ساخت دستگاه خش گیر CD - جلسه ششم

اهداف: آشنایی با قطعات و مدارات الکترونیکی – نحوه ی ساخت مدارات الکتریکی
وسایل مورد نیاز: از آنجایی که در ساخت این دستگاه با چند عدد موتور الکتریکی سروکار داریم، باید تا حد خوبی با قطعات و مدارات الکترونیکی آشنایی پیدا کنیم تا بتوانیم بخش کنترل و تغذیه موتورها را بسازیم.

مدارات الکترونیکی از اجزائی مانند مقاومت، خازن، ترانزیستور، آی سی و ... ساخته می شوند. این اجزاء باید به صورت مختصر آشنا می شویم، سپس نحوه ساخت مدار و سر هم نمودن این قطعات را توضیح خواهیم داد.

مقاومت
مقاومت قطعه ای است که در اکثر مدارات الکترونیکی به کار می رود و وظیفه آن ایجاد مقاومت بر سر راه عبور جریان می باشد تا جریان نتواند به راحتی عبور کند و اختلاف ولتاژی در دو سر آن (مقاومت) ایجاد گردد، دقیقا مانند سرعت گیرهای خیابانی که مقاومت بر سر راه عبور خودروها ایجاد می کند و باعث می شود سرعت عبور آن ها کاهش یابد. هر چه ارتفاع آن ها بیشتر باشد،مقاومت بیشتر است و سرعت عبور خودروها کمتر خواهد شد و اختلاف تراکم خودروها در طرفین آن بیشتر خواهد بود.
مقاومت های الکتریکی نیز مقادیر مختلفی دارند و با توجه به نیاز، می توانیم از مقاومت خاصی استفاده کنیم.

شکل1: مقاومت الکترونیکی

مقدار این مقاومت ها بوسیله نوارهای رنگی حک شده بر روی بدنه آن ها مشخص می شود. تمام مقاومت ها دارای یک حلقه طلایی یا نقره ای می باشند. برای خواندن مقاومت باید آن را به گونه ای دردست بگیریم که حلقه طلایی ( یا نقره ای) آن در سمت راست قرار گیرد. هر رنگ نشاندهندی یک عدد خاصی است:

شکل 2: رنگ های مقاومت ها

به عنوان تمرین، چند عدد مقاومت به صورت رندم اختیار کنید و سعی کنید آن ها را بخوانید.

خازن:
خازن یک المان الکتریکی است که می تواند انرژی الکتریکی را در خود ذخیره کند. خازن در مدار با حرف c که مخفف capacitor است نشان داده می شود.
دو نمونه معروف خازن را در زیر معرفی می کنیم:
- خازن الکترولیتی: معمولا در رنج میکروفاراد موجودند و دارای قطب مثبت و منفی می باشند.
قطب منفی در روی آن ها با علامت – مشخص شده و مقدار و ولتاژ کاری آن ها روی آن ها حک شده

شکل 4:خازن الکترولیتی

- خازن های سرامیکی
در این نوع خازن ها دی الکتریک به کار رفته از جنس سرامیک است. ظرفیت آن ها بین 5 پیکو فاراد تا 500میکروفاراد می باشد و در نصب کردن آن ها، جهت مهم نیست.

شکل 5: خازن سرامیکی

دیود و پل دیود:
دیود وسیله ای است که اجازه عبور جریان از یک سمت را می دهد.

شکل 6: دیود

پل دیود نیز وسیله ا ی است که اجازه عبور جریان از یک سمت را می دهد.

شکل 7: پل دیود

ترانس فورماتور:
ترانسفورماتور وسیله ای است که می تواند ولتاژ برق متناوب را کم یا زیاد نماید. این عمل کم یا زیاد کردن به تعداد دورهای سیم پیچ اولیه و ثانویه بستگی دارد.
برا ی مثال ترانس می تواند برق 220 ولت متناوب را به برق 12 ولت متناوب تبدیل کند و بالعکس

شکل 8: ترانس

پس از آشنایی مقدماتی با اجزاء مدارات الکترونیکی، با نحوه ی اتصال آن ها به هم و ایجاد مدارات الکترونیکی آشنا می شویم.
ساده ترین راه این است که پایه های این قطعات را طبق نقشه و توسط سیم به هم متصل نماییم و لحیم کنیم ولی در صورت پیچیدگی مدار، این روش عملی نخواهد بود.

بردبورد:
برد بورد وسیله ای است که دارای سوراخ های متعددی است که این سوراخ ها با ترتیب خاصی به هم متصل اند و برای بستن مدار به صورت موقت و آزمایشی استفاده می شود.

شکل 9: بردبورد

فیبر سوراخ دار:
از یک صفحه نازک از جنس فیبر تشکیل شده و می توان هر قطعه الکترونیکی را در هر نقطه ای از آن لحیم نمود، سپس این قطعات را با لحیم نمودن سیم به هم متصل کرد.

شکل 10: فیبر سوراخدار

البته این گونه مدارات هم بالا رفتن احتمال خطا با افزایش اجزاء مدار می باشد. اصلی ترین روش ساخت مدار، استفاده از مدارات حک شده می باشد.

شکل 11: مدار حک شده

در این مدارات کلیه اتصالات لازم بر روی مدار توسط نوارهای مسی تعبیه شده و تنها کافی است پایه قطعات الکترونیکی را در جای خود لحیم کنیم.
این مدارات را می توان به روش های مختلفی ساخت. برای مثال اگر نقشه را توسط ماژیک خاصی روی فیبر تمام مسی رسم کنیم و آن را داخل اسید (پرکلروفور) قرار دهیم، تمام مس ها خورده می شود و پس از شستشو، مدار آماده خواهد شد و تنها نقشه ترسیم شده بر روی مدار خواهد ماند(مانند شکل 11)
البته امروزه روشهای بسیار پیشرفته و کامپیوتری برای تولید این گونه مدارها وجود دارد.

مطالب مرتبط:

ساخت دستگاه خش گیر CD - جلسه اول

ساخت دستگاه خش گیر CD - جلسه دوم

ساخت دستگاه خش گیر CD - جلسه سوم

ساخت دستگاه خش گیر CD - جلسه چهارم

ساخت دستگاه خش گیر CD - جلسه پنجم

ساخت دستگاه خش گیر CD - جلسه هفتم

ساخت دستگاه خش گیر CD - جلسه هشتم