پادشاهان پت و متی!

همینه.کوروش علیانی.انتشارات سوره مهر.چاپ اول. تهران1392:.2500 نسخه.160صفحه.قیمت: 7500 تومان.

«در تفلیس درست وسط بزن بزن یک آدمی آمده بود و یقه سلطان را گرفته بود که من فرستاده پادشاه سلجوقی رومم و ایشان دعوت کرده اند که با هم متحد شوید. بفرمایید چی جوابش رو بدم. سلطان هم در حالی که داشت شمشیر می زد گفت: حالا باشه بعد. اما یارو هی اصرار اصرار می کرد که یالا بگویید من به پادشاه سلجوقی روم چی بگم و دست و پای سلطان را تنگ می کرد. سلطان هم دید عن قریب است که با کله بخورد زمین. به یارو گفت برو گم شو. و یارو هم فکر کرد جواب سلطان این است که برو گم شو و همین جواب را برد و به پادشاه سلجوقی روم رساند. »^[1]

تاریخ ایران پر از پادشاهانی است که هر کدام خون ها ریختند و ستم ها کرده اند. خودکامه های بی فکری که آنچه صلاح می دیدند همه به ضرر مردم و مملکت بود و با این حال خود را منجی بشر و حامیان دین و جان و مال مردم بی دفاع می پنداشتند. با این حال هر چه از این تاریخ ستم کار و پر جرم و جنایت فاصله می گیریم و از منظری دیگر به آن نگاه می کنیم می توانیم در عین حال به مسخره بودن و بیهوده بودن رفتارهای آنها نیز پی ببریم. از صلاح الدین ایوبی گرفته تا محمد رضا شاه پهلوی جز ریشخند به شیوه حکومت داریشان و البته صدها ویرانی چیزی بر جای نگذاشته اند.

کوروش علیانی در کتاب «همینه» که به تازگی از طرف نشر سوره مهر منتشر و به بازار کتاب عرضه شده است، زندگی و اعمال و رفتار پادشاهان را دستمایه قرار داده و با زبانی طنز به ریشخند وقایع تاریخی پرداخته است.

همینه مقاطعی از تاریخ ایران را باز خوانی می کند که بارها با شیوه های گوناگون مطرح شده اند اما این بار زبان طنز و ریشخند است و با این نگاه مخاطب به پوچی و بیهودگی بسیاری از وقایع تاریخی تلخ اجتماع پی می برد و این که این وقایع به دست افرادی رخ داده است که شبیه پت و مت هایی سرگردان به جان و مال مردم حکوکت کرده اند.

اولین یادداشت کتاب مربوط به صلاح الدین ایوبی است و موضوعش بلاهتی است که در جنگ های صلیبی  اتفاق افتاد. این بلاهت است که عده ای از آن سر دنیا بیایند اینجا و ادعا کنند اینجا حقی دارند.

دوره بعدی دوره سلطان محمد خوارزمشاه است، کسی که لطف کرد پای چنگیز را به کشور ما باز کرد و بعدی خود چنگیز خان و بعدی جلال الدین خوارزمشاه پسر سلطان محمد است که می توانست نسبت به پدرش لایق تر باشد اما نشد که بشود. بعد از شاه سلطان حسین داستان به سمت نادر شاه افشار می رود . ماجرای محمد شاه و ناصر الدین شاه هم در ادامه کتاب آمده است و در این مقطع تاریخی باز مانده و کتاب به پایان می رسد.

علیانی خود درباره این کتاب گفته است که این یک کتاب تاریخی و پژوهشی نیست زیرا از یکی دو منبع بیشتر استفاده نکرده است. وی گفته است:" سعی کرده ام پایبند به موارد تاریخی باشم.آن جاهایی که پایبند نبوده ام لحن گواهی می دهد."

علیانی درباره عنوان کتابش نیز می گوید: "شما حتما با شنیدن اسم این کتاب یاد مجموعه کارتونی « پت و مت» می افتید. چیز عجیبی در دنیا هست و آن این که پت و متن هایی در جای جای این دنیا وجود دارند که بر مردم مسلط می شوند. در واقع آنها برای ساختن یا به دست آوردن یک چیز کوچک تمام دنیای اطراف خود را خراب می کنند."

این کتاب شامل  یک مقدمه و هشت فصل است که هر کدام از فصل ها درباره یکی از پادشاهان ایران است.

علیانی در این کتاب وقایع اتفاقیه دوران پادشاهانی چون «صلاح‌الدین ایوبی»، «سلطان محمد خوارزم‌شاه»، «چنگیزخان»، «جلال‌الدین خوارزم‌شاه»، «شاه سلطان‌حسین»، «نادرشاه افشار»، «محمدشاه قاجار» و «ناصرالدین‌شاه قاجار» شخصیت‌هایی هستند که کتاب از زندگی تا مرگ آن‌ها را طنازانه روایت کرده است. مطالب این کتاب ده سال پیش در مجله ویژه مخاطب جوان منتشر شده بود و اکنون در یک جلد و به صورت کتاب در آمده است.

در معرفی ناصرالدین‌شاه آمده است:‌

«ناصرالدین‌شاه پادشاه عجیبی بود؛ قبل از هر کاری به‌دنیا آمد و بعد از یک عمر زندگی مرد. ناصرالدین‌شاه پادشاه بافرهنگی هم بود؛ شعر می‌گفت، نقاشی می‌کشید، ‌به کوهنوردی و شکار و عکاسی و زبان فرانسه هم علاقه داشت و از سیاحت سیر نمی‌شد. یکی دو تا سیاحت‌نامه مشهور هم نوشته که بهشان می‌گویند: «سفرنامه ناصرالدین‌شاه». اختراعاتی هم دارد. حالا البته یک کمی هم بداخلاق بود و گاهی کمکی فحش هم می‌داد. مثلا در یک نامه‌ای که جزو اسناد رسمی مملکتی هم هست خطاب به حاکم اصفهان نوشته: «ظل‌السلطان! این کمپانی تنباکوی ایران دیگر کدام پدرسوخته و کدام ...ای ست.»^[2]

پی نوشت:

[1]پشت جلد کتاب

[2]صفحه 141 کتاب

بخش کتاب و کتابخوانی تبیان