مفاصل

اهداف:

آشنایی با انواع مفاصل

آشنایی با انواع سلول های موجود در مفاصل

شرح درس:

مفاصل را می توان این گونه تقسیم بندی کرد:

مفاصل متحرک:

که داری حرکت آزاد است. این گونه مفاصل در بین استخوان های دراز دیده می شوند و حرکت زیاد دارند. مفاصل آرنج و زانو نمونه هایی از این مفاصل هستند. در یک مفصل متحرک رباط ها و کپسول مفصلی که از جنس بافت همبند است اتصال بین انتهای استخوان ها را نگه می دارند. کپسول مفصلی حفره مفصلی را که حاوی مایع سینوویال است محصور می کند.

این مایع بی رنگ شفاف و چسبناک از پلاسمای خون است.

مایع سینوویال دارای غلظت بالایی از هیالورونیک اسید که توسط لایه سینوویال تولید می شود. غضروف شفافی که سطوح مفصلی را پوشانده و با مایع سینوویال لغزنده می شود. این مایع تامین مواد غذایی و اکسیژن غضروف بدون رگ را نیز بر عهده دارد.

مفاصل ثابت:

که فاقد حرکت اند یا دارای حرکت بسیار اندک هستند. که خود این مفاصل به سه دسته تقسیم بندی می شوند:

استخوان ها توسط بافت استخوانی به یکدیگر جوش خورده اند و هیچ گونه حرکتی اتفاق نمی افتد. این نوع مفصل ثابت که استخوان های جمجمه را به یکدیگر متصل می کند در کوکان و بزرگسالان جوان از بافت همبند متراکم تشکیل شده است ولی در افراد مسن کاملاً استخوانی است.

مفاصلی هستند که در آن ها استخوان ها با غضروف شفاف به یکدیگر وصل می شوند. صفحات اپی فیزی در استخوان های در حال رشد مثالی از این نوع مفصل هستند.

در این نوع مفصل استخوان ها با یک رباط بین استخوانی از جنس بافت همبند متراکم به یکدیگر متصل می شوند.

الیاف کلاژن در غضروف مفصلی به شکل طاق های قدیمی قرار گرفته اند که این نحوه قرار گیری نیروهایی که در اثر فشار به این بافت وارد می شوند را توزیع می کند.

غضروف مفصلی با خاصیت ارتجاعی به طور موثری فشارهای مکانیکی را که برخی از مفاصل در معرض آن قرار دارند را جذب می کنند. مولکول های پروتئوگلیکان به شکل منفرد و یا مجتمع در یک شبکه یافت می شوند که حاوی مقدار زیادی آب هستند.

این اجزا شبیه یک فنر بیومکانیکی عمل می کنند. هنگامی که فشار وارد می شود آب از ماتریکس غضروف خارج می شود و به مایع سینوویال انتقال می یابد. پس از خروج آب مکانیزم دیگری که همان خاصیت ارتجاعی غضروف است وارد عمل می شود.

لایه سینوویال از دو نوع سلول ساخته شده است یک نوع از آن ها شبیه به فیبروبلاست و نوع دوم از نظر ظاهر و رفتار مشابه ماکروفاژها است.

چاقی فشار قابل ملاحظه بر غضروف مفصلی وارد و تخریب آن را سریع تر می کند. ناراحتی های مفصلی در افراد چاق تر بیش تر است.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: فاضل سامانی - تنظیم: یگانه داودی