تغییر در آرایش سیاسی دولت،چرا؟

شایعه استعفای محمدعلی نجفی از ریاست «سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری» روز جمعه رنگ واقعیت به خود گرفت و حجت‌الاسلام حسن روحانی با صدور حكمی ضمن پذیرش استعفای نجفی، وی را در جایگاه‌ «مشاور» و «دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی» منصوب كرد.

خداحافظی نجفی از سازمان میراث فرهنگی در حالی است كه بسیاری از رسانه‌ها، این استعفا را زودهنگام دانسته و در پی كشف چرایی آن بر آمده‌اند. برخی علت این استعفا را به بیماری قلبی نجفی مرتبط و برخی دیگر مدعی آن شدند كه قرار است نجفی وارد سازمان مدیریت و برنامه دولت یازدهم شود. با این همه بیماری نجفی كه در حكم روحانی نیز به آن اشاره شده است،‌به نظر تمام ماجرا نیست. چرا كه نجفی مرداد امسال هنگامی مسئولیت وزارتخانه مهمی همچون «آموزش و پرورش» یا پس از عدم اخذ رای اعتماد از مجلس،‌عازم سازمان میراث فرهنگی می‌شد كه بیماری قلبی داشت. بنابراین قطعا اگر بیماری مانعی بر سر مدیریت نجفی بود، باید پنج ماه قبل و 29 مرداد ماه كه رسما سكان میراث فرهنگی را می‌پذیرفت به فكر آن می‌بود.اما منتقدین درباره علل استعفای نجفی نظر دیگری دارند؛‌چرا كه آنان عدم تبعیت نجفی از حلقه «مركز تحقیقات استراتژیك» دولت را علت اصلی این استعفا می‌دانند.

استعفای زودهنگام نجفی از دولت در حالی است كه با این اقدام یك نفر از چهره‌های كارگزارانی دولت «تدبیرو امید» كاسته شد. هر چند مسعود سلطانی‌فر كه جایگزین نجفی در سازمان میراث فرهنگی شده نیز اصلاح‌طلب است،‌اما او جزو یاران روحانی در مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده و قاعدتا نسبت به نجفی با سیاست‌های دولت هماهنگ‌تر است. سلطانی‌فر 54 ساله نخستین گزینه روحانی برای وزارت ورزش بود كه نتوانست از مجلس رای اعتماد بگیرد و از حضور در جمع دوستان همفكرش در دولت «تدبیر و امید» ناامید شده بود.

نكته حائز اهمیت دیگر درباره تغییر و تحولات اخیر دولت یازدهم اینكه همزمان با شایعه استعفای نجفی از سازمان میراث فرهنگی، شایعه دیگری درباره استعفای اسحاق جهانگیری از معاون اولی ریاست‌جمهوری و جایگزینی وی با محمدباقر نوبخت منتشر شده بود. هر چند شایعه دوم هنوز رنگ واقعیت به خود نگرفته اما اشتراك نجفی و جهانگیری در عضویت حزب كارگزاران و نیز عضویت افراد جایگزین در «مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام» گویای وجود اراده‌ای است كه تلاش دارد حلقه مركز تحقیقات استراتژیك در دولت«تدبیر و امید» را تقویت كند.

روحانی كه با شعار «اعتدال» بر سر كار آمد برای چینش اعضای كابینه دولت «تدبیر و امید» تلاش كرد از تمام جریان‌ها و طیف‌های سیاسی استفاده كند. همین موضوع باعث شده بود كه ناظران سیاسی كابینه دولت یازدهم را ناهماهنگ خوانده و پیش‌بینی كرده بودند كه این كابینه دستخوش تغییرات بسیاری خواهد شد.

امروز كه حدود شش ماه از روی كار آمدن دولت می‌گذرد، فرصت مناسبی برای نخستین پوست‌اندازی دولت یازدهم است.

اما روحانی تلاش دارد در ادامه عمر دولت یازدهم، برای یكدست شدن بیشتر كابینه،‌ اعضای ناهماهنگ را با نیروهای «مركز تحقیقات استراتژیك» كه روزگاری سكان این مركز را در دست داشت، جایگزین كند. هر چند به جرات می‌توان گفت كه بخش اعظم كابینه «تدبیر و امید» به نحوی از انحا با مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام مرتبط بودند اما محمدباقر نوبخت «سخنگو و معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی»،‌اكبر تركان «دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری ایران»،‌محمود واعظی «وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات»، علی یونسی «دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی» از چهره‌های اصلی حلقه «مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام در كابینه دولت «تدبیر و امید» هستند. گفته می‌شود این حلقه بیشترین تاثیرگذاری را روی تصمیم‌گیری‌های روحانی دارند.

با این حال پیش‌بینی می‌شود،‌كنار گذاشتن چهره‌های اصلاح‌طلب از دولت یازدهم كه از همین الان انتقاداتی درباره نجفی مطرح می‌شود،‌باعث فاصله بیشتر «اعتدالگرایان» و «اصلاح‌طلبان» می‌شود. دیروز نیز برخی رسانه‌ها پذیرش استعفای نجفی از میراث فرهنگی و انتصاب سلطانی‌فر به عنوان معاون رئیس‌جمهور را به عنوان اقدامی در راستای تضعیف موضع اصلاح‌طلبان در دولت و شورای شهر عنوان كرده و از این جهت به روحانی انتقاد كردند. از نظر این رسانه‌ها هر چند سلطانی‌فر نیز چهره‌ای اصلاح‌طلب است،‌اما وزن سیاسی نجفی با او قابل مقایسه نیست. از طرف دیگر جایگزین سلطانی‌فر در شورای شهر تهران نیز هر چند اصلاح‌طلب است اما او نیز وزن مساوی با سلطانی‌فر ندارد و این باعث تضعیف موضع اصلاح‌طلبان در دولت و شورای شهر می‌گردد.

منبع: تهران امروز