از روحانی یاد بگیرید

جملات بالا بهترین بخش سخنان روحانی رئیس جمهور کشورمان بود که برای مردم تازگی داشت. اینکه یک مسوولی بابت نقص در تصمیم گیری و برنامه ریزی و به وجود آمدن مشکلاتی  برای مردم عذرخواهی می کند.

این اقدام رئیس جمهور حاوی نکات فراوانی است که در زیر به آن اشاره می کنیم:

1. عذرخواهی مسوولان از مردم بابت اشتباهاتی که انجام شده و اعتراف به آن اشتباه اقدامی کم سابقه است آن هم از طرف شخص اول اجرایی کشور. عذرخواهی آقای روحانی می تواند آب سردی بر آتش انتقادات نحوه اجرای طرح سبد کالایی  باشد. اینکه نفر اول دولت جسارت به خرج می دهد و مقابل دوربین تلویزیونی عذرخواهی می کند قابل تقدیر است و می تواند مردمی که در سرما در صف های طولانی ایستادند و به زحمت افتادند را دلگرم کند. جالب اینکه پوزش رئیس جمهور از مردم در حالی صورت گرفت که فقط 3 روز از اجرای طرح سبد کالایی می گذشت و سرعت عمل در عذرخواهی می تواند بسیاری از گره های این طرح را باز کند.

2. آیا باید رئیس جمهور عذرخواهی می کرد؟ این سوال اساسی یک پاسخ مشخص دارد؛ بله. آیا روحانی با این عذرخواهی تحقیر شد؟ مسلما پاسخ منفی است. روحانی با این اقدام نشان داد که مسوولیت پذیر است و اتفاقا اقدام هوشمندانه ای انجام داد. وقتی یک مسوول آن هم در سطح رئیس یک دولت از مردم عذرخواهی می کند نه تنها عمل حقیرانه ای انجام نداده بلکه اقدام بزرگوارانه ای انجام داده است.

3. آیا فقط باید رئیس جمهور عذرخواهی کند؟ قطعا مسوولان بسیاری در به وجود آمدن مشکلات سبد کالایی نقش داشتند؛ معاون برنامه ریزی رئیس جمهور، وزیر صنعت، مدیران بازرگانی داخلی، مسوول اجرایی طرح سبد کالایی، مسوولان مرکز آمار، وزیر و مسوولان وزارت کار و رفاه ِدر برنامه ریزی و اجرای طرح سبد کالایی دخیل بودند و اتفاقا باید آنها از مردم عذرخواهی می کردند. متاسفانه مسوولان در کشور ما توانایی عذرخواهی کردن از مردم را ندارند و بدتر اینکه اشتباه خود را توجیه می کنند یا گردن کسی دیگر می اندازند. به عنوان مثال وزیر کار و رفاه که مسوول شناسایی  کارگران و بازنشستگان نیازمند برای دریافت سبد کالایی بود نتوانست این کار را به خوبی انجام دهد و بسیاری از نیازمندان واقعی از لیست سبدبگیران جا ماندند اما ایشان به جای عذرخواهی اظهار داشت که روی دادن این اتفاق و کرامت انسانی در 8 سال گذشته خدشه دار شد! مسوولان سایر دستگاه ها باید از رئیس خود یاد بگیرند و بعد از هر اشتباهی به جای توجیه عذرخواهی کنند. روحانی با عذرخواهی از مردم درس خوبی به مدیران و مسوولان دولت داد. شاید اگر عذرخواهی وزرا و مدیران در مورد اجرای سبد کالایی اتفاق می افتاد دیگر نیازی به عذرخواهی شخص اول اجرایی مملکت هم نبود؛ شاید.

4- دولت احمدی نژاد در طول 8 سالی که امور اجرایی را در دست داشت، اقدامات بسیار مهمی انجام داد؛ از کارهای عمرانی فراوان و بی سابقه تا آغاز شجاعانه طرح های مهمی مانند سهمیه بندی بنزین و هدفمندی یارانه ها. این اقدامات آن قدر قابل توجه بود که مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای دولت دهم فرمودند: "كارهای وسیع عمرانی در مناطق مختلف كشور، پیشرفت چشمگیر در زمینه‌ی علم و فناوری، ارتقای جایگاه ایران در عرصه‌ی سیاست خارجی و مسائل بین‌المللی، برجسته شدن ارزش‌های انقلاب در گفتار و رفتار دولت؛ از جمله ساده‌زیستی و دوری از تجمل، استكبارستیزی و افتخار به انقلابی‌گری و تلاش برای ارتباط گسترده با مردم، از جمله نقاط قوت دولت (دهم) است كه منشأ بركات و آثار مثبتی بوده است." (بیانات در دیدار با اعضای هیات دولت، 2 شهریور 1391) همه این ویژگی ها سبب می شود که یک دولت بتواند در قلب ها ماندگار شود و همیشه از دوران 8 ساله چنین دولتی به نیکی یاد شود اما احساس می شود که برای دولت نهم و دهم با این همه اقدامات مثبت چنین اتفاقی رخ نداده است. چرا؟ مهمترین دلیل این اتفاق این است که مسوولان دولت سابق هیچ گاه اشتباهات خود را قبول نداشتند. طبیعی است که هر دولتی در کنار اقدامات مثبت دارای نواقصی است و اعتراف به اشتباه می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند اما دولت گذشته با عذرخواهی و اعتراف به اشتباه بیگانه بود. به عبارت بهتر مسوولان گذشته به جای عذرخواهی از اشتباهات به دنبال توجیه آن بودند و حتی به آن اشتباهات اصرار داشتند. به عنوان مثال سکوت مسوولان و عدم مدیریت بازار آزاد ارز موجب شد که نرخ ارز در کشور به صورت افسارگسخته ای رشد کند. بعد از این موضوع مسوولان به جای عذرخواهی از مردم به دنبال توجیه این مساله برآمدند و تقصیرها را برگردن اشخاصی مانند جمشید بسم الله و عواملی چون تحریم انداختند. در حالی که آنها با اعتراف به اشتباه یا عذرخواهی و وعده ساماندهی بازار ارز می توانستند از التهاب جلوگیری کنند اما این اتفاق رخ نداد. چنین اتفاقات مشابه و عذرخواهی نکردن دولتمردان گذشته موجب شد بسیاری از خدمات دولت گذشته دیده نشود اما دولت یازدهم نشان داده از این تجربه دولت قبل نهایت استفاده را خواهد کرد و چنین اشتباهاتی را نمی خواهد تکرار کند.

5. بزرگترین اشتباه بعد از عذرخواهی رئیس جمهور این است که طرح سبد کالایی بدون آسیب شناسی و رفع نقص هایی که دارد دوباره اجرا شود. بعد از عذرخواهی نوبت به اصلاح است. مسوولان اجرایی برای هرچه بهتر اجرا شدن این طرح باید برنامه ریزی کنند تا شاهد تبعات کمتری باشیم.

6. توزیع بد سبد کالایی در کشور فقط تبعات داخلی نداشت بلکه به صورت سیاهی در رسانه های بیگانه انعکاس داشت و حتی مسوولان غربی از آن بهره برداری منفی کردند. عذرخواهی رئیس جمهور از مردم باید مقدمه اصلاح این طرح باشد. طرح ارائه سبد کالایی به مردمی که نیاز دارند طرح خوبی است اما تاکنون بسیار بد اجرا شده است. متاسفانه تعیین یک مسئول واحد برای هماهنگی دستگاه ها برای اجرای این طرح دیر انجام شد اما می توانیم به این مساله امید داشته باشیم که وزیر کار و رفاه به عنوان مسوول هماهنگ کننده سبد کالایی بتواند این طرح را به خوبی اجرا کند. حالا طرح سبد کالایی یک مسوول مستقیم دارد و ربیعی، وزیر کار و رفاه باید مراقب باشد که اتفاقی رخ ندهد تا لازم به عذرخواهی شود.

7. هم اکنون مشکلات دیگری مانند سرما و بحرانی شدن اوضاع در شمال کشور وجود دارد. ستادهای مدیریت بحران شهرها، شهرستان ها و استانها که اعتبار مالی فراوانی صرف آن می شود در هفته ای که گذشت آن گونه که شایسته است اقدام نکرده اند. انتظار می رود با اقدام رئیس جمهور مسوولان استانها و ستادهای مدیریت بحران بتوانند هر چه سریعتر مشکلات مردمی که در این سرما آب برق و گاز ندارند را حل کنند تا تبدیل به بحرانی جبران ناپذیر نشود و احتیاجی به عذرخواهی دوباره نباشد. امیدواریم عذرخواهی روحانی، مسوولان و مدیران کشور را هوشیارتر از قبل کند. انشاءالله.

       محسن جندقی

بخش اجتماعی تبیان