بافت استخوانی (2)

اهداف:

• آشنایی با انواع تقسیم بندی در بافت استخوان
• آشنایی با روش های تشکیل بافت استخوانی

شرح درس:

استخوان از دیدگاه های مختلف تقسیم بندی می شود:
1) آناتومیکی:
از این نظر به سه شکل استخوان دراز و استخوان پهن و استخوان کوتاه تقسیم بندی می شوند. استخوان دراز دو سر متسع به نام اپی فیز دارد که متشکل از استخوان اسفنجی با لایه نازکی از استخوان متراکم است. قسمت استوانه ای یا دیافیز آن به طور کامل از استخوان متراکم تشکیل شده است و در سطح داخلی آن کمی استخوان اسفنجی مغز استخوان را در برمی گیرد.   

2) ساختمانی:

از این نظر به دو قسم استخوان متراکم و استخوان اسفنجی تقسیم بندی می شوند. استخوان متراکم که مناطق متراکم بدون حفره را نشان می دهد و استخوان اسفنجی که مناطق با حفرات مرتبط به هم را نشان می دهد.

3) بافت شناسی و یا میکروسکوپی:

1-3) استخوان اولیه یا استخون نابالغ یا در هم رفته:

این نوع از استخوان اولین بافت استخوانی است که در تکامل رویانی در ترمیم شکستگی ها ظاهر می شود. معمولاً موقتی است البته به جز در مکان های بسیار معدودی در بدن مانند درزهای استخوان پهن جمجمه، حفرات دندان و محل اتصال برخی از تاندون ها. این بافت سلول های استوسیت بیشتری دارد.

2-3) استخوان ثانویه یا استخوان تیغه ای:

این بافت بیشتر در بزرگسالان یافت می شود. رشته های کلاژن در تیغه های موازی با هم یا متحد المرکز در اطراف یک مجرای عروقی آرایش یافته اند. مجموعه کامل تیغه های متحدالمرکز اطراف یک کانال حاوی عروق خونی اعصاب و بافت همبند سست سیستم هاورس یا استئون نامیده می شوند.

ساخته شدن استخوان به دو روش می باشد:

در هر دو روش بافت استخوانی که ابتدا ظاهر می شود استخوان اولیه یا نابالغ است. استخوان اولیه بافتی موقتی است و به زودی استخوان تیغه ای دائمی یا ثانویه جانشین آن می شود.

استخوان سازی داخل غشایی:
که منشا غالب استخوان های پهن است از آن جهت به این نام خوانده می شود که در ضخامت بافت مزانشیمی رخ می دهد. استخوان های پیشانه و آهیانه جمجمه از طریق استخوان سازی داخل غشایی تشکیل می شوند.

استخوان سازی داخل غضروفی:

درون غضروف شفاف انجام می گیرد که شکل آن شبیه قالب کوچکی از استخوانی است که باید تشکیل شود. این نوع استخوان سازی اساساً مسئول تشکیل استخوان های کوتاه و دراز اند.
استخوان در طی رشد به فاکتورهای غذایی بسیار حساس است. کمبود کلسیم منجر به کلسیفیه شدن ناکامل ماتریکس آلی استخوان می گردد که به دلیل فقدان کلسیم در رژیم غذایی و یا فقدان پیش هورمون استروئیدی ویتامین D است که برای جذب یون کلسیم و یون فسفات در روده کوچک اهمیت ویژه ای دارد.

فقر کلسیم در کودکان موجب راشیتیسم می شود. یکی از هورمون های مهم در رشد بافت استخوانی هورمون رشد است که در درس مربوط به غدد بدن و  غده هیپوفیز در مورد آن صحبت شد. از دیگر هورمون های موثر می توان به هورمون های جنسی و لپتین اشاره کرد. گرچه تومورهای استخوان شایع نیستند اما سلول های استخوانی ممکن است از کنترل طبیعی خارج شده و فعالیت میتوزی آن ها بالا می رود و تومور در بافت های استخوانی شکل می گیرد که این نوع تومور بیشتر در دوره ی بالغ بزرگسالان جوان دیده می شود.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: سامانی - تنظیم: داودی