاری نظیر هورمون ها و سایتوكاین ها استفاده می شوند بایستی هویت مشخص و تأیید شده ای داشته باشند. در قسمت اول و دوم از این مجموعه با تکنیک کشت سلولی و کاربرد آن آشنا شدید.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کشت سلولی و کاربردهای آن

قسمت سوم: تأیید هویت و کنترل تیره های سلولی


سلولهای مورد استفاده بخصوص سلول هایی كه برای تولید محصولات ترشحی تجاری نظیر هورمون ها و سایتوكاین ها استفاده می شوند بایستی هویت مشخص و تأیید شده ای داشته باشند. در قسمت اول و دوم از این مجموعه با تکنیک کشت سلولی و کاربرد آن آشنا شدید. یکی از اصول اولیه کشت سلولی، تعیین هویت سلول ها می باشد که اهمیت و چگونگی آن را اینجا می خوانید.

کشت سلولی و کاربردهای آن

شواهد قابل توجهی از آلودگی های متقاطع تیره های سلولی بخصوص با سلول های HeLa  وجود دارد. علاوه بر سلول های HeLa سلول های Chang ،INT 407 ،WISH ،Hep-2  ، Liver و Giardi heart نیز جزء سلول هایی هستند كه به عنوان آلودگی متقاطع بین تیره های سلولی مختلف یافت می شوند.

شكل ظاهری و اندازه سلول ها اطلاعات محدودی در اختیار ما قرار می دهد. بعلاوه نوع محیط كشت مصرفی و محتویات آن نیز روی شكل ظاهری سلول ها مۆثر است. لذا اطلاعات مربوط به شكل ظاهری سلول ها بندرت برای تعیین هویت سلول ها استفاده می شود. با وجود این، بعضی از محققین از سلول های مورد استفاده خود در مراحل مختلف كار عكس گرفته و با مقایسه عكس های فوق با یكدیگر از عدم تغییر مورفولوژی سلول های مورد نظر خود مطمئن می شوند معمولاً برای گرفتن عكس از میكروسكوپ معكوس فازكنتراست استفاده می شود. برای وضوح بیشتر، بهتر است سلول ها را پس از تثبیت نمودن با متانول، با رنگ های مركب نظیر گیمسا رنگ آمیزی نمود.

کشت سلولی و کاربردهای آن

بررسی چرخه رشد سلولی و تعیین زمان دو برابر شدن سلول ها نیز در تعیین هویت سلول ها مفید است. البته در این مورد نیز شرایط رشد و نگهداری سلول ها، نظیر محتویات محیط كشت سلول و سرم جنین گاوی، شماره پاساژ سلولی و وجود آلودگی های میكروبی بخصوص مایكوپلاسمایی روی چرخه رشد سلولی مۆثرند. بطور مثال، در شرایط مطلوب، سلول های تخمدان همستر چینی (CHO cells) هر 12  ساعت یك بار و سلول های سرطانی گردن رحم انسان (Hela) هر  24 ساعت یك بار و بسیاری از سلول های كشت اولیه هر 30  الی40 ساعت یك بار، دو برابر می شوند.

کشت سلولی و کاربردهای آن

 ::تصویری از زمان تقسیم سلولی. نقاط سبز رنگ کرومزوم ها هستند::

در آزمایشگاه كشت سلولی علاوه بر آلودگی میكروبی بایستی به آلودگی متقاطع سلول ها با یكدیگر نیز توجه نمود. تیره های سلولی تازه تهیه شده یك منبع مهم آلودگی متقاطع هستند. بنابراین تهیه تیره های سلولی از مراكز معتبر باعث معتبر بودن و افزایش كیفیت محصول می شود. تهیه تیره های سلولی از مراكز معتبر گذشته از صرف هزینه بیشتر، محاسن زیادی دارد. اولین مزّیت چنین خریدی اطمینان از عدم آلودگی میكروبی سلول هاست. بعلاوه مراكز فوق برگه اطلاعات ضمیمه ای در رابطه با نیازهای غذایی و محیط كشت های مناسب برای تكثیر و رشد سلول های خریداری شده و همچنین اطلاعات كاملی در رابطه با خصوصیات مورفولوژیك و پروفایلDNA سلول های خریداری شده در اختیار خریداران قرار می دهند.

آزمایشگاه هایی كه مجهز به دستگاه ها و امكانات بیوشیمی هستند عمدتاً از روش های آنزیمی و ایزوآنزیمی استفاده می كنند. در حالیكه آزمایشگاه های ژنتیك و بیولوژی سلولی –مولكولی اغلب از كاریوتیپ برای تعیین هویت سلول های خود استفاده می كنند

با وجود دریافت اطلاعات فوق، وقتی یك تیره سلولی جدیدی توسط بانك سلولی خریداری می شود بایستی باز هم فرآیندهای مربوط به تهیه ذخیره سلولی اصلی و كاری و انجام آزمایشات كنترل كیفی از نظر عدم آلودگی میكروبی و اثبات هویت سلول ها انجام گیرد.

کشت سلولی و کاربردهای آن

:کنمونه ای از پروفایل DNA::

برای كاهش خطر كار با تیره های سلولی با آلودگی متقاطع بهتر است سلول ها از یك مركز معتبر نظیر بانك سلولی تهیه شوند. بانك های سلولی طی فرآیند ذخیره سلولی هویت سلول ها را كنترل می كنند. آزمون های تعیین هویت سلول ها شامل بررسی های ایزوآنزیمی، سیتوژنتیكی، كاریوتیپ و بررسی آنتی ژن های سطحی سلول ها بوده و اخیراً تكنیك های مولكولی نظیر تعیین پروفایل DNA نیز به آنها افزوده شده است. این تكنیك ها آزمون های عمومی بوده و برای تمام تیره های سلولی قابل استفاده هستند.

البته گاهی برای اثبات حضور یك محصول یا آنتی ژن خاص، انجام آزمون های تكمیلی اختصاصی نیز لازم است. معمولاً آزمایشگاه های كوچك با توجه به امكانات موجود خود، تعدادی از آزمایشات فوق را برای تعیین هویت سلول های مورد استفاده خود انتخاب می كنند. مثلاً آزمایشگاه هایی كه مجهز به دستگاه ها و امكانات بیوشیمی هستند عمدتاً از روش های آنزیمی و ایزوآنزیمی استفاده می كنند. در حالیكه آزمایشگاه های ژنتیك و بیولوژی سلولی –مولكولی اغلب از كاریوتیپ برای تعیین هویت سلول های خود استفاده می كنند. بالاخره اینكه اغلب آزمایشگاه های ایمونولوژی از روش های ایمونوفلورسانس و ایمونوهیستوشیمی كمك می گیرند.

سمانه سادات عنایتی

بخش دانش و زندگی تبیان


منابع:

Khoramizadeh. M.R, Falak. R. Basic practical methods in cell culture.

J. Masters, ed.; Animal Cell Culture: A Practical Approach, 3rd ed., Oxford

University Press, 2000.

Simon P. Langdon, ed.; Cancer Cell Culture: Methods and Protocols,

Humana Press, 2004.

W.B. Jakoby & I.H. Pastan, ed.; Methods in Enzymology Series: Cell

Culture, Vol 58, Academic Press, 1988.

مطالب مرتبط:

اثر انگشت DNA (قسمت اول)

کاغذ زیستی و جوهر زیستی

مبانی چاپ زیستی

مهندس بافت (قسمت دوم)

مهندسی بافت (قسمت سوم)

مهندسی بافت ( 5 )

ایمنی زیستی و موجودات تراریخت(2)